အက်ိဳးေပးခ်ိန္(ပါကကာလ)အရ ကံေလးမ်ိဳး

အက်ိဳးေပးခ်ိန္ကို လုိက္၍ ကံတရားသည္ ဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနီယကံ၊ ဥပပဇၨေ၀ဒနီယကံ၊ အပရာပရိယေ၀ဒနီယကံ၊ အေဟာသိကံ ေလးမ်ိဳးကြဲျပားသည္။

ဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနီယကံ

ယခုဘ၀၌ပင္ ခ်က္ခ်င္း အက်ိဳးေပးေသာကံကို ဓိ႒ဓမၼေ၀ဒနီယကံဟု ေခၚ၏။

ဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနီယကံ ဟူသည္ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္မူကို ျပဳသည့္အခါ ကုသုိလ္ အကုသိုလ္ေဇာ ၇-ၾကိမ္ျဖစ္သည့္အနက္ ပ႒မေဇာ ေစတနာပင္ ျဖစ္သည္။ ထုိပ႒မေဇာ ေစတနာေၾကာင့္ ယခုဘ၀၌ပင္ အက်ိဳးေပးလာရသည္။ ၇-ရက္အတြင္း အက်ိဳးေပးလွ်င္ ပရိပကၠ(ရင့္က်က္ေသာ) ဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနီယကံ မည္၏။

ပထမေဇာ ေစတနာသည္ မိမိေရွ႕၌ ေဇာစိတ္မ်ားမရွိ၊ မိမိသာလွ်င္ ပထမဆံုးျဖစ္၍ ေရွ႕သြားေထာက္ပံ့မူမရသျဖင့္ အားမေကာင္းေခ်။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အျခားေဇာစိတ္မ်ားကံသို႔ ပဋိသေႏၶက်ိဳးကို မေပးနုိင္၊ ဘ၀သစ္တစ္ခု ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ မထူေထာင္ႏုိင္ဘဲ ယခုဘ၀ ယခုရေနသည္ ခႏၶာကိုယ္ အတၱကာ၌ပင္ ပ၀တၱိက်ိဳးအျဖစ္ အက်ိဳးေပးရသည္။ ထိုပ႒မေဇာ ေစတနာသည္ ပ၀တၱိက်ိဳးကို ေပးရာ၌လည္း အေၾကာင္းအဂၤါေလးမ်ိဳး ျပည့္စံုညီညြတ္မွ ေပးႏုိင္သည္။

(၁) အနာဂါမ္(သို႔မဟုတ္) ရဟႏၱာအလွဴခံပုဂၢိဳလ္တုိ႔ကို ေပးလွဴရျခင္း၊

(၂) အလွဴရွင္ကလည္း ေစတနာသံုးတန္ ထက္သန္အားရွိရျခင္း၊

(၃) လွဴဖြယ္၀တၳဳကလည္း တရားသျဖင့္ ရွာေဖြရရွိေသာ ၀တၳဳပစၥည္း ျဖစ္ရျခင္း၊

(၄) အနာဂါမ္ရဟႏၱာ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ျမတ္မ်ားသည္လည္း ထုိအလွဴခံခ်ိန္တြင္ နိေရာေသမာပတ္မွ ထျပီးခါစျဖစ္ရျခင္း။

ဤအဂၤါေလးခ်က္ႏွင့္ ညီညြတ္ေသာ ကုသုိလ္သည္ ခ်က္ခ်င္း အက်ိဳးေပးသည္။ ကုသုိလ္အရာတြင္ မဟာဒုက္္ဆင္းရဲသား ကႆပ ဘုရားရွင္အား ဆြမ္းကပ္လွဴရျခင္းေၾကာင့္ ခ်က္ခ်င္းပင္ သူေဌး ျဖစ္သြားသည္။

အကုသိုလ္အရာတြင္လည္း နႏၵႏြားသတ္သမားသည္ ထမင္း၀ုိင္းတြင္ ဟင္းမပါ၍ ႏြားအရွင္လတ္လတ္၏ လွ်ာကို လွီးျဖတ္ကင္စားခိုက္မွာပင္ လွ်ာျပတ္က်၍ အ၀ီစိသို႔ ေရာက္ရသည္။ စိဥၥမာဏ၀ိကာမိန္းယုတ္ ျမတ္စြာဘုရားအား မတရားစြပ္စြဲ၍ အ၀ီစိသို႔ ေရာက္ရသည္။

ဥပပဇၨေ၀ဒနီယ ကံ
ေသျပီးသည့္ ေနာက္ဘ၀(ဒုတိယဘ၀)၌ အက်ိဳးခံစားရေသာ ကံသည္ ဥပပဇၨေ၀ဒနီယကံမည္၏။ ေဇာစိတ္အစဥ္အရ သတၱမေဇာေစတနာ ျဖစ္သည္။ ဒါန သီလ စေသာ ကုသုိလ္မူမ်ားႏွင့္ ပါဏာတိပါတစေသာ အကုသုိလ္မ်ားကို ျပဳလုပ္ရာတြင္ ေဇာစိတ္အစဥ္မ်ား ျဖစ္ရာ သတၱမေဇာေခၚ ေနာက္ဆံုး ေဇာအခုိက္ေရာက္မွသာ ကံအျဖစ္ ကမၼပထေျမာက္ၾကသည္။ ေရွးေရွးေဇာတုိ႔သည္ ေနာက္ဆံုးသတၱမေဇာ အင္အားရွိေအာင္ အဆင့္ဆင့္ ေထာက္ပံ့ကူညီၾက၍ သတၱမေဇာေရာက္မွသာ ကံအထေျမာက္ ျပီးစီးသည္။

သတၱမေဇာေစတနာသည္ အေရးအပါဆံုးျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပဋိသေႏၶအက်ိဳးကို ေပးနုိင္သည့္ အင္အားရွိသည္။ ပ႒ာန္းေဒသနာတြင္ အနႏၱရကမၼသတၱိဟု ေခၚသည္။

အပရာပရိယေ၀ဒနီယ ကံ
ဤဘ၀မွ စတင္ ေရတြက္လွ်င္ တတိယဘ၀မွစ၍ နိဗၺာန္ရသည့္ ဘ၀တုိင္ေအာင္ အက်ိဳးအဆက္ဆက္ကို ေပးတတ္ေသာကံကို အပရာပရိယ ေ၀ဒနီယကံဟု ေခၚသည္။ ကုသုိလ္ အကုသုိလ္မူျပဳေသာ စိတ္အစဥ္တြင္ ေဇာ(၇)ၾကိမ္ေစာရာ၌ (ပထမႏွင့္ သတၱမေဇာမွတပါး) အလယ္ေဇာ(၅)ခ်က္တုိ႔၌ ရွိေသာ ေစတနာျဖစ္သည္။

ဤေစတနာအားသည္ တတိယဘ၀မွစ၍ ဘ၀မွ မဆံုးမခ်င္း သံသရာက်င္လည္ရာတြင္ အခြင့္သင့္ရာဘ၀၌ အက်ိဳးေပးႏုိင္သည္။ ကုသုိလ္ အကုသုိလ္ကံမ်ားကို ျပဳလုပ္ၾကရာတြင္ မိမိသတၱိရွိသမွ် အက်ိဳးေပးျပီးသည့္ အခါမွသာ ကံ၏သတၱိ ကုန္ဆံုးသြားသည္ဟု ဆုိရသည္။ အက်ိဳးမေပးရေသးသမွ် ထိုကမၼသတၱိမွာ ငုပ္ကြယ္လ်က္ရွိေန၏။

အေဟာသိ ကံ
ကုသုိလ္ အကုသိုလ္ကံမ်ား အက်ိဳးေပးရမည့္အခ်ိန္၌ အေၾကာင္းမျပည့္စံု၍ အက်ိဳးမေပးဘဲ အခ်ိန္အခါ လြန္သြားသည္ကိုပင္ အေဟာသိကံဟု ေခၚသည္။

ပစၥဳပၸန္ဘ၀၌ ဒိ႒ဓမၼအက်ိဳးေပးနုိင္ေသာ ကံအမ်ားကို အားထုတ္ထားရာတြင္ အားၾကီး၍ အေၾကာင္းျပည့္စံုေသာ ကံတစ္ခုကသာ အက်ိဳးေပးလွ်င္ ၾကြင္းေသာကံမ်ား ဒိ႒ဓမၼအက်ိဳးေပးခြင့္မရ၊ အေဟာသိကံ ျဖစ္သြား၏။ ဥပပဇၨေ၀ဒနီယကံအမ်ားကို အားထုတ္ထားရာ၌ ကံတစ္ခုခုက ပဋိသေႏၶ အက်ိဳးကိုေပးလွ်င္ အျခားကံမ်ားက ပဋိသေႏၶအက်ိဳးကို မေပးႏုိင္ေတာ့ေပ၊ ပ၀တၱိက်ိဳးအေနျဖင့္မူ ေပးႏုိင္ေသး၏။ ပ၀တၱိက်ိဳးကိုမွ် မေပးရလွ်င္ ထုိကံ အေဟာသိကံ ျဖစ္သြားသည္။

ဥပမာ - ပဥၥာနႏၱရိယ ကံငါးပါးလံုးကို က်ဴးလြန္သူသည္ သတၱိအထက္ဆံုး အျပစ္အၾကီးဆံုးျဖစ္ေသာ သံဃေဘဒကကံေၾကာင့္ ေနာက္ဘ၀၌ ငရဲက်၏။ ၾကြင္းကံမ်ားကား အေဟာသိကံမ်ား ျဖစ္သြားၾကေလသည္။ ရူပ အရူပကုသုိလ္ကံျဖစ္ေသာ စ်ာန္သမာပတ္(၈)ပါးလံုးကို ရသူ၌လည္း သမာပတ္တစ္ပါးသာ ပဋိသေႏၶက်ိဳးေပး၏။ ၾကြင္းသမာပတ္ကုသုိလ္ကံမ်ား အေဟာသိကံ ျဖစ္သြားၾကသည္။

အဂၤုလိမာလသည္ လူသတ္မူအကုသိုလ္ကံ မ်ားစြာ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း ကုသုိလ္ကံတုိ႔တြင္ အင္အားအၾကီးဆံုး ေလာကုတၱရာကုသိုလ္ကံျဖစ္ေသာ အရဟတၱမဂ္ဉာဏ္က ၾကီးေလးေသာ အကုသုိလ္သတၱိမွန္သမွ် အျပီးသတ္ ပယ္သတ္လုိက္သျဖင့္ အကုသုိလ္မ်ား အက်ိဳးမေပးႏုိင္ေတာ့့ဘဲ အေဟာသိကံမ်ား ျဖစ္သြားၾကေလသည္။