"တရားအားထုတ္ျခင္းသည္ အေကာင္း ဆံုး စိတ္အပန္းေျဖနည္း"

"တရားအားထုတ္ျခင္းသည္ အေကာင္း ဆံုး စိတ္အပန္းေျဖနည္း"

တရားအားထုတ္ရတာ ပင္ပန္းတယ္ထင္လို႔ ေန႔တိုင္းမလုပ္ျဖစ္တာလားလို႔ေတာင္ ေမးလိုက္ခ်င္တယ္။ တရားအားထုတ္ရတာေလာက္ အပန္းေျပတာမရွိဘူး။ တရားအားထုတ္ရတာကို အေလ့အက်င့္ရသြားတဲ့လူဟာ ဘယ္လိုေျပာလဲဆိုေတာ့ တပည့္ေတာ္အလုပ္လုပ္လို႔ တအားပင္ပန္းလာရင္ တရားပဲထိုင္ေတာ့တာပဲတဲ့။ နာရီ၀က္ေလာက္ထိုင္မိတယ္ဆိုရင္ပဲ ပင္ပန္းတာေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေျပျပီးေတာ့ ေပ်ာက္သြားတယ္။ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းသလဲ။ စဥ္းစားၾကည့္စမ္းပါေနာ္။

မနက္မွာ နာရီ၀က္ေလာက္ ထိုင္လိုက္ပါ။ ေကာင္းရင္ေကာင္း မေကာင္းရင္ေနပါေစ။. မနက္ေစာေစာဆိုတာ အိပ္ေရး၀ျပီးေတာ့ နိုးတဲ့အခ်ိန္ ။ ခႏၶာကိုယ္မွာ အနားရထားတယ္။ အားေတြျပည့္ေနတယ္။ စိတ္ကလည္း အိပ္ေရး၀ထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဘာေျပာေျပာ နဲနဲေတာ့ တည္ျငိမ္မႈရွိတယ္။ စိတ္ထဲမွာ လုပ္စရာကိုင္စရာေတြ ဟိုေတြးဒီေတြးနဲ႔ ရႈပ္ေထြးျပီးေတာ့ ေပၚမလာေသးဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ေစာေစာစီးစီးထျပီးေတာ့ မ်က္နွာသစ္ျပီးေတာ့ ခဏေလးတရားထိုင္ဖို႕ေကာင္းတယ္။ အေလ့အက်င့္ ေန႔တိုင္းလုပ္ထားတဲ့သူဆိုရင္ အဲဒီခဏေလးဟာ အင္မတန္ တန္ဖိုးရွိတယ္။
အေလ့အက်င့္ရေနျပီဆိုရင္ တရားထိုင္တဲ့အခါမွာ ခႏၶာကိုယ္မွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ တိုက္ရိုက္သိလို႔ရတဲ့ အာရုံရဲ ႔ သဘာ၀ေလးေတြကို လြယ္လြယ္ကူကူသိနိုင္တယ္။ ဘယ္အာရုံျဖစ္ျဖစ္ တစ္ခုခုကို သိေနရင္ ရတာပဲ။ ခႏၶာကိုယ္မွာ အာရုံ (sensations) ကလြဲလို႔ သိလို႔ရတဲ့အရာ မရွိဘူး။
မာတာ ေပ်ာ့တာ ရုပ္ရဲ ႔သဘာ၀ပဲ။ မာမွန္း ေပ်ာ့မွန္း ဘယ္လိုလုပ္သိလဲ ဆိုရင္ မာတဲ့အာရုံခံစားမႈအျဖစ္နဲ႔သိရတယ္။ ေပ်ာ့တဲ့ အာရုံခံစားမႈအျဖစ္နဲ႔ သိရတယ္။ အာရုံအျဖစ္နဲ ႔ ခံစားမွပဲ သိရတာပါ။ အာရုံအျဖစ္နဲ ့ မခံစားရရင္ မသိနိုင္ဘူး။ အရာရာတိုင္းကို အာရုံအျဖစ္နဲ႔ ခံစားျပီးေတာ့ပဲ သိၾကရတာပါ။ ခံစားမႈကလြဲလို႔ တျခားဘာကိုမွ သိလို႔မရပါဘူး။ တစ္ခုခုကို ထိထားတဲ့ေနရာေလးကို အာရုံျပဳၾကည့္ရင္ မာတာသိတယ္၊ ေပ်ာ့တာ သိတယ္။ ေႏြးေနတာ သိတယ္၊ ေအးေနတာ သိတယ္။ ဒီထက္ပိုျပီးေတာ့ သတိထားၾကည့္လို ့ရွိရင္ လႈပ္ရွားမႈေလးေတြ ရွိတယ္။
အာရုံေလးေတြကို သိဖို႔ရာ မခက္ပါဘူး။ ပစၥဳပၸါန္ တည့္တည့္သိေနရင္ ဘာမွ ၾကံစည္ေတြးေတာစရာမရွိဘူး။ ၾကံစည္ေတြးေတာျပီးမွ သိလို႔ရတဲ့အာရုံဟာလည္း ပစၥဳပၸါန္တည့္တည့္ အာရုံမဟုတ္ဘူး။ ပရမတ္လည္းမဟုတ္ဘူး။
စိတ္ကူးနဲ႔သိလို႔ရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ပညတ္ပဲျဖစ္ေနတယ္။ ပရမတ္အေၾကာင္းပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေတြးတဲ့အခ်ိန္ေရာက္တဲ့အခါမွာ ပညတ္ပဲျဖစ္သြားတာပဲ။ အေတြးနဲ႔ သိသမွ် အားလံုးဟာ ပညတ္ေတြပဲ။ မာတဲ့အေၾကာင္းကို အေတြးနဲ႔ထိုင္ေတြးေနရင္ ပရမတ္မဟုတ္ဘူး။ ပညတ္ပဲျဖစ္သြားတယ္။ ေတြးေနတာမဟုတ္ဘဲနဲ႔ တကယ္ထိျပီးေတာ့ သိေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ပရမတ္တည့္ေနတာပဲ။ ခႏၶာကိုယ္မွာ မာတာေပ်ာ့တာ ပူတာေအးတာ လႈပ္တာ ရွိေနတာပါပဲ။ လႈပ္တယ္ဆိုတာမွာ ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္းလႈပ္တာလည္းရွိသလို အင္မတန္ သိမ္သိမ္ေမြ ႔ေမြ ႔လႈပ္တာလည္းရွိတယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ သတိထားၾကည့္ရင္ ဘယ္ေနရာျဖစ္ျဖစ္ တုန္ခါေနတဲ့သေဘာရွိတယ္။ လက္နွစ္ဖက္ ထိထားတယ္ဆိုရင္ အဲဒီထိတဲ့ေနရာေလးကို အာရုံျပဳၾကည့္စမ္းပါ။ တုန္ခါမႈရွိေနတယ္။ ခႏၶာကိုယ္မွာ မတုန္တဲ့ေနရာရယ္လို႔မရွိဘူး။ ေနရာမလပ္တုန္ေနတယ္။ Vibration သေဘာမ်ိဳးရွိေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ တစ္ခုခုထင္ရွားတာ၊ သိလို႔လြယ္တာကို focal point အျဖစ္နဲ႔ ထားျပီးေတာ့ အျမဲတမ္းအေလ့အက်င့္လုပ္ဖို႔ေကာင္းတယ္။
ဘယ္နည္းနဲ႔ပဲ အားထုတ္အားထုတ္ ေနာက္ဆံုးသိရတာဟာ အာရုံေတြကိုဘဲ သိရတာပါ။ ေ၀ဒနာအေနနဲ႔ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ခ်မ္းသာတဲ့ေ၀ဒနာ၊ ဆင္းရဲတဲ့ေ၀ဒနာ။ ဒီနွစ္ခုကို ထင္ထင္ရွားရွားသိနိုင္တယ္။ ဒါလည္းပဲ ခံစားမႈအျဖစ္နဲ႔ သိတာပဲေနာ္။ ခႏၶာကိုယ္မွာ ခ်မ္းသာတဲ့ေ၀ဒနာ၊ ဆင္းရဲတဲ့ေ၀ဒနာေတြဟာလည္း အခ်ိန္မေရြးအျမဲတမ္းရွိေနတယ္။ ေ၀ဒနာလံုး၀မရွိဘဲ မျဖစ္နိုင္ပါဘူး။ ဒီနွစ္ခုထဲက တစ္ခုခုကို သိလို႔ရတယ္။ သူတို႔နွစ္ခုလံုးမရွိရင္ ဥေပကၡာေ၀ဒနာျဖစ္ေတာ့တာပဲ။
ဥေပကၡာေ၀ဒနာဟာ သိမ္ေမြ ႔လြန္းလို႔အစမွာသိဖို႔ရာနဲနဲခက္တယ္။ သူ႔ကိုသတိေလးနဲ႔ၾကည့္ျပီး သိေနလို႔ရွိရင္ ခ်မ္းသာတဲ့သေဘာကိုေဆာင္သြားတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ခ်မ္းသာတဲ့သေဘာကိုေဆာင္သလဲဆိုေတာ့ ဒုကၡမရွိလို႔ပဲ။ ဒုကၡမရွိတာကို သိေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သက္သာမႈရွိေနတယ္။ မသိရင္ေတာ့ ေလးလံမႈ ထိုင္းမႈိင္းမႈသေဘာမ်ိဳး ျဖစ္ေနတယ္။ ဥေပကၡာေ၀ဒနာဟာ အင္မတန္သိမ္ေမြ ႔တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူ႔ကိုမသိလို႔ရွိရင္ စိတ္ထဲမွာ လႈံ႔ေဆာ္မႈမရွိသလိုျဖစ္သြားတယ္။ စိတ္ထဲမွာ stimulation မရွိသလိုျဖစ္တယ္။ သက္သာမႈျဖစ္ေနတာကို မသိရင္ သက္သာမႈရွိတယ္လို႔ မထင္ဘူး။
သိလြယ္တာ ထင္ရွားတာကိုပဲ အျမဲတမ္းသတိကပ္ျပီးေတာ့ေနမွ။ သတိေကာင္းလာရင္ အရင္တုန္းက သိဖို႔မလြယ္တာ၊ မထင္ရွားတာေတြ တျဖည္းျဖည္း သိလာတယ္။ ဘယ္အခ်ိန္ပဲ ရႈမွတ္ ရႈမွတ္ မာတာ ေပ်ာ့တာ တုန္တာ ေအးတာ ပူတာ။ ဒါေတြပဲ ခံစားမႈအျဖစ္နဲ႔ သိလို႔ရတယ္။
အသက္ရွဴတဲ့အခါ တင္းတာ ေလ်ာ့တာ သိလို႔ရတယ္။ ခ်မ္းသာတဲ့ေ၀ဒနာ ဆင္းရဲတဲ့ေ၀ဒနာလည္း ခံစားရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ကိုၾကည့္ရင္ ဒါေတြပဲ ေတြ ႔ရတယ္။ ဘယ္လိုနာမည္တပ္တပ္ ၾကိဳက္သလိုနာမည္တပ္။ သိစရာေတာ့ ဒါပဲရွိတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ နာမည္ေနာက္ကို ပါသြားတတ္တယ္။ နာမည္ေတြခဏဖယ္ထားျပီးေတာ့ အာရုံေပၚမွာ ခံစားျပီး သိလို႔ရတာေလးကိုပဲ သိေနဖို႔အေရးၾကီးတယ္။
ထြက္ေလ၀င္ေလ ရွဴတဲ့လူဟာ ထြက္ေလ၀င္ေလမွာ ၀င္လာတဲ့ေလ ေအးေနတယ္၊ ျပန္ထြက္သြားတဲ့ေလဟာ ေႏြးေနတယ္။ တိုးျပီးေတာ့ထြက္သြားတယ္၊ ၀င္သြားတယ္။ သူ႔မွာ ႏူးညံ့တဲ့ အေတြ႔ရွိတယ္။ ႏူးညံ့တာကိုသိတယ္။ ပူတာသိတယ္၊ ေအးတာသိတယ္။
၀င္ေလအစကေန ၀င္ေလအဆံုးထိ သတိထားၾကည့္လို႔ရွိရင္ တစ္ပိုင္းနဲ႔တစ္ပိုင္းမတူဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ၀င္လာတဲ့ေလဟာ speed မတူဘူး။ အစမွာ speed ကတစ္မ်ိဳး၊ အလယ္မွာ speed တစ္မ်ိဳး၊ အဆံုးမွာ speed တစ္မ်ိဳးေျပာင္းသြားတယ္။ ဒီလို speed ေျပာင္းသြားလို႔ရွိရင္ သူနဲ႔ပက္သက္ျပီး ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ sensation ဟာလည္း လိုက္ျပီးေတာ့ေျပာင္းသြားတာပဲ။ ၀င္လာတဲ့ေလဟာ သိမ္သိမ္ေမြ ႔ေမြ ႔ေလး၀င္လာတဲ့အခါ ရွိတယ္။ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း ၀င္လာတဲ့အခါလည္း ရွိတယ္။ အဲသလို ၀င္လာတဲ့ႏႈန္း အင္မတန္သိမ္သိမ္ေမြ ႔ေမြ ႔ေလးနဲ႔ အဆက္မျပတ္ေျပာင္းသြားတာပဲေနာ္။
၀င္ေလထြက္ေလမွာ အဲသလို အေနွးအျမန္ မတူတာေတြျဖစ္ေနတယ္ေနာ္။ ျမန္လာျပီးေတာ့ ျပန္ေႏွးသြားတယ္၊ ဒီၾကားထဲမွာ sensation အေျပာင္းအလဲရွိတယ္။ သူ ႔ကိုထိရ သိရတဲ့ အာရုံခံစားမႈဟာလည္း မတူေတာ့ဘူးေနာ္။ ေအးတာပူတာကို သိတဲ့သေဘာေလးဟာလည္း အေျပာင္းအလဲရွိတယ္။ တိုးထိျပီး ထြက္သြားတဲ့ ၀င္သြားတဲ့သေဘာေလးေတြဟာလည္း တစ္ခ်ိန္နဲ ႔ တစ္ခ်ိန္မတူဘူး။ ဒီလို အေသးစိတ္ သတိကပ္ျပီးေတာ့ သိမွသာလွ်င္ တရားတိုးတက္နိုင္တယ္။ မတူတာေလးကို သတိနဲ႔ၾကည့္ဖို႔လိုတယ္။ မတူမွန္းသိဖို႔လိုတယ္။ မတူမွန္းကို သိေနလို႔ရွိရင္ သတိပိုေကာင္းလာတယ္။ သမာဓိပိုေကာင္းလာတယ္။ အာရုံကိုထိထိမိမိသိသြားတဲ့အခါမွာ အာရုံအေပၚမွာ ပိုျပီး စိတ္၀င္စားမႈရွိတယ္။
အာရုံကို ေသေသခ်ာခ်ာမသိတဲ့အခါ စိတ္ရဲ ႔သဘာ၀ဟာ တျခားအာရုံတစ္ခုခုကို ရွာခ်င္တယ္။ စိတ္က လက္ရွိအာရုံကို အားမရဘူး။ စိတ္ကအာရုံကို ဖမ္းထားခ်င္တဲ့အက်င့္ရွိတယ္။ အာရုံကို ဖမ္းထားခ်င္တယ္ ၊ ဆုပ္ထားခ်င္တယ္။ ဘာအာရုံကိုျဖစ္ျဖစ္ ထိထိမိမိ ယူလို႔ရရင္ အဲဒီအာရုံမွာ အေနမ်ားတယ္။ အဲဒါ အာရုံကို ဆုပ္ယူထားတာပဲ။ အဲဒီေတာ့ အာရုံတစ္ခုကို ထိထိမိမိ မရလို႔ရွိရင္ ေနာက္အာရုံတစ္ခုကို ရွာတယ္။ ဒီအာရုံကို စိတ္မ၀င္စားေတာ့ဘူး။ ဒါဆိုရင္ ဘာမွမထူးပါဘူးလို႔ ထင္လာတယ္။ တကယ္ထိထိမိမိလုပ္ရင္ ရက္ပိုင္းအတြင္းထူးပါတယ္။
အိမ္မႈကိစၥေတြ အေရာင္းအ၀ယ္ကိစၥေတြနဲ႔ေနတဲ့ၾကားထဲက တခ်ိဳ ႔လူေတြဟာ ရသမွ်အခ်ိန္ေတြမွာ တကယ္စူးစူးစိုက္စိုက္လုပ္တယ္။ အဲေတာ့ လုပ္တဲ့အခ်ိန္ပင္နည္းေသာ္လည္း လုပ္သမွ်အခ်ိန္မွာ အင္မတန္ စူးစူးစိုက္စုိက္ ၾကိဳးၾကိဳးစားစားလုပ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ တကယ္ပဲ တိုးတက္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လုပ္တဲ့အခါမွာ ဘယ္အလုပ္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ whole heartedly စိတ္နွလံုးကို အျပည့္ေပးျပီးေတာ့ လုပ္လိုက္ပါ။ အဲသလိုဆိုရင္ လုပ္ရသေလာက္ အက်ိဳးမ်ားတယ္။ အခ်ိန္နဲ႔တန္သေလာက္ အက်ိဳးအင္မတန္ရွိတယ္။
လုပ္ေတာ့ လုပ္တယ္၊ စိတ္မပါတပါ လုပ္ေနမယ္ဆိုရင္ ထင္သေလာက္အက်ိဳးမရွိဘူး။ ထင္သေလာက္အက်ိဳးမရွိတဲ့အခါ ငါလုပ္လို႔ရမယ္မထင္ပါဘူးဆိုျပီးေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို စိတ္ပ်က္တတ္တယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အထင္လည္း ေသးသြားတတ္တယ္။ အဲဒီအခါ ဟာ.. ဒီအလုပ္ဟာ ေတာ္ေတာ္ေတာ့ မလြယ္ဘူး။ ေကာင္းမွန္းေတာ့ သိတယ္၊ ငါလုပ္လို႔ ျဖစ္မယ္မထင္ပါဘူးဆိုျပီးေတာ့ ေတြးမိသြားတယ္။ မဟုတ္ရင္လည္း ငါေနာင္အခါက်မွ တစ္ေနရာရာသြားျပီး ေအးေအးေဆးေဆးသြားျပီးေတာ့ လုပ္ေတာ့မယ္ဆိုျပီးေတာ့လည္း စိတ္ကူးမိတတ္တယ္။ သေဘာကေတာ့ အခုမလုပ္ခ်င္လို႔ အခ်ိန္ေရႊ ႔တာပဲ။
စိတ္ရဲ ႔သဘာ၀ဟာ သိပ္ဆန္းၾကယ္တယ္ေနာ္။ အလုပ္တစ္ခုကို ေကာင္းမွန္းေတာ့သိတယ္၊ အခုမလုပ္ခ်င္ေသးရင္ အနာဂတ္မွာ စီမံကိန္းၾကီးၾကီးထားျပီးေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို လွည့္စားတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရင္ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ျပန္ၾကည့္ပါ။ အခုမလုပ္ခ်င္လို႔ အနာဂတ္စီမံကိန္းၾကီး ဆြဲေနတာလို႔ ျမင္လိမ့္မယ္။ စိတ္၀င္စားမႈနည္းတာဟာ မလုပ္တတ္ေသးလို႔ ထိထိမိမိမလုပ္နိုင္ေသးလို႔လည္း ျဖစ္နိုင္တယ္။ ထိထိမိမိလုပ္လုိက္လို႔ရွိရင္ အာရုံရဲ ႔ သဘာ၀ဟာ သိပ္ထင္ရွားလာတယ္။ သိပ္ထင္ရွားရင္ ပိုျပီးေတာ့ စိတ္၀င္စားတယ္။ စိတ္က ထားတဲ့အာရုံကို မိမိရရ ယူလို႔ရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အာရုံနဲ႔စိတ္ကပ္ျပီး ေနလို႔ရတယ္။ အာရုံကို မိမိရရယူလို႔မရရင္ စိတ္က တျခားအာရုံကိုေရာက္သြားလိမ့္မယ္။
ဥပမာ တင္းနစ္ေဘာလံုးတစ္လံုးကို ပစ္လိုက္တဲ့အခါ နံရံကိုထိရင္ ျပန္ကန္လာတယ္။ တစ္ခ်က္ပဲထိျပီး ျပန္ကန္ထြက္သြားတယ္ေနာ္။ ဒီတိုင္းပဲ စိတ္က အာရုံကို ထိထိမိမိယူလို႔မရတဲ့အတြက္ တစ္ခ်က္ပဲ သိလိုက္တယ္၊ တျခားကိုေရာက္သြားတယ္။ သတိ သမာဓိေကာင္းလာတဲ့အခါက်ရင္ေတာ့ အင္မတန္ေစးကပ္တဲ့အရာတစ္ခုကို လံုးျပီး ပစ္လိုက္တဲ့အခါ ထိတဲ့ေနရာမွာ သြားကပ္ေနသလိုျဖစ္သြားတယ္။ စိတ္နဲ႔အာရုံနဲ႔ဟာ ကပ္ကပ္ျပီးေတာ့ေနတယ္။
အာနာပါန အားထုတ္တဲ့သူမ်ားဟာ သိမ္သိမ္ေမြ႔ေမြ႔အေျပာင္းအလဲေလးေတြကို ပိုျပီးေတာ့ အာရုံစိုက္ပါေနာ္။ နည္းနည္းေလးေျပာင္းသြားတာကို ေျပာင္းသြားမွန္းသိေအာင္ၾကည့္ပါ။. ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္တတ္သြားရင္ သိဖို႔ရာမခဲယဥ္းပါဘူး။ အသက္ရွဴတဲ့အခါ အဆုတ္ထဲမွာ ေလဟာ ျပည့္ျပီးတင္းလာတယ္။ တင္းလာတဲ့အခါမွာ တင္းတဲ့ခံစားမႈကို သိလို႔ရတယ္။ ေလျပန္ထြက္သြားတဲ့အခါ အထဲမွာေလ်ာ့သြားတယ္။ ေလ်ာ့သြားတဲ့ခံစားမႈကို သိလို႔ရတယ္။ နာမည္တပ္ဖို႔မလိုပါဘူး၊ ျဖစ္လာတာကို တိုက္ရုိက္ထိေတြ ႔ ခံစားျပီးေတာ့သိေနလို႔ရတယ္။ ခံစားမႈသေဘာတစ္ခုအေနနဲ႔သိရမွာ၊ အၾကမ္းစားနာမည္တပ္ေပးရုံနဲ႔ မရနိုင္ဘူး။ တင္းလာတဲ့အခါ တင္းမႈအဆင့္ဆင့္ကို သတိေလးနဲ႔ကပ္ျပီးေတာ့ သိေနပါ။ ေလ်ာ့တဲ့အခါမွာလည္း ေလ်ာ့မႈအဆင့္ဆင့္ကို သိေနပါ။
ထိထိမိမိသိေနမယ္ဆိုရင္ စိတ္က စိတ္၀င္စားလာတယ္။ အာရုံေပၚမွာ စိတ္အေနမ်ားတယ္၊ စိတ္အေနမ်ားရင္ သမာဓိပိုေကာင္းတယ္။ သတိ သမာဓိပိုေကာင္းလာရင္ စိတ္ခ်မ္းသာလာတယ္။ စိတ္ခ်မ္းသာလာရင္ ပိုျပီးေတာ့ လုပ္ခ်င္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရားအားထုတ္ရတာ ပိုျပီးေတာ့ အဆင္ေျပခ်င္တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ခံစားမႈအေျပာင္းအလဲေလးေတြကို သတိေလးနဲ႔ကပ္ျပီးေတာ့ၾကည့္ပါ။
ခႏၶာကိုယ္မွာ အာရုံေတြအမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ ပူတာ ေအးတာ လႈပ္တာ ဆင္းရဲတာ ခ်မ္းသာတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးရႈမွတ္လို႔ရတယ္။ ပူတဲ့သေဘာကိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ပူတဲ့ေနရာေလးကို သတိေလးနဲ႔ကပ္ျပီးေတာ့ သိလို႔ရတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ဟာ အျမဲတမ္း အပူဓါတ္ရွိတယ္။ ဘယ္ေနရာျဖစ္ျဖစ္ ထိထားလို႔ရွိရင္ တျဖည္းျဖည္းပူလာတယ္။ အစမွာေတာ့ သာမာန္ပူတယ္လို႔ သိေနတာပဲ။ သတိေကာင္းလာရင္ ပူတဲ့သေဘာက အေငြ႔ေလးေတြလို ျဖစ္လာတယ္။ အေငြ႔ေတြ တရွိန္းရွိန္းထြက္ေနသလို ခံစားရတယ္။ ဒီအဆင့္က ေတာ္ေတာ္သိမ္ေမြ ႔တယ္။
အရင္တုန္းကေတာ့ ငါ့လက္က ထိထားတဲ့ေနရာမွာ ပူေနတယ္လို႔သိတယ္။ ပစၥဳပၸါန္တည့္တည့္သိေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ငါဆိုတာလည္း ေပၚမလာေတာ့ဘူး။ လက္ဆိုတာလည္း ေပၚမလာေတာ့ဘူး။ ပူတာေလးတစ္ခုပဲ သိေနေတာ့တယ္။ ပူတာေတာင္ နာမည္မတပ္ေတာ့ဘူး။ ပူတဲ့သေဘာကို တိုက္ရုိက္သိေနတာပဲ။
ခႏၶာကိုယ္မွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ထင္ရွားတဲ့ ရုပ္ရဲ ႔သဘာ၀ ၊ ေ၀ဒနာရဲ ႔သဘာ၀ေတြကို ၾကည့္ေနတဲ့အခါမွာ ဘာနာမည္မွ မတပ္ပါနဲ႔။ နာမည္တပ္တာၾကီးက အက်င့္ပါသြားတတ္တယ္။ တခ်ိဳ ႔အားထုတ္ေနတာ ေတာ္ေတာ္ၾကာေနျပီ၊ နာမည္တပ္တာၾကီးက အက်င့္ပါေနေတာ့ နာမည္ၾကီးကိုပဲ စိတ္ထဲက လိုက္လိုက္ဆိုေနတုန္းပဲရွိေသးတယ္။ ပညတ္အဆင့္ကေန ေရွ ႔မတက္ေတာ့ဘူး။ ပရမတ္ေပၚကို ေရာက္မလာဘူး။
ဒကာမၾကီးတစ္ေယာက္ကေျပာတယ္၊ တပည့္ေတာ္ တရားအားထုတ္တိုင္း စိတ္ထဲမွာ စကားလံုးေတြ နာမည္ေတြ ဆိုေနတယ္။ အဲဒါၾကီးက နားထဲမွာ အက်ယ္ၾကီးၾကားသလိုျဖစ္ျပီးေတာ့ ဆူေနတယ္တဲ့။ ဒီအသံၾကီး တိတ္သြားေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမွန္းလည္း မသိဘူး။ တပည့္ေတာ္က တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ေလး တရားအားထုတ္ခ်င္ေတာ့တာ၊ စိတ္ထဲမွာ ဘာနာမည္မွမတပ္ဘဲ တိတ္တိတ္ကေလး အာရုံကိုကပ္ျပီး သိေနခ်င္တာတဲ့။
နာမည္တပ္တာပင္ပန္းပါတယ္။ စိတ္က နာမည္တပ္ရတဲ့အေပၚမွာ အလုပ္ရႈပ္ေနတယ္။ စိတ္အလုပ္မ်ားတယ္၊ နာမည္တပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ပညတ္ကို အာရုံျပဳရတယ္။ ပညတ္ကိုအာရုံျပဳရင္ အျမဲတမ္းပစၥဳပၸါန္မတည့္ေတာ့ဘူး။ အစပိုင္းမွာေတာ့ နာမည္တပ္တာ အကူအညီရသလိုလိုပဲ။ သို႔ေသာ္ အက်င့္ပါသြားရင္ ေတာ္ေတာ္ကို ဒုကၡေရာက္တယ္ေနာ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုသိရတာ တိုက္ရုိက္သိတာပဲ။ ဘာလို႔နာမည္တပ္ရမွာလဲ။ သူမ်ားကို ေျပာျပတာမွ မဟုတ္ဘဲ။ ရုိးရုိးေလး သိေနရုံပဲ။ ပူတာကို သိေနရင္ သူ႔ဟာသူ ပူေနတာပဲ၊ နာမည္ေခၚစရာမလိုဘူး။ စိတ္ကအလုပ္နွစ္ခုမလုပ္ေတာ့ဘူး။ တစ္ခုတည္းပဲ လုပ္ေတာ့တယ္။ တစ္ခုတည္းလုပ္ရင္ အထိမိဆံုးပဲ။ ျမန္ျမန္လည္း တိုးတက္တယ္။
အစမွာ ခႏၶာကိုယ္မွာရွိတဲ့ ထင္ရွားတဲ့ အာရုံတစ္ခုကေန စရတာပဲ။ တျပိဳင္နက္တည္း ျခံဳသိဖို႔ဆိုတာ အစမွာ မလြယ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ နွာသီး၀က စလို႔လည္းရတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ လက္နွစ္ဖက္ထိထားတဲ့ေနရာမွာ ထိတဲ့အာရုံသေဘာေလး ရွိတာကို သိေနလို႔လည္းရတယ္။ ထိထားတဲ့ေနရာေလးမွာ အာရုံေလးေတြရွိတယ္။ တုန္ခါမႈသေဘာေလးေတြ၊ ေသြးေၾကာေလးထဲမွာ ေသြးတိုးတဲ့ခံစားမႈေလးေတြ သိလို႔ရတယ္။ ဒီကေန တျဖည္းျဖည္းၾကာတဲ့အခါ ပိုျပီးေတာ့ သိမ္ေမြ႔တဲ့ အပူဓါတ္ေလး တေငြ႔ေငြ႔တရွိန္ရွိန္ ျဖစ္ေနတဲ့ သေဘာေလးကို သိလာတယ္။ ဒီလိုသိရင္းသိရင္းကေန သတိ သမာဓိေကာင္းလာတဲ့အခါမွာ သတိဟာ တကိုယ္လံုး ပ်ံ႔သြားတယ္။ သိတဲ့သေဘာဟာ တကိုယ္လံုးမွာ ျဖစ္သမွ်ကို သိေနေတာ့တာပဲ။ ဒီၾကားထဲ အေတြးေလးေပၚလာရင္ အဲဒီအေတြးေလးကုိ ၾကည့္လိုက္တယ္၊ သိတယ္။
အေတြးကေတာ့ မေပၚဘဲမေနဘူးေနာ္။ အျမဲတမ္းေတြးတဲ့အက်င့္က ပါေနတာဆိုေတာ့ ေတြးမိေနမွာပဲ။ ေတြးတာကိုလည္း စိတ္မပ်က္ဖို႔၊ စိတ္မညစ္ဖို႔လိုတယ္။ အဲဒီအေတြးေတြ ေပၚတိုင္းေပၚတိုင္းသာ သိေနမယ္ဆိုရင္ နည္းတဲ့အက်ိဳးမဟုတ္ဘူးေနာ္။ သိတာအားေကာင္းလာရင္ အေတြးက တျဖည္းျဖည္းနည္းသြားတယ္။ အေတြးေတြ ေနွးလာတဲ့အခါ အေတြးေတြကို ၾကည့္ရတာ ပိုျပီးေတာ့ စိတ္၀င္စားဖို႔ေကာင္းလာတယ္။ အေတြးထဲမွာ စိတ္ကူးနဲ႔ ပံုေဖာ္မႈေတြလည္း ရွိတယ္။ သတိေကာင္းလာရင္ အဲဒီပံုေဖာ္မႈေတြလည္း ျမင္ရတယ္။ စိတ္ထဲမွာ စကားေျပာတာလည္း ၾကားရတယ္။ အေပၚယံေလး ယွက္ျပီးေတာ့ သိရုံနဲ႔ေတာ့မရဘူး။ ေတြးတဲ့အခါမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ျဖစ္စဥ္ process ကုိ ေသေသခ်ာခ်ာစိတ္၀င္စားျပီးေတာ့ ၾကည့္ပါ။ ေလာကမွာ စိတ္၀င္စားစရာ အေကာင္းဆံုးဟာ အေတြးပဲ။ အေတြးဟာ အင္မတန္ နက္နဲက်ယ္ျပန္႔တယ္။ တစ္ေလာကလံုး ဒီေလာက္ဆန္းျပားေနတာ အေတြးေၾကာင့္ပဲေနာ္။ ဘယ္လိုအေတြးမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေပၚလာတဲ့အေတြးကို ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္ပါ။ အေတြးရဲ ႔ သဘာ၀ကို သိဖို႔လိုတယ္။ တခ်ိဳ ႔က သမာဓိကို အားေပးတဲ့သေဘာနဲ႔ အေတြး၀င္လာရင္ ခ်က္ခ်င္းေဖ်ာက္လိုက္တယ္။ အစမွာေတာ့ ေဖ်ာက္ခ်င္ေဖ်ာက္ေပါ့၊ သို႔ေသာ္ ေနာက္ပိုင္းက်ရင္ေတာ့ ဒီအေတြးရဲ႔သဘာ၀ကို ေသေသခ်ာခ်ာျမင္ေအာင္ၾကည့္ပါ။ သူ႔ကိုသိဖို႔က ပိုေတာင္ အေရးၾကီးေသးတယ္။
အေတြးက အင္မတန္အရာက်ယ္တယ္။ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျခယ္လွယ္တတ္တယ္။ အမ်ိဳးမ်ိဳးလႊမ္းမိုးတတ္တယ္။ ေနာက္ဆံုးတရားအားထုတ္လို႔ မေကာင္းေအာင္ သူပဲလုပ္တယ္။ ေကာင္းေအာင္လဲ သူပဲလုပ္တာပဲ။ အဲဒီေတာ့ သူ႔သဘာ၀ကို အရင္ဆံုးျမင္ေအာင္ၾကည့္ဖို႔လိုတယ္။ ေတြးတဲ့အခါမွာ အေတြးနဲ႔အတူ စိတ္ထဲမွာ ဘယ္လိုခံစားမႈေတြ ျဖစ္လာသလဲဆိုတာ သိေအာင္လုပ္ပါ။ ၀မ္းသာတဲ့အေတြး၀င္လာရင္ ၀မ္းသာတဲ့ခံစားမႈေတြ ျဖစ္လာတယ္။ စိတ္ထဲမွာ ေသာမႆနျဖစ္တယ္။ ၀မ္းေျမာက္ျပီးေတာ့ စိတ္ကေလးက ျမဴးေနတယ္။ ၀မ္းသာစရာ အေတြးေတြကို တစ္လံုးခ်င္း တစ္လံုးခ်င္း ျမင္ေအာင္ၾကည့္ပါ။ ေတြးတာနဲ႔ စကားေျပာတာနဲ႔ဟာ သဘာ၀ခ်င္း သိပ္မကြာလွဘူး။ စကားေျပာတာက ပါးစပ္က အသံထြက္တယ္၊ ေတြးတာက ပါးစပ္က အသံမထြက္ဘူး။ ပါးစပ္ကသာ အသံမထြက္တာ၊ စိတ္ထဲမွာေတာ့ အသံထြက္တယ္။
စိတ္ထဲမွာ စကားေျပာေနတဲ့ ကိုယ့္အသံကိုယ္ ျပန္ၾကားတယ္။ စိတ္ထဲမွာ ေဒါသျဖစ္ေနရင္ ေဒါသအသံၾကီးကို အက်ယ္ၾကီးၾကားရတယ္။ အဲဒါ ေသခ်ာနားေထာင္၊ စိတ္ထဲမွာ အသံက်ယ္ၾကီးနဲ႔ ေဒါနဲ႔ေမာနဲ႔ေျပာေနတာ၊ ဟန္အမူအရာ လက္ဟန္ေျခဟန္ အကုန္လံုးကို ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္ပါ။ ေဒါသေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ပင္ပန္းမႈ၊ မခံမရပ္နိုင္ျဖစ္မႈဆိုတဲ့သေဘာေတြကိုလည္း ျမင္ေအာင္ၾကည့္ပါ။ တကယ္ျမင္ရင္ ရပ္သြားလိမ့္မယ္။ ေနာက္ထပ္ေပၚလာရင္ ေနာက္ထပ္ျမင္ေအာင္ ၾကည့္ရုံပဲ။ စိတ္၀င္စားေနဖို႔လိုတယ္။ သိေနလို႔ရွိရင္ တရားအားထုတ္တာပဲ။
တခ်ိဳ႔ကေျပာတယ္၊ တပည့္ေတာ္တို႔ တရားအားထုတ္တဲ့အခါမွာ၊ ဟိုေတြးဒီေတြး အလြန္ေပါတယ္ဘုရားတဲ့။ ေလာဘေတြက သိပ္မ်ားတာပဲ၊ ဒီေလာဘေတြကို ျဖတ္နိုင္မွ တရားအားထုတ္လို႔ရမွာလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ေလာဘကို ျဖတ္နိုင္မွ တရားအားထုတ္လို႔ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ တရားအားထုတ္လို႔ ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္မွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ေလာဘဟာ သူ႔အလိုလို ျပတ္ဖို႔ရာ အေၾကာင္းမရွိဘူး။ သူ႔ရဲ ႔ သေဘာသဘာ၀ေတြကို သိရင္း သိရင္းနဲ႔ အသိဉာဏ္ရင့္က်က္လာျပီး တျဖည္းျဖည္း သူ႔ဟာသူ အားနည္းသြားတာပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ သူ႔ရဲ ႔ သေဘာသဘာ၀ေတြကို သိဖို႔က အင္မတန္အေရးၾကီးပါတယ္။
ေလာက မွာ ေလာဘ ေဒါသဆိုတာေတြဟာ အရာက်ယ္ဆံုး အရာေတြပဲ။ အဓိကက်တာ သူတို႔နွစ္ခုပဲ။ ျဖည့္ေျပာလိုက္ရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ မာန၊ ကၠုႆာ မစၧရိယ၊ ဥဒၵစၥ ကုကၠဳစၥ၊ ၀ိစိကိစၧာ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ သူတို႔က ေနရာတကာ ခ်ယ္လွယ္ေနတာပဲ။ တစ္ခုျဖစ္မေနရင္ ေနာက္တစ္ခုျဖစ္တယ္။ ေလာဘျဖစ္ရင္ျဖစ္ ၊ မျဖစ္ရင္ ေဒါသျဖစ္တယ္။ သို႔မဟုတ္ရင္ မာနျဖစ္တယ္။ မဟုတ္ရင္ မနာလို ၀န္တိုတဲ့စိတ္ေတြျဖစ္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ ျဖစ္ခဲ့ျပီးတဲ့ ကိစၥေတြ ျပန္ေတြးျပီးေတာ့ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေတြဟာ တစ္ခုမဟုတ္ တစ္ခု တစ္လွည့္စီျဖစ္ေနတယ္။
ဒီကိေလသာေတြျဖစ္လာတဲ့အခါ ခ်က္ခ်င္းၾကီးေဖ်ာက္ပစ္ဖို႔ မၾကိဳးစားပါနဲ႔။ သူတို႔ရဲ ႔ သေဘာသဘာ၀ေတြကို စိတ္၀င္စားျပီးေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္ပါ။ သူတို႔နဲ႔အတူတူပါလာတဲ့ ဆင္းရဲတဲ့သေဘာ၊ ပင္ပန္းတဲ့သေဘာေတြကိုလည္း ေတြ ႔ရလိမ့္မယ္။ ဆင္းရဲတဲ့သေဘာ ပင္ပန္းတဲ့သေဘာေတြကို ျမင္ပါမ်ားလာလို႔ရွိရင္ ကိေလသာေတြကို ၾကာၾကာလက္မခံခ်င္ေတာ့ဘူး။ ဒီလိုသူတို႔ကို သိပါမ်ားရင္ သူတို႔အျဖစ္နည္းလာလိမ့္မယ္။ ျဖစ္တဲ့အခါမွာလည္း သူတို႔ရဲ ႔ intensity သူတို႔ရဲ ႔ ျပင္းအားကလည္း နည္းသြားလိမ့္မယ္။ အရင္တုန္းက မသိတဲ့အခါမွာ ေလာဘျဖစ္ေစ၊ ေဒါသျဖစ္ေစ ျဖစ္လာျပီဆိုရင္ နာရီေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာခ်င္လည္းၾကာမယ္။ သတိနဲ႔ဒီလိုၾကည့္ေနလို႔ရွိရင္ ျဖစ္လာတဲ့အခါ သိလိုက္လို႔ရွိရင္ မိနစ္ပိုင္းေလာက္ပဲ ၾကာမယ္။ ျပီးသြားတယ္။ သတိပိုေကာင္းလာရင္ စကၠန္႔ပိုင္းေလာက္ပဲ ၾကာမယ္။ ဒီထက္သတိပိုေကာင္းလာရင္ ျဖစ္မွန္းသိလိုက္တာနဲ႔ မရွိေတာ့ဘူး။
အဲဒီေတာ့ ေလာဘ ေဒါသျဖစ္တဲ့အခါမွာ အင္မတန္ပင္ပန္းတယ္ဆိုတာ ကိုယ္ေတြ ႔သိေအာင္ ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း ေသေသခ်ာခ်ာျမင္ေအာင္ၾကည့္ပါ။ ကိေလသာက အမ်ိဳးမ်ိဳးလွည့္စားတတ္တယ္ေနာ္။ လိုခ်င္တာေလးရရင္ ခ်မ္းသာမယ္။ ျဖစ္ခ်င္တာေလး ျဖစ္ရရင္ ခ်မ္းသာမယ္လို႔ ထင္ေနတာ။ ဒီလိုထင္ေနရင္ေတာ့ မွားမယ္။ အဲဒါမိမိစိတ္က မိမိကို လွည့္စားတာပဲ။ အဲဒါ ေလာဘက လွည့္စားတာပဲ။ ငါလိုခ်င္တာ ငါျဖစ္ခ်င္တာေတြ အကုန္လံုးျဖစ္ရရင္ စိတ္ခ်မ္းသာမယ္ဆိုတာ စိတ္ရဲ ႔ လွည့္စားမႈပါပဲ။ ေလာကရဲ ႔ သဘာ၀က လိုခ်င္တာအကုန္လံုး ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ျဖစ္ခ်င္တာေတြ အမ်ားၾကီးထဲက နည္းနည္းပါးပါးေလာက္ပဲ ျဖစ္မယ္။ ျဖစ္လာတဲ့ ကိစၥတိုင္းကလည္း ကိုယ့္စိတ္တိုင္းက် ျဖစ္မွာ မဟုတ္ဘူး။ စိတ္တိုင္းက် ျဖစ္လာေတာင္မွ စိတ္တိုင္းမက်ဘူး။ စိတ္ရဲ ႔သဘာ၀ကိုက ဒီတိုင္းပဲ။ မေက်နပ္ျခင္းဆိုတဲ့ သေဘာဟာ စိတ္ရဲ ႔သဘာ၀ပဲ။
စိတ္ရဲ ႔သဘာ၀ကို ၾကည့္ၾကည့္ျပီးေတာ့ အဲဒီလို သိလာတယ္ဆိုရင္ကိုပဲ အင္မတန္ အသိဉာဏ္နက္နဲတဲ့သူ ျဖစ္လာျပီ။ ဘ၀လမ္းေၾကာင္းဟာ နည္းနည္းေျပာင္းသြားျပီ။ အရာရာကို ပိုျပီးေတာ့ ေလးေလးနက္နက္ စဥ္းစားျပီးေတာ့ လုပ္ေတာ့မွာ။ ေလာဘ ေဒါသအေၾကာင္းကို သိတယ္ဆိုရင္ပဲ ဉာဏ္ပညာေတာ္ေတာ္ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္၊ ဉာဏ္ပညာ အင္မတန္ရင့္က်က္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သြားျပီ။ သာမန္လူေတြမွာ ဘာျဖစ္လို႔ မရင့္က်က္သလဲဆိုေတာ့ ေလာဘ ေဒါသတို႔ရဲ ႔ လႊမ္းမိုးမႈကို ခံေနရလို႔ပဲ။ ဒီကိေလသာေတြကို နည္းနည္းသိတယ္ဆိုရင္ပဲ သူတို႔ရဲ. လႊမ္းမိုးမႈကေန သက္သာရာရျပီ။ သူတို႔လံုး၀ အျပီးတိုင္ ခ်ဳပ္ျငိမ္းမသြားေသးေတာင္မွ သူတို႔ရဲ ႔ လႊမ္းမိုးမႈက အမ်ားၾကီးနည္းသြားျပီ။
ဒီေတာ့ သိလိုက္တယ္ဆိုရင္ဘဲ တစ္နာရီေလာက္ျဖစ္ရမယ့္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ မာန၊ ကၠုႆာ မစၧရိယရဲ ႔ပူေလာင္မႈဟာ ေလးငါးစကၠန္႔ေလာက္ႏွင့္ ေျပသြားတယ္။ အဲဒါဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္သက္သာေနျပီလဲ။ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ေျပာမယ္ဆိုရင္ ၉၉ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္သက္သာေနတယ္ေနာ္။
ေလာဘေၾကာင့္ စိတ္ပင္ပန္းတယ္၊ ေဒါသေၾကာင့္ စိတ္ပင္ပန္းတယ္။ မာနေၾကာင့္ စိတ္ပင္ပန္းတယ္၊ ကိုယ့္ထက္ သူမ်ားက သာသြားျပီ၊ ကိုယ္ရမယ့္ အခြင့္အေရးကို ကိုယ္က မရဘဲနဲ႔ သူမ်ားက ရသြားျပီ၊ အဲဒါေတြ ေတြးေတြးျပီးေတာ့ အိပ္မေပ်ာ္ေတာ့ဘူး။ အင္မတန္စိတ္ဆင္းရဲရတယ္။ မာနျဖစ္ေနရင္လည္း ျပိဳင္ခ်င္တယ္၊ ယွဥ္ခ်င္တယ္။ သားသမီးခ်င္းလည္း ျပိဳင္လိုက္တာပဲ။ လင္မယားခ်င္းလည္း ျပိဳင္လိုက္တာပဲ။ ငါ့ေယာက်ာ္းက ဘယ္လိုေတာ္တာ၊ ငါ့မိန္းမက ဘယ္လိုေတာ္တာ၊ ငါ့သားသမီးက ဘယ္လိုေတာ္တာ၊ ေနာက္ဆံုးေရာဂါခ်င္းေတာင္ ျပိဳင္လိုက္ေသးတယ္။ ငါ့ေရာဂါက ျမန္မာျပည္ကေဆးနဲ႔ မေပ်ာက္ဘူး၊ ငါ့ေရာဂါက အဆင့္အတန္း သိပ္ျမင့္တယ္။ ဂ်ာမနီက လာတဲ့ ေဆးနဲ႔မွရတာ။ ငါ့ေရာဂါက ေတာ္ရုံတန္ရုံဆရာ၀န္နဲ႔ ျပလို႔မရဘူး။ ဘယ္နိုင္ငံကလာတဲ့ ပါရဂူကို ျပမွျဖစ္မွာ။ အဲဒီလို ေတြးျပီးေတာ့ ျပိဳင္ခ်င္ ၾကြားခ်င္တဲ့ သေဘာေတြက ျဖစ္တတ္တယ္။ ေတာ္ရုံတန္ရုံ ဆရာ၀န္နဲ႔ ေပ်ာက္သြားရင္ကိုပဲ သိပ္မၾကိဳက္ခ်င္ဘူး။ စိတ္ရဲ ႔သဘာ၀ဟာ ဒီလိုပါပဲေနာ္။ တခါတေလ ေတာ္ေတာ္ရယ္စရာေကာင္းတယ္။ တရားအားထုတ္ရင္ေတာင္မွ ရိပ္သာခ်င္းျပိဳင္ခ်င္တယ္။ ေတာ္ေတာ္ကို ျပိဳင္ခ်င္တဲ့စိတ္ပဲ၊ အင္မတန္ဆန္းၾကယ္တယ္ေနာ္။
မာနကို အဓိပၸါယ္ျပန္တဲ့ေနရာမွ တခ်ိဳ ႔ ကေထာင္လႊားျခင္းလို႔ အဓိပၸါယ္ျပန္တယ္။ ေထာင္လႊားျခင္း သက္သက္မဟုတ္ပါဘူး၊ သူနဲ႔ငါနဲ႔ဆိုတဲ့ ယွဥ္တဲ့သေဘာ၊ ျပိဳင္တဲ့သေဘာကလည္း မာနပါပဲ။ သူတို႔က ငါ့ထက္သာသြားျပီ။ ငါတို႔ကေတာ့ နိမ့္က်တယ္ဆိုတာေတြဟာ မာနေတြပဲ။ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ မိမိနဲ႔သူတစ္ပါးနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ မိမိပစၥည္းနဲ႔ သူတစ္ပါးပစၥည္းျဖစ္ျဖစ္ မိမိနဲ႔ပက္သက္ေနတာတစ္ခုခုနဲ႔ သူတစ္ပါးနဲ႔ ပက္သက္ေနတာ တစ္ခုခုျဖစ္ျဖစ္ တစ္နည္းနည္းနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္လိုက္တာဟာ မာနပဲ။ compare လုပ္တာ မာနပဲ။ တကယ္အသိဉာဏ္ရင့္က်က္သြားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ compare မလုပ္ေတာ့ဘူး။ သူလုပ္နိုင္တာလုပ္ျပီးေတာ့ သူ႔ဟာသူ ေအးေအးေဆးေဆးေနသြားတာပဲ။ ဘယ္သူက ဘာျဖစ္တယ္ဆိုတာ သူ႔စိတ္ထဲမွာ မရွိေတာ့ဘူး။ compare လုပ္တာ ႏိႈင္းယွဥ္တာ အင္မတန္ ပင္ပန္းပါတယ္။ ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ သတိထားၾကည့္စမ္းပါ။ တစ္ေန႔တစ္ေန႔ ဘယ္ေလာက္ compare လုပ္ေနလဲဆိုတာ၊ ဒါေတြကို ျမင္ေအာင္ၾကည့္စမ္းပါေနာ္။ ကိုယ့္ကို နွိပ္စက္ေနတာ သူမ်ားမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္စိတ္ပဲ။ အဲဒါကို ေသေသခ်ာခ်ာေလးေလးနက္နက္ သေဘာေပါက္ဖို႔လိုတယ္။
စားစရာမရွိလို႔ စိတ္ဆင္းရဲတယ္ဆိုရင္ နားလည္နိုင္ပါတယ္။ ၀တ္စရာမရွိလို႔ စိတ္ဆင္းရဲတယ္ဆိုရင္လည္း နားလည္နိုင္ပါတယ္။ ေနစရာမရွိလို႔ သူ႔မွာ စိတ္ဆင္းရဲျခင္းျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္လည္း နားလည္နိုင္ပါေသးတယ္။ သို႔ေသာ္ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ စားစရာလည္း ရွိပါတယ္။ ေနစရာေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္လည္း ရွိပါတယ္။ ၀တ္စရာေတြလည္း အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စိတ္မခ်မ္းသာဘူး။ ငါ့မွာစားစရာလည္းရွိတယ္၊ ၀တ္စရာလည္းရွိတယ္၊ ေနစရာလည္းရွိတယ္။ ငါဘာလို႔ စိတ္ဆင္းရဲေနတာလဲ။ ဘယ္သူကနွိပ္စက္ေနတာလဲ။ ကိုယ့္စိတ္က ကိုယ့္ကို နွိပ္စက္ေနတာပါ။ အဲဒီေတာ့ စိတ္ခ်မ္းသာခ်င္ရင္ စိတ္အေၾကာင္းကို သိမွျဖစ္မယ္။ ေလာေလာဆယ္ နွိပ္စက္ေနတာၾကီး မေပ်ာက္ခင္မွာ နွိပ္စက္ေနမွန္း အေသးစိတ္သိဖို႔လိုတယ္။ ဘယ္ေလာက္ထိေအာင္ အေသးစိတ္ နွိပ္စက္ေနလဲဆိုတာ သိဖို႔လိုတယ္။ စိတ္၀င္စားမႈရွိဖို႔လိုတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ခဏခဏ Quote လုပ္တာေလးတစ္ခုရွိတယ္။ When you understand mind, you are not at its mercy. တဲ့။ စိတ္ကိုသိလို႔ရွိရင္ စိတ္ရဲ ႔လႊမ္းမိုးမႈ နွိပ္စက္မႈ ျခယ္လွယ္မႈကို မခံရေတာ့ဘူး။ စိတ္ကိုမသိလို႔ရွိရင္ သူနွိပ္စက္သမွ် လႊမ္းမိုးသမွ် ျခယ္လွယ္သမွ် ဧကန္မုခ် ခံရမွာပဲ။ ေသသည္ထိေအာင္ နွိပ္စက္မွာ။
အဲဒီေတာ့ ေသခါနီး ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္အထိေအာင္ မနွိပ္စက္ေအာင္ဆိုရင္ သူ႔သဘာ၀ကို ေသေသခ်ာခ်ာသိဖို႔ အင္မတန္ အေရးၾကီးပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေနတတ္ရင္ စိတ္ခ်မ္းသာမယ္။ စိတ္ထားတတ္ရင္ စိတ္ခ်မ္းသာမယ္။ အသိဉာဏ္နဲ႔ ေနတတ္ရင္ အမ်ားၾကီး သက္သာရာရမယ္။
လူေတြဟာ စိတ္ခ်မ္းသာမလားဆိုျပီး အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွာၾကံလုပ္ၾကတယ္။ ဘယ္ဟာမွ တကယ္နက္နက္နဲနဲ အတြင္းက်က် စိတ္ခ်မ္းသာမႈ မေပးနိုင္ဘူး။ ဘယ္ဟာရရ ခဏေလးပဲ စိတ္ခ်မ္းသာတယ္။ အဆင္မေျပမႈဟာ တစ္ခုျပီး တစ္ခုေပၚေနမွာပဲ။ အဆင္မေျပမႈဆိုတာ ေလာကရဲ ႔ သဘာ၀ပဲ။ ေလာကၾကီးဟာ ဘယ္ေတာ့မွ perfect မျဖစ္နိုင္ဘူး။ ဒီလိုျဖစ္ေနတဲ့ သဘာ၀ေတြကို ဉာဏ္နဲ႔ယွဥ္ျပီးေတာ့ ေနသြားရင္ အသိဉာဏ္ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ရင့္က်က္လာျပီးေတာ့ စိတ္က ျဖစ္သမွ် ကိစၥေတြေပၚမွာ လိုက္ျပီးေတာ့ တုန္႔ျပန္မႈ react မလုပ္ေတာ့ဘူး။ ျမင္ရုံမွ်၊ ၾကားရုံမွ်၊ သိရုံမွ်ေလးပဲ ေနသြားလို႔ရတယ္။ စိတ္က မတုန္႔ျပန္ရင္ အမ်ားၾကီးသက္သာပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ စိတ္ဆင္းရဲေနတာလဲဆိုတာ သိဖို႔လိုတယ္။ စိတ္က တုန္႔ျပန္ေနလို႔ ဆင္းရဲေနတာပါ။
ဒါေၾကာင့္ စိတ္က တုန္႔ျပန္ေနတာ react လုပ္ေနတာေတြကို လိုက္ၾကည့္ဖို႔ သိဖို႔လိုတယ္။ သိလာလို႔ရွိရင္ react လုပ္တာ နည္းနည္းသြားတယ္။ စိတ္အေၾကာင္း အျပည့္အစံုသိသြားျပီဆိုရင္ စိတ္က မတုန္႔ျပန္ေတာ့ဘူး။ မတုန္႔ျပန္ေတာ့ရင္ လုပ္သမွ် ကိစၥတိုင္းက reaction မဟုတ္ေတာ့ပဲနဲ. ဉာဏ္နဲ႔ သိျပီးလုပ္တဲ့ Wholesome Action၊ ဉာဏ္နဲ႔သိျပီး လုပ္တဲ့ ကုသိုလ္စိတ္ျဖစ္တယ္။ အခ်ိန္ျပည့္ေလာဘနဲ႔ react လုပ္တယ္၊ ေဒါသနဲ႔ React လုပ္တယ္၊ မာနနဲ႔ React လုပ္တယ္၊ မနာလို ၀န္တိုမႈနဲ႔ React လုပ္တယ္။ တံု႔ျပန္ေနၾကတာေနာ္။
သတိနဲ႔မေနတတ္ရင္ေတာ့ ျမင္လိုက္တာနဲ႔ Automatic reaction ျဖစ္ျပီးေနျပီ။ ၾကားလိုက္တာနဲ႔ Automatic reaction ျဖစ္ျပီးေနျပီ။ တစ္ခုခုသိလိုက္တာနဲ႔ အလိုအေလ်ာက္ စိတ္က တုန္႔ျပန္ျပီးေနျပီ။ အဲဒီေတာ့ အလုိအေလ်ာက္ automatic စိတ္က တုံ႔ျပန္လိုက္လို႔ရွိရင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ Unwholesome Reaction ျဖစ္ေနျပီေနာ္။ အကုသိုလ္နဲ႔ တုံ႔ျပန္တာျဖစ္ေနျပီ။ ဒီလိုျဖစ္ေနရင္ စိတ္က ရႈပ္ေထြးတယ္။ ဘ၀ရႈပ္ေထြးတယ္။ အကုသိုလ္ဆိုတာ ဘ၀ကို သိပ္ရႈပ္ေထြးေစတယ္။ စိတ္ခ်မ္းသာဖို႔ဆိုတာ သိပ္ေမွ်ာ္လင့္လို႔မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ဒီလိုျဖစ္ေနတာကိုပဲ ျဖစ္ေနမွန္းသိေနရင္ အဲဒီလို အလိုအေလ်ာက္ တုံ႔ျပန္ေနတဲ့ သေဘာေတြ automatic reaction ေတြ နည္းသြားတယ္။ ျဖစ္လာရင္ ခ်က္ခ်င္းသိတယ္၊ ခ်က္ခ်င္းေပ်ာက္သြားတယ္။ ဒီထက္ၾကာလို႔ရွိရင္ ျဖစ္ကိုမျဖစ္ေတာ့ဘူး။
သိျပီးေတာ့ လုပ္လိုက္တဲ့အလုပ္တစ္ခုဟာ Wholesome Action ျဖစ္သြားတယ္။ ကုသိုလ္ျဖစ္သြားတယ္။ သတိနဲ႔အတူ ပါလာတဲ့ ဉာဏ္ပညာ wisdom က ဘ၀ကိုရွင္းလင္းေပးသြားတယ္။ ဘ၀ဟာအမ်ားၾကီး simple ျဖစ္လာတယ္။ ရုိးရွင္းလာတယ္။ စိတ္ရႈပ္ေထြးရင္ ဘ၀ရႈပ္ေထြးတယ္။ စိတ္ရွင္းရင္ ဘ၀လည္းရွင္းသြားတာပါပဲ။ ဘ၀ဆိုတာ စိတ္ရဲ ႔ Reflection ၊ စိတ္ရဲ ႔ေရာင္ျပန္ဟပ္မႈပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ ရႈပ္ေနတာကို အရင္သိဖို႔လိုတယ္။ ရႈပ္ေနတာကို ေသေသခ်ာခ်ာသိသြားရင္ တျဖည္းျဖည္း တျဖည္းျဖည္း ရွင္းရွင္းသြားတယ္။ automatic reaction မလုပ္ေတာ့ဘူး။ အဲဒီ automatic reaction ေၾကာင့္ ရႈပ္ေနတာ။ mindful wholesome action က မရႈပ္ဘူး။ ဉာဏ္နဲ႔သိျပီးေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာလုပ္တဲ့အလုပ္က ဘ၀ကို မရႈပ္ေထြးေစဘူး။
(ျမန္မာ့ရိုးရာ ႏွစ္သစ္ကူး သႀကၤန္အတြင္း ကိေလသာေတာ မွ အေမာတေကာ ထြက္ခြာ၍ တရားရိပ္သာတြင္တရားအားထုတ္ၾကေသာ ဓမၼမိတ္ေဆြသူေတာ္ေကာင္းမ်ားသို႔..)
ဆရာေတာ္ဦးေဇာတိက (ေ၀ဒနာႏုပႆနာ တရားေတာ္မွ ေကာက္နုတ္ပူေဇာ္ပါသည္)
ခ်မ္းသာပါေစ၊ေအးၿငိမ္းပါေစ၊
သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ..လြတ္ေျမာက္ၾကပါေစ။
ဘ၀တုသဗၺမဂၤလံ
သင့္
ကလ်ာဏ မိတၱ