ဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီမ်ားရဲ႕ အတြင္းေရး

ျမန္မာ တယ္လီကြန္း က႑ အတြက္ ဆက္သြယ္ေရး ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္း (Service Provider)
ေရြးခ်ယ္ရာတြင္ အက်ိဳး စီးပြားဆိုင္ရာ ပတ္သက္မႈမ်ား (Conflict of Interest) ရိွလာခဲ့သည္ဟု ဆိုကာ
အြန္လုိင္း မီဒီယာေပၚမွာေရာ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္မ်ား တြင္ပါ ေရးသား ေဖာ္ျပေဝဖန္ ေနၾက တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

ေရးသား ေဖာ္ျပထား တာေတြက မွားတယ္လုိ႕ မဆိုသာပါဘူး။ သို႕ေသာ္ သိပ္မျပည္စံု သလုိပဲ။
ကိုယ္တြယ္ခ်င္တဲ့ သူကို တြယ္၊ ကိုယ္ခ်န္ခဲ့ခ်င္သူကို ခ်န္ထားခဲ့သလိုပဲ ခံစားရပါတယ္။

ဆက္သြယ္ေရး ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္း လုိင္စင္ႏွစ္ခု အတြက္ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ကုမၸဏီမ်ားထဲက ပဏာမ ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ ကုမၸဏီ ၁၂ခုရိွပါတယ္။ ဧျပီလ ၁၁ ရက္ေန႕က ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္
သတင္း အခ်က္အလက္ နည္းပညာ ဝန္ၾကီးဌာနက ေအာက္ပါအတိုင္း တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

1. Airtel Consortium
2. Axiata Group Berhad
3. Digicel
4. France Telecom-Orange + Marubeni
5. KDDI Corporation + Sumitomo Corporation + Myanmar Information and
Communication
Technology Development Corporation ( MICTDC) + A1 Construction
6. Milicom International Cellular S. A.
7. MTN Consortium ( MTN Dubai + M1 Telecom + Amara Communications )
8. Qatar Telecom (Qtel) Q.S.C (“Ooredoo”)
9. Singapore Telecommunications ( Singtel) + KBZ + Myanmar Telephone
Company Limited ( M
Tel )
10. Tenenor Mobile Communications AS
11. Viettel Group
12. Vodafone + China Mobile

ကုမၸဏီ ၁၂ ခုထဲမွာ ျပည္ပကုမၸဏီသီးျခား ေလွ်ာက္တာက ၇ ခု၊ ျပည္ပကုမၸဏီ အခ်င္းခ်င္း ေပါင္းတာ ၂ ခု၊ ျပည္တြင္းျပည္ပ ကုမၸဏီမ်ား ပူးေပါင္းထားတာ ၃ ခုရိွပါတယ္။

ျမန္မာကုမၸဏီမ်ား တရားဝင္ပူးေပါင္းထားတဲ့ အုပ္စုေတြကေတာ့ KDDI Corporation + Sumitomo Corporation + MICTDC + A1 Construction, MTN+ Amara Construction နဲ႕ Singapore Telecommunications ( SingTel) + KBZ + Myanmar Telephone Co. Ltd. ( M Tel ) တို႕ ျဖစ္ပါတယ္။

KDDI Corporation + Sumitomo Corporation တို႕ႏွင့္ ပူးေပါင္းထားတဲ့ MICTDC ကုမၸဏီမွာ
ေရႊသံလြင္၊ KMD နဲ႕ ရတနာပံုတယ္လီပို႕တုိ႕ ပါဝင္ပါတယ္။ ျပည္ပကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းထားတဲ့ ျမန္မာကုမၸဏီမ်ားဟာ အစိုးရနဲ႕ နီးစပ္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လုပ္ငန္းစံု လုပ္ကိုင္ေနေသာ၊ လုပ္ကိုင္ခဲ့ေသာ စီးပြားေရး လက္ဝါးၾကီးအုပ္ကုမၸဏီၾကီးမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေရႊသံလြင္ကုမၸဏီ လုပ္ငန္းရွင္ ဦးေက်ာ္ဝင္းဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ဒုသမၼတတို႕ရဲ႕ ခရီးစဥ္ေတြမွာ
လုိက္ပါခြင့္ရသည္အထိ နီးစပ္သူျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ခရီးစဥ္မ်ားမွာပင္ SkyNet ရုပ္သံကို လႈဒါန္းျခင္းျဖင့္ ၄င္းရဲ႕ ရုပ္သံလုိင္းကို ေၾကာ္ျငာခြင့္ ရခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။

ထုိ႕အတူ KMD ကုမၸဏီဟာ ယခုလက္ရိွ ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္ နည္းပညာအခ်က္အလက္ ဝန္ၾကီးဌာန
ဒုတိယဝန္ၾကီး ဦးေသာင္းတင္ ပိုင္ဆိုင္ခဲ့တဲ့ ကုမၸဏီျဖစ္ပါတယ္။

အာဖရိကႏုိင္ငံက MTN ကုမၸဏီႏွင့္ ပူးေပါင္းထားတဲ့ Amara Communiction က ယခင္ စက္မႈ ၁
ဝန္ၾကီးေဟာင္း ဦးေအာင္ေသာင္းရဲ႕ သား ဦးေနေအာင္ ပိုင္ဆုိင္သည့္ IGE ကုမၸဏီ အုပ္စုက
ကုမၸဏီခြဲတစ္ခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေနေအာင္ဆိုလွ်င္လည္း အရင္စစ္အစိုးရလက္ထက္ကပင္ လုပ္ငန္းေပါင္းစံု ရယူလုပ္ကိုင္ခဲ့သူ ျဖစ္သလုိ ယခုအခါမွာလည္း သမၼတ၊ ဒုသမၼတခရီးစဥ္မ်ားမွာလည္း
ပါဝင္လုိက္ပါလ်က္ရိွပါတယ္။

အထက္ပါ ျမန္မာ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ပုဂိၢဳလ္ေရး အေျခအေနမ်ားကို ဧျပီလ ၂၄ ရက္မွာ ထြက္ရိွတဲ့ No. 28 Vol 8 Weekly Eleven ဂ်ာနယ္မွာ ေရးသား ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

သို႕ေသာ္ ေနာက္ထပ္ ျပည္ပကုမဏီတစ္ခုျဖစ္တဲ့ SingTel နဲ႕ ပူးေပါင္းထားတဲ့ ျမန္မာကုမၸဏီ KBZ နဲ႕
Myanmar Telecophone Co. Ltd. ( M Tel ) တို႕ရဲ႕ အေျခအေနေတြ မပါဝင္ေတာ့ ဖတ္ရတာ ခံတြင္း သိပ္မေတြ႕သလုိ ျဖစ္ရပါတယ္။

အေသးစိပ္ အေျခအေနနဲ႕ ခေရေစ့တြင္းက်ေျပာျပလွ်င္ ပုဂၢိဳလ္ေရး သိပ္ဆန္သြားမွာစိုးလို႕ အက်ယ္ခ်ဲ႕ ျပီး မေျပာလိုေတာ့ပါ။ KBZ ကုမၸဏီဟာ ဆရာေက်ာင္းလုိ႕ ေခၚၾကတဲ့ ဦးေအာင္ကိုဝင္း ပိုင္ဆုိင္တဲ့
ကုမၸဏီျဖစ္ပါတယ္။ ၄င္းဟာ ကေမၻာဇဘဏ္၊ ကေမၻာဇေလေၾကာင္းလုိင္းမ်ား အပါအဝင္ လုပ္ငန္းေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ လုပ္ကိုင္ပါတယ္။ ယခင္ စစ္အစိုးရလက္ထက္ ဒုတိယဥကၠဌ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးၾကီး ေမာင္ေအးႏွင့္ ရင္းႏွီးသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေမာင္ေအး ဗိုလ္ခ်ဳပ္အဆင့္ျဖင့္ စစ္တုိင္းမႈးဘဝနဲ႕ ေတာင္ၾကီးမွာ တာဝန္က်စဥ္က သာမာန္မွ်သာျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္ကိုဝင္းဟာ န.ဝ.တ လက္ထက္မွာ ရွမ္းျပည္နယ္ မိုင္းရႈးေက်ာက္ကြက္မ်ားတြင္ ဦးေမာင္ေအးရဲ႕ ပံ့ပိုးေစာင္မမႈကေန ၾကြယ္ဝခ်မ္းသာလာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ န.ဝ.တ ဒုတိယဥကၠဌ ရာထူးျဖင့္ ဦးေမာင္ေအး ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ေကာ္မရွင္ကို ကိုင္တြယ္လာခဲ့တဲ့အခါမွာ သြင္းကုန္ပါမစ္မ်ား ေျမာက္ျမားစြာ ရရိွခဲ့သလုိ လုပ္ငန္းေပါင္းစံု လုပ္ကိုင္ရာမွ ယခုကဲ့သို႕ အရိွန္အဝါၾကီးေသာ ကုမၸဏီေပါင္းမ်ားစြာကို ပိုင္ဆုိင္လာခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ယခုအခ်ိန္ထိလည္း လက္ရိွအစိုးရႏွင့္ အဆင္ေျပ ပလဲနံပသင့္သူျဖစ္ပါတယ္။

Myanmar Telephone Co. Ltd. ကေတာ့ ဦးမိုးေက်ာ္ေသာင္းနဲ႕ သားျဖစ္သူ Jonathan ေသာင္းတုိ႕
ပိုင္ဆိုင္တဲ့ ကုမၸဏီျဖစ္ပါတယ္။ ဦးမိုးေက်ာ္ေသာင္းကိုေတာ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ေလာကမွာ မသိသူ
မရိွသေလာက္ပါဘဲ။ မဆလလက္ထက္မွာကတည္းက အစိုးရရဲ႕ ဝယ္ယူေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ ျပည္ပကို ခ်ိတ္ဆက္ျပီး ပြဲခယူတဲ့ ပြဲစားအလုပ္ကို လုပ္ကိုင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ န.ဝ.တ လက္ထက္မွာ
ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ မပီျပင္ေသးသလုိ ကၽြမ္းက်င္ျခင္းမရိွေသးတဲ့ ဝန္ၾကီးဌာနေတြကို လာဘ္ေပးျပီး ပို႕ကုန္၊ သြင္းကုန္မ်ားကို လက္ဝါးၾကီးအုပ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ကာလ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ထြန္းၾကည္ ကုန္သြယ္ေရးဝန္ၾကီးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္စဥ္မွာ ဝန္ၾကီးနဲ႕ ပလဲနံပသင့္ ပူးေပါင္းခဲ့ျပီး ဝန္ၾကီးမွာ ျပႆနာတက္ အျငိမ္းစားေပးခံခဲ့ရျပီး သူကေတာ့ တိန္တိန္ျမည္
က်န္ေနခဲ့တဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိစဥ္က စီးပြားေရးသမားမ်ာကို အေရးမယူဘဲ ဝန္ၾကီးေတြကိုသာ
အျငိမ္းစားေပးေလ့ရိွပါတယ္။။ ယခုအခါမွာ Jonathan ကေတာ့ KBZ ကုမၸဏီက ျပည္ပနဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာ အကူအညီေပး ပြဲခယူေနသူျဖစ္ပါတယ္။ KBZ Air ရဲ႕ ျပည္ပမွ ဝယ္ေသာ ေလယာဥ္မ်ား အားလံုးကို Jonathan ရဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ေပးမႈျဖင့္ ဝယ္ယူေပးထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ Jonathan ျပည္ပမွ ခ်ိတ္ဆက္ရွာေဖြ ျပည္တြင္းမွာ KBZ က ေျဖရွင္းဆုိတဲ့ ပံုစံျဖင့္ လုပ္ကိုင္ေနျခင္းျဖစ္တယ္။ ယခုအခ်ိန္အထိပင္ ဦးမိုးေက်ာ္ေသာင္းဟာ ဝန္ၾကီးဌာနလုပ္ငန္း ပေရာဂ်က္ေတြကို ရရိွလုိသူမ်ားထံမွ အခေၾကးေငြယူျပီး ခ်ိတ္ဆက္ေပးေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္ပကုမၸဏီမ်ားအျဖစ္ သီးျခားေလွ်ာက္ထားတဲ့ ကုမၸဏီေတြထဲမွာလည္း အစိုးရနဲ႕ ရင္းႏွီးဝင္ဆန္႕တဲ့ ကုမၸဏီေတြလည္း ပါဝင္လ်က္ရိွပါတယ္။ Digicel ဆိုရင္ ျပည္ပကုမၸဏီတစ္ခုအျဖစ္ တင္ဒါဝင္ျပိဳင္ခဲ့ေပမယ့္ ၄င္းရဲ႕ ေနာက္မွာ ပူးေပါင္းထားတာကေတာ့ Quantum Strategic Partners Ltd. နဲ႕ Yoma Strategic Holdings အုပ္စုတို႕ ပါဝင္ပါတယ္။ Quantum Strategic Partners Ltd. ကေတာ့ George Soros ရဲ႕ ကုမၸဏီပါ။ Yoma Strategic Holdings ကေတာ့ Serge Pun ေခၚ ဦးသိမ္းေဝပိုင္ဆုိင္တဲ့ ကုမဏီပါ။ Serge Pun ဟာ အရင္စစ္အစိုးးရ လက္ထက္မွာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊
စီးပြားေရး ပညာရွင္မ်ား၊ ကုန္သြယ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာနမွ တာဝန္ရိွသူအခ်ဳိ႕၊ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးမွ ပုဂၢိဳလ္အခ်ဳိ႕တို႕နဲ႕ ပူးေပါင္းဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ Tuesday Club မွာ ဦးေဆာင္ပါဝင္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ပန္းလိႈင္အိမ္ယာနဲ႕ ပန္လိႈင္ေဂါက္ကြင္း တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ သူျဖစ္ျပီး ျပည္တြင္းမွာ စီးပြားေရး အရႈပ္အရွင္း မ်ားစြာရိွတဲ့သူပါ။

Telenor Mobile Communications AS ကုမၸဏီဟာ ေနာ္ေဝ ကုမၸဏီျဖစ္ပါတယ္။ ေနာ္ေဝအစိုးရက
တဆင့္ လက္ရိွ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ေကာ္မရွင္မွ ပုဂိၢဳလ္မ်ားႏွင့္ မ်ားစြာ
ရင္းႏွီးမႈရိွပါတယ္။ ပုဂၢိဳလ္ေရး ေရးသား ေဖာ္ျပတဲ့သေဘာ ဆန္ေကာင္းဆန္သြားမွာျဖစ္ေသာ္လည္း အဓိကမွာ ယခု ဆက္သြယ္ေရး ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းတြင္ ပမာဏေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ ကုမၸဏီမ်ားဟာ ပိန္မသာ လိန္မသာ အတူတူနဲ႕ အႏူႏူခ်ည္းမ်ားသာျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသိုင္းအဝိုင္းတြင္ ေဝဖန္လ်က္ရိွပါတယ္။

ျပည္ပကုမၸဏီခ်ည္း သက္သက္ေတြကိုသာ တင္ဒါေပးလုိက္မယ္ဆုိရင္ ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းကို ျပည္ပက လက္ဝါးၾကီး အုပ္သြားမွာ ျဖစ္သလုိ နည္းပညာနဲ႕ ျပည္တြင္းမွာ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြ မ်ားမ်ားစားစား ရႏိုင္မွာမဟုတ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာနဲ႕ ဖက္စပ္ကုမၸဏီမ်ား ထဲကသာ ေရြးခ်ယ္သင့္တယ္လုိ႕လည္း အသံမ်ား ထြက္ေပၚေနပါတယ္။

သို႕အတြက္ အဓိက အေရးၾကီးသည္မွာ တင္ဒါစနစ္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႕ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရိွစြာ
ဆံုးျဖတ္သြားဖုိ႕ လုိပါတယ္။ ယခုအထိ ၾကားသိရတာ ဝန္ၾကီးဌာနဟာ တင္ဒါေကာ္မတီကို ေသခ်ာစြာ
ဖြဲ႕စည္းထားျပီး နည္းပညာအားသာမႈ၊ ေငြေၾကး ေတာင့္တင္းမႈ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခအေနႏွင့္ ကိုက္ညီမႈမ်ားနဲ႕ တိုင္းတာျပီး ေရြးခ်ယ္သြားမည္လုိ႕ သိရလို႕ အဲဒီအတိုင္းပဲ တိတိက်က်နဲ႕ တိုင္းျပည္အက်ဳိး တစ္ခုတည္းကိုသာ စဥ္းစားျပီး အမွန္တကယ္ ႏိုင္ငံမွ ခ်မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း
ဥပေဒမ်ားကို လုိက္နာမယ့္ ကုမၸဏီမ်ားကိုသာ ေရြးခ်ယ္သြားမယ္လုိ႕ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။