ရခိုင္ေဒသမွ ပဋိပကၡမီးလွ်ံမ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခက္ဆစ္ အေျဖ

ေက်ာက္တန္းကုန္းေက်းရြာမွ ထြက္ေျပးေနေသာ ရခုိင္တုိင္းရင္းသား အဘြားအုိတစ္ဦးအား ေတြ႔ရစဥ္ ဓာတ္ပုံ - လႈိင္ (စစ္ေတြ)

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၂၁ ရက္က ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ဟာ သမၼတအိမ္ေတာ္မွာ မီဒီယာမ်ားနဲ႔ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးေတြ႕ဆံုၿပီးခ်ိန္မွာပဲ ဘာမွမၾကာလိုက္ခင္ အဲဒီညဦးမွာ ရခိုင္႐ိုဟင္ဂ်ာအေရး ေပါက္ကြဲမႈႀကီး ၀ုန္းခနဲထျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေျခအေနမွန္ေတြကို ဖံုးကြယ္ဖို႔တခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢဳိလ္မ်ား အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ႀကိဳးစားေနခ်ိန္မွာ ရခိုင္အေရးဟာ ေပါ့ေသးေသး မဟုတ္ေၾကာင္း ေအာက္တိုဘာလ ၂၁ ရက္ညက ျပန္လည္ေပါက္ကြဲ လာတဲ့ ျပင္းထန္လြန္းတဲ့ ပဋိပကၡမ်ား က သတိေပးလိုက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္က ၈ ေအာက္တိုဘာလ ၂၀၁၂ က အေမရိကန္ခရီးစဥ္ဆိုင္ရာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ရခိုင္အေရး အပါအ၀င္ျဖစ္ေသာ တိုင္းရင္းသားပဋိပကၡမ်ား ႏွင့္ပတ္သက္၍ မည္သည့္မွတ္ခ်က္မွ ေပးလိုျခင္းမရွိေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာၾကား သြားခဲ့တဲ့အတြက္ ဒီစကားမ်ဳိးေျပာတာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွ ဟုတ္ပါေလစလို႔ အံ့ၾသခဲ့ရပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးကေတာ့ ရခိုင္အေရးဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥျဖစ္ေၾကာင္း ၂၁-၁၀-၂၀၁၂ က မီဒီယာေတြ႕ဆံုပြဲမွာ အေလးအနက္ထည့္သြင္း ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ သမၼတႀကီးရဲ႕ အစိုးရသက္တမ္း တစ္ႏွစ္ျပည့္မိန္႔ခြန္းေျပာၿပီး ႏွစ္လခန္႔အၾကာမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာပဋိပကၡ စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုံးစံအတိုင္း အေျခအေနေတြ တည္ၿငိမ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့ပါၿပီ ဘာညာနဲ႔ သတင္းထုတ္ျပန္အၿပီးမွာပဲ ျပႆနာေတြ ပဋိပကၡေတြက ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ရတဲ့အထိ ႀကီးထြားလာခဲ့ပါတယ္။

ရခိုင္အေရးဟာ အမ်ဳိးသားေရး၊ ျပည္ေထာင္စုႀကီးရဲ႕အေရး  . . .။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္ေလးရပ္ထဲမွာ ပါတဲ့အတိုင္း ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဂုဏ္သိကၡာ မထိခိုက္ေစရန္။ အမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြား မထိခိုက္ေစရန္။  ႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ မထိခိုက္ေစရန္။ အိုအိုင္စီ႐ုံး ဖြင့္ခြင့္မျပဳေၾကာင္း   . . .

ရခိုင္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၂၀၁၂ ဇြန္လ ၁၀ ရက္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ႀကီးက တိုင္းျပည္သို႔ မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားခဲ့ရာမွာ . . .
“ဒီလိုလူမ်ဳိးဘာသာစြဲေတြကို ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး မဆံုးႏိုင္တဲ့ မုန္းတီးမႈေတြ၊ လက္စားေခ်လိုမႈေတြနဲ႔ မင္းမဲ့ စ႐ိုက္ေတြကို ေရွ႕တန္းတင္လ်က္ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ အျပန္အလွန္ အၾကမ္းဖက္သတ္ျဖတ္ ေနၾကမယ္ဆိုရင္ရခိုင္ ျပည္နယ္တြင္သာမက ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ျဖစ္ပြားလာေစႏိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္ ရွိပါတယ္။ အျခားေသာ အေမွာင့္ပ ေယာဂမ်ားလည္း ပါ၀င္ပူးကပ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုသာျဖစ္လာခဲ့ရင္ အသြင္ကူးေျပာင္းစသာ ရွိေသးတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး၊ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရး နဲ႔ ႏိုင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အေပၚ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ထိခိုက္ဆံုး႐ႈံးမႈ ျဖစ္ေပၚလာေစႏိုင္တာကို မိဘျပည္သူ မ်ားအားလံုး အထူးသတိထား ၾကေစခ်င္တယ္”လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
ေအာက္တိုဘာလ ၂၁ ရက္က မီဒီယာေတြကို အေျဖေပးခဲ့ရာမွာေတာ့
“လူ႔အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ခုဟာ တစ္ေနရာတည္းမွာ ေနေနရတာျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ခုနကလို ဘယ္လိုနည္းလမ္းမ်ဳိးေတြနဲ႔ အတူယွဥ္တြဲၿပီး ေနႏိုင္မလဲဆိုတာကို ဒီအခ်က္က ကြၽန္ေတာ္ တို႔အတြက္ အေရးႀကီးဆံုးအခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အတူယွဥ္တြဲ ၿပီးေတာ့ ေနႏိုင္ဖို႔အတြက္ လုပ္ရမယ့္ လုပ္ငန္းေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အေျခခံက်တဲ့လုပ္ငန္းေတြ၊ အဲဒီအေျခခံက်တဲ့ လုပ္ငန္းေတြက ခုနကလို ပညာေရးပါပဲ။ အဲဒီေဒသမွာရွိတဲ့ လူေတြက အသိပညာၾကြယ္၀ဖို႔ လိုပါတယ္” လို႔ဆိုခ်င္ပါတယ္။
(၂၅-၁၀-၂၀၁၂ထုတ္ ျမန္မာနယူးစ္၀ိစ္)
ရခိုင္႐ိုဟင္ဂ်ာအတူယွဥ္တြဲေန ထိုင္ဖုိ႔ ဘယ္လိုမွမျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ၂၅-စက္တင္ဘာ ၂၀၁၂ မွာက်င္းပ ခဲ့တဲ့ ရေသ့ေတာင္လူထုစည္းေ၀းပြဲ ႀကီးက တစ္ခဲနက္ဆံုးျဖတ္ေၾကညာ ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ (ရခိုင္လူထုစည္း ေ၀းပြဲဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား သမၼတ႐ုံး သို႔ပို႔ထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္) ဒီလိုအတူ မေနႏိုင္ဘူးဆိုတာ ပညာမတတ္လို႔ အသိပညာမၾကြယ္၀လို႔ လံုး၀မဟုတ္ပါဘူး။ ႏွစ္ေပါင္းရာခ်ီၿပီး ခံစားေနရတဲ့ သမိုင္းေရးခံစားခ်က္ စိတ္အနာေပၚမွာ လတ္တေလာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ပဋိပကၡေတြက ပိုမိုျပင္းထန္ ခါးသီးေစတဲ့အတြက္ အတူေနလို႔မျဖစ္ႏိုင္ဆိုတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေပၚထြက္လာတာပါ။
ရခိုင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာႏွစ္ဖက္စလံုးမွာ ပညာတတ္ေတြပါ၀င္လ်က္ရွိပါတယ္။ ဒီပညာတတ္ေတြကပဲ ဦးေဆာင္ေန တာပါ။ ရခိုင္လူထုဟာ ပညာေရး အားနည္းအသိမၾကြယ္လို႔ ဒီလိုအတူ မေနႏိုင္ဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္တယ္ပဲ ထားလိုက္ပါဦး။ ပညာတတ္ေတြ ပညာရွင္ေတြ ရာထူးရာခံအႀကီးႀကီးေတြပါ၀င္ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ ရခိုင္အေရးအလုပ္႐ုံ ေဆြးေႏြးပြဲမွာေတာင္ ေက်နပ္စရာေကာင္းတဲ့ အေျဖမရခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အစိုးရကိုယ္စား ဒုတိယသမၼတ ေဒါက္တာ စိုင္းေမာက္ခမ္း ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ “ဘဂၤါလီ” ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သံအမတ္က လက္မခံလို႔ ေဆြးေႏြးပြဲပ်က္ခဲ့ရပါတယ္။
ေဆြးေႏြးပြဲပ်က္ခဲ့တယ္ ထားဦး၊ အစည္းအေ၀းအၿပီး စုေပါင္းဓာတ္ပံု အမွတ္တရ႐ိုက္ဖို႔ လုပ္တာေတာင္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ တစ္သက္လံုးအတူေနဖို႔ မေျပာနဲ႔ ေနျပည္ေတာ္လို ရာဇ႒ာနီ လံုျခံဳစိတ္ခ် ေအးခ်မ္းလ်က္ ရွိတဲ့ေနရာမွာေတာင္ မိနစ္ပိုင္းကေလးမွ်ေတာင္ အတူယွဥ္တြဲဓာတ္ပံု ႐ိုက္ခြင့္မရခဲ့ပါဘူး။ အသိၾကြယ္၀ ပညာႀကီးမားလွတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ႀကီးမ်ားေတာင္ ခဏတစ္ျဖဳတ္မွ် အတူယွဥ္တြဲလိုက္ဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယသမၼတ ေဒါက္တာစိုင္းေမာက္ခမ္းနဲ႔ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲ ပ်က္ခဲ့တာထက္ ဟိုမီးေလာင္ျပင္ထဲ ေသြးမေျခာက္ေသးတဲ့ ေနရာမွာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ဖို႔ အေတာ္ခက္ခဲပါလိမ့္မယ္။
စစ္ေတြေက်ာင္းသားမ်ားကေတာင္ သူတို႔တကၠသိုလ္သြားရာ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္က ဘဂၤါလီ(႐ိုဟင္ဂ်ာ) ရြာေတြဖယ္ရွားေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုေနပါ ၿပီ။ သူတို႔ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ပညာသင္ၾကားေရးအတြက္ မလံုျခံဳလို႔ပါတဲ့။ မလံုျခံဳတဲ့ အေျခအေနကေတာ့ ႏွစ္ဖက္စလံုးမွာ ရွိတဲ့အတြက္ မွ်မွ်တတ စဥ္းစားစီစဥ္ေပးရမွာပါ။ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးက “တစ္ခ်က္ကေတာ့ စိတ္ထားေျပာင္းေအာင္ လုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ခံႏိုင္တဲ့ စိတ္ထားေတြ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ပညာေရးကေန စၿပီးေတာ့ အေျခခံၿပီး လုပ္ေပးစရာ ေတြရွိေနပါတယ္”လို႔ အေျဖေပးပါတယ္။
စိတ္ထားေျပာင္းဖို႔ဆိုတာ အေျပာလြယ္သေလာက္ အက်င့္ခက္ပါတယ္။ ၀ိပႆနာ တရားစခန္းေတြမွာေတာင္ ေယာဂီေတြ စိတ္ထားေျပာင္းေအာင္ လုပ္ရတာ အလြန္႔အလြန္ခက္ခဲပါတယ္။ စိတ္ထားမေျပာင္းႏိုင္ၾကလို႔လည္း တရားေတြ ဘယ္ေလာက္ျပျပ တရားမရ၊ ကုသိုလ္ပဲရပါတယ္။ ရခိုင္မွာက စစ္ေျမျပင္လို ျဖစ္ေနတာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းလို တရားစခန္းလို လံုျခံဳေအးခ်မ္းတဲ့ ေနရာမ်ဳိးမွာေတာင္ လူေတြရဲ႕စိတ္ထားကို ေျပာင္းဖို႔ဆိုတာ အေတာ္ခက္တာ၊ ရခိုင္လို ကမၻာပ်က္သလိုျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာမ်ဳိးမွာ စိတ္ထားေျပာင္းဖို႔ အေတာ္ခက္ပါလိမ့္မယ္။ အခုမွ ပညာေရးနဲ႔အသိေပးဖို႔ စလုပ္မယ္ ဆိုရင္လည္း ေစတနာေကာင္းေသာ္လည္း ဒါဟာ ေမွ်ာ္လင့္ထားသေလာက္ေတာ့ လြယ္လိမ့္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး။
ဗုဒၶသာသနာ၀င္မွာ ပိဋကတ္ သံုးပံုေအာင္ခဲ့ၿပီး တပည့္ရဟန္းမ်ားကို စာ၀ါပို႔ခ်ခဲ့တဲ့ ေပါ႒ိလမေထရ္ ႀကီးေတာင္ သူ႔စိတ္သူေျပာင္းေအာင္ ႏွစ္ေပါင္းသံုးဆယ္ၾကာတဲ့ အထိ ႀကိဳးစားခဲ့ရပါတယ္။ ပိဋကတ္သံုးပံုေအာင္ ထားတာဆိုေတာ့ ဒီမေထရ္ႀကီးေလာက္ ပညာတတ္သူ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒီေလာက္ပညာေတြ တတ္ထားပါေသာ္လည္း ပညာမာန္စေသာ စိတ္ထားကို မေျပာင္းႏိုင္ခဲ့လို႔ ႏွစ္ေပါင္းသံုး ဆယ္လံုးလံုး ဒီမေထရ္ႀကီး ငိုေၾကြးခဲ့ရရွာပါတယ္။ သူအငိုတိတ္တဲ့ေန႔ဟာ ပုထုဇဥ္စိတ္ကေန အရိယာ သူေတာ္ေကာင္းအျဖစ္ ေျပာင္းလဲက်င့္ႀကံ့ႏိုင္ ခဲ့တဲ့ေန႔ပါပဲ။
သမၼတႀကီးလည္း စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္ထားကို လူထုေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္ထားျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းႏိုင္ခဲ့ တဲ့အတြက္ အင္မတန္ေလးစားပါ တယ္ခင္ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ ရခိုင္႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ သမိုင္းေရးဆိုင္ရာ စိတ္ေ၀ဒနာေတြကို ဘယ္လိုေျပာင္းေပးႏိုင္မလဲ ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္လို အညတရ ႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဥာဏ္မမီပါဘူး။
ၿပီးေတာ့ သမၼတႀကီးရဲ႕ေျဖရွင္းနည္းကေတာ့ အလုပ္အကိုင္ရရွိေရးနဲ႔ သူတို႔ကို ထိန္းပါတဲ့။ ဒီေန႔ေက်ာက္ျဖဴမွာ စီးပြားေရးဇုန္ေတြ ေပၚထုတ္ဖို႔ စတင္စီစဥ္ျပင္ဆင္ေနစဥ္မွာပဲ ၂၃-၁၀- ၂၀၁၂မွာ ရခိုင္႐ိုဟင္ဂ်ာပဋိပကၡဟာ ေျမာက္ဦးနဲ႔ မင္းျပားမွသည္ ေက်ာက္ျဖဴအထိ ကူးစက္လာခဲ့ပါၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ထဲမီးေတြ ေလာင္လို႔တဲ့၊ မည္းတက္လာတဲ့ မီးခိုးလံုးႀကီးေတြၾကား ႏွစ္ဖက္အုပ္စုမ်ား ဟာ ေသမထူးေနမထူးအသြင္ကို ေဆာင္လ်က္ တင္းမာေနၾကေလၿပီတဲ့။
အလုပ္အကိုင ္အခြင့္အလမ္းဆိုတာ ရန္ကုန္လိုၿမိဳ႕ႀကီးမွာေတာင္ ႐ုတ္တရက္မလြယ္တာ၊ ရခိုင္မွာ ဒီလိုပဋိပကၡေတြ မျဖစ္ေပၚမီကတည္းက စီးပြားေရးနဲ႔ အလုပ္အကိုင္ ရွားပါးလြန္းလွသမို႔ ရခိုင္ေတြဇာတိေျမကို စြန္႔ခြာ ၿပီး ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာရွာခဲ့ရတာပါ။ ဘဂၤါလီ႐ိုဟင္ဂ်ာတုိ႔ အဖို႔ကား သူတို႔ဇာတိေျမနဲ႔ ႏႈိင္းစာလိုက္ရင္ ရခိုင္ဟာ ရတနာသိုက္ႀကီး တမွ်ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီမွာ အေျခခ်အေနလွနဲ႔ေပမို႔ ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္ေတြ တစ္သုတ္ၿပီးတစ္သုတ္ တျဖဳတ္ျဖဳတ္ဆိုသလို ေရာက္လာၿပီး ဧည့္ရင္းေတာ့ အိမ္ရွင္ ပမာျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
ဒီမွာ အေနၾကာ ေနရာရလာေတာ့ မၾကံေကာင္းမစည္ရာဆိုသလို ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိပါးဖို႔ ႀကိဳးစား လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။  ျပႆနာရဲ႕ ရင္းျမစ္ကေတာ့ အဲဒါပါပဲ။ က်န္တာေတြက ေက်ာက္နီေမာ္ ရာဇ၀တ္မႈမ်ဳိးက လတ္တေလာ အေၾကာင္းတရားျဖစ္ပါတယ္။ အမႈိက္ကစ ျပႆဒ္ မီးေလာင္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ  မ်က္ႏွာစာမွာအထိ ရခိုင္႐ိုဟင္ဂ်ာအေရး ေဆြးေႏြးလာခဲ့ရပါတယ္။
ခုေနာက္ဆံုး အေျခအေနမွာ အိုအိုင္စီက လာေရာက္႐ုံးဖြင့္ၿပီး ႐ိုဟင္ဂ်ာအေရးကို ဇာတ္ရွိန္ျမႇင့္ေပးဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ေပမယ့္ လံုး၀မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ ရဟန္းရွင္လူျပည္သူ အေပါင္းက ေသာင္းေသာင္းျဖျဖႀကီး ၀ွဲခ်ီးကန္႔ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ ရခိုင္အေရးဟာ အမ်ဳိးသားေရး၊ ျပည္ေထာင္စုႀကီးရဲ႕ အေရး . . .။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္ေလး ရပ္ထဲမွာပါတဲ့အတိုင္း
ႏိုင္ငံေတာ္၏ဂုဏ္သိကၡာ မထိခိုက္ေစရန္။
အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြား မထိခိုက္ေစရန္။
ႏိုင္ငံ၏အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာမထိခိုက္ေစရန္ အိုအိုင္စီ႐ုံးဖြင့္ခြင့္မျပဳေၾကာင္း ေအာက္တိုဘာလ ၁၅ ရက္ ေန႔မွာ ကမၻာသိေအာင္ ေၾကညာႏိုင္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာျပည္ေထာင္စုႀကီးရဲ႕ ေအာင္ပြဲတစ္ခုပါပဲ။
သမၼတႀကီးကေတာ့ ကုလသမဂၢ ႐ုံးစိုက္ရာ အေမရိကန္က ျပန္လာတာ ပူပူေႏြးေႏြးပဲ ရွိေသးတာဆိုေတာ့ “ေနာက္တစ္ခါ လူ႔အခြင့္အေရးကို ဒီေန႔ကမၻာကလည္း ၾကည့္ေနတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးကို ဦးစားေပးေနတယ္။ လူေတြလည္း ကမၻာႀကီးနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ ေနတတ္ထိုင္တတ္ ရမယ္ဆိုတဲ့ ဒီအေတြးအေခၚေတြ အေလ့အက်င့္ေတြရေအာင္ ဒါေတြကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ေပးသြားမွပဲ၊ ဒီအဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ရပ္က အတူတကြေနထိုင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္”လို႔ မီဒီယာေတြကို ရွင္းျပသြားပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုသား တိုင္းရင္းသားေတြလည္း သူတို႔ထက္ ပိုမရပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတာင္ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ရဖို႔ ေတာင္းဆိုေနရတုန္းပဲ ရွိေသးတယ္။ ဒါေတာင္ သူတို႔အခြင့္အေရးေတြ အမ်ားႀကီးရခဲ့ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမတ္ေတြ ေရာက္ေနတာအားလံုး အသိပါပဲ။ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ေပးထားတာလည္း ေမာင္ေတာ တစ္ၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာ ဗလီ ၃၀၀ ေက်ာ္ ရွိေနပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ပိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာမွာ သူတို႔ဟာ ၉၇ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ လႊမ္းမိုးထားၿပီျဖစ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတာင္ ေနစရာမရွိေတာ့ ေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒအရ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔တန္းတူ ခံစားပိုင္ခြင့္ေပးထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေတာင္ လူ႔အခြင့္အေရးကို တင္းျပည့္ က်ပ္ျပည့္ မခံစားရေသးတာ သူတို႔လည္း ပိုလိုခ်င္လို႔ ဘယ္ျဖစ္ႏိုင္ပါမတုန္း။
လူ႔အခြင့္အေရး သင္တန္းေတြ မ်ားမ်ားေပးပါ။ လူ႔အခြင့္အေရး စာအုပ္ေတြအမ်ားႀကီး ႐ိုက္ႏွိပ္ျဖန္႔ေ၀ ပညာေပးပါ။ ကမၻာႀကီးရဲ႕ဒီမိုကေရစီ စံခ်ိန္စံႏႈန္းေတြကို သင္ၾကားေပးပါ။ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို လက္ပံေတာင္းက ေၾကးနီစီမံကိန္းႀကီးမွာ လည္း ျဖန္႔ေ၀ေပးပါ၊ ညႊန္ၾကားေပးပါ။ ဒီလိုဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ သမၼတႀကီး ကို အစဥ္ေထာက္ခံသြားဖို႔ ၀န္မေလးပါဘူး။
ရခိုင္အေရးနဲ႔ ထပ္တူထပ္မွ် အေရးပါလွေသာ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တိုက္ပြဲမ်ားနဲ႔ တစ္ဆက္တည္း တုိင္းရင္းသားအေရး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးက မူ၀ါဒသုံးရပ္ခ်ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း ေျဖၾကားသြားပါတယ္။
ပထမအဆင့္က ျပည္နယ္အဆင့္၊ ဒုတိယအဆင့္ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္၊ တတိယအဆင့္ က်ရင္ေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကို ပို႔ေဆာင္ေပးၿပီးေတာ့မွ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးမႈေတြ အေျချပဳၿပီးေတာ့ ဆက္ေဆြးေႏြးမယ္ ဆိုတာ ဒီလိုမူ၀ါဒ သံုးရပ္ခ်ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
(၂၅-၁၀-၂၀၁၂ထုတ္ ဗီးနပ္စ္သတင္းဂ်ာနယ္)
ယခင္တစ္ႀကိမ္ကလည္း ဒီအတိုင္းပဲ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ကခ်င္ ေကအိုင္ေအ/ ေကအိုင္အိုနဲ႔က ပထမအဆင့္ပင္ မေအာင္ျမင္ေသးပါ။ က်န္တဲ့ ကရင္၊ မြန္၊ ရွမ္းစတဲ့ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား ၁၀ ဖြဲ႕နဲ႔ကလည္း အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထား႐ုံမွ်၊ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဆင့္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲအဆင့္ထိ ေရာက္မလာ ႏိုင္ေသးပါ။ ဒီေန႔ဘယ္လို အေနအထားမွာပဲ ေရာက္ေနရွိေနသည္ ျဖစ္ေစ လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲ ေရရွည္စစ္ဆင္ႏႊဲလာတဲ့ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕စည္း မ်ားကို လႊတ္ေတာ္ထဲ ပို႔ေဆာင္ဖို႔ဆို တာ သူတို႔ရဲ႕သေဘာထားေတြနဲ႔ ျပန္ညိႇယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ SNLD ပါတီရဲ႕ရွမ္းအမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ ဦးခြန္ထြန္းဦးကေတာ့ ‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕အေျဖကို လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ လံုး၀မရႏိုင္ေၾကာင္း’ ၂၃ စက္တင္ဘာလ ၂၀၁၂ ဗြီအိုေအနဲ႔ ေတြ႕ဆံုခန္းမွာ အတိအလင္း ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။
လက္နက္ကိုင္ထားတဲ့ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ UNFC ကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ေျခာက္ခ်က္ကို ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရသို႔ တင္ျပထားပါတယ္။ အဲဒီေျခာက္ခ်က္ထဲမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြကို
- ဘက္မလိုက္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ပါ၀င္ေရး၊
- အခ်ိန္ကာလ သတ္မွတ္ေပးေရး ဆိုတဲ့တင္ျပခ်က္ေတြဟာ ထူးျခားၿပီး ေတာ္ေတာ္ညိႇႏႈိင္း ယူရမယ့္ အခ်က္အလက္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိန္ကာလ သတ္မွတ္ခ်က္ကေတာ့ ၀န္ႀကီးဦးေအာင္မင္းနဲ႔ ၀န္ႀကီးဦးစိုးသိန္းတို႔ ကိုယ္တိုင္လည္း ၂၀၁၅ မ တိုင္မီ အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။
အေရးအႀကီးဆံုး အခ်က္ကေတာ့ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထားတဲ့အဆင့္မွာပင္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား အစ ပ်ဳိးထားဖို႔ပါပဲ။ ဒီေန႔ ေကအုိင္ေကနဲ႔ အပစ္အခတ္ မရပ္ႏုိင္ေသးဘဲ တုိက္ပြဲႀကီးငယ္ေတြ ျဖစ္ေနတာလည္း ႏိုင္ငံေရးအရ မေဆြးေႏြးႏိုင္ေသးလို႔ပါပဲ။ ေကအိုင္ေအက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္ အင္တာဗ်ဴးမွာ ပင္လံုက တိက၀တ္ေတြ ေထာက္ျပခဲ့ၿပီး  ႏိုင္ငံေရးစကားေျပာ ဖို႔ပဲ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ (၁၃-၉-၂၀၁၂ ထုတ္ ဗီးနပ္စ္ဂ်ာနယ္)
ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးကလည္း သမၼတတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ျခင္း တစ္ႏွစ္ျပည့္မိန္႔ခြန္းမွာ ‘ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ ကိုအေျခခံတဲ့ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ပဲေဆာင္ ရြက္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္’လို႔ ထုတ္ေဖာ္ အသိေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ပင္လံု ကတိက၀တ္နဲ႔ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ကို အေျခခံမွသာ ညီညြတ္ေရးလမ္းအတိုင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပန္းတိုင္ကို ေရာက္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြဟာ သေဘာသဘာ၀ခ်င္း မတူၾကပါဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လႊတ္ေတာ္ထဲ အေရာက္ပို႔ေဆာင္ၿပီး လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအတြက္ကား လႊတ္ေတာ္တက္ဖုိ႔ အခက္အခဲေတြ ရွိေနပါလိမ့္ဦးမယ္။
ပင္လံုသို႔မဟုတ္ ျမစ္ဆံုမွာ၊ သို႔မဟုတ္ ေနျပည္ေတာ္မွာ၊ သို႔မဟုတ္  အျခားေသာ သမိုင္းေမာ္ကြန္းသစ္ ေရးထိုးႏိုင္မယ့္ တစ္ေနရာရာမွာ. . . ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး နဲ႔တကြ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္အပါအ၀င္ အားလံုးေသာ တိုင္းရင္းသား ညီအစ္ကိုမ်ား၊ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ အစည္းမ်ား၊ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ား ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ေတြ႕ဆံုညိႇႏႈိင္း စည္းေ၀းၿပီး မိဘျပည္သူေတြ လိုခ်င္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အရယူေပးႏိုင္ပါေစေၾကာင္း ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္း လိုက္ပါတယ္။