က်င့္ဝတ္နဲ႔ညီတဲ့ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈျဖစ္ဖို႔ သမၼတ ညႊန္ၾကား

ျမန္မာ့ တြင္းထြက္ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာ ေက်ာက္စိမ္း

ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီး ျမဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ငန္းေတြမွာ အထူးသျဖင့္ ႏို္င္ငံတြင္းက သဘာဝ တြင္းထြက္ သယံဇာတေတြ တူးေဖာ္ ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈ ရိွၿပီးေတာ့ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဆိုင္ရာ  အာမခံ ခ်က္ေတြကို ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္မွီေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က လမ္းညႊန္ ထားပါတယ္ လို႔ ႏို္င္ငံေတာ္ သမၼတ႐ံုးက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ့္ လက္ေတြ႔ မွာေတာ့ ဒီစီမံကိန္း လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ေဆာင္တဲ့ ေနရာမွာ တာဝန္ ရွိသူေတြ ဘက္က ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈ လုံးဝကို မရွိသေလာက္ ျဖစ္ေနၿပီး ေဒသတြင္း သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္ ပ်က္စီးၿပီး လူေနမႈ ဘဝေတြကို ထိခိုက္ေစတယ္လို႔ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လူပ္ရွားသူေတြက ေဝဖန္ ေျပာဆိုမႈေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ဆက္သြယ္ စံုစမ္းထားတဲ့ မဆုမြန္က အျပည့္အစံု ေျပာျပေပးပါမယ္။

ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈလုပ္ငန္းေတြမွာ အထူးသျဖင့္ ႏို္င္ငံတြင္းက သဘာဝတြင္းထြက္ သယံဇာတေတြ တူးေဖာ္ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရိွၿပီး သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ  အာမခံခ်က္ေတြကို ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္မွီေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္က လမ္းညႊန္ ထားပါတယ္ လို႔ ႏို္င္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုး က ေျပာပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ေဆာင္ လာၿပီျဖစ္တဲ့ အရပ္သားအစိုးရ လက္ထက္မွာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈဥပေဒေတြကို ျပဌာန္းၿပီး ႏို္င္ငံတကာအဆင့္မွီ ေအာင္ ႀကိဳးစားေနပါတယ္လို႔ သမၼတ႐ံုး ညြန္ၾကားေရးမႉးဦးေဇာ္ေဌးက ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။

“ေနာက္ပိုင္းလုပ္မယ့္ လုပ္ငန္းေတြကေတာ့ တြင္းထြက္သယံဇာတေပါ့ေနာ္။ အဲ့တာေတြကို တူးေဖာ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး၊ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံတကာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ၊ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ တြင္းထြက္သယံဇာတ တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ ဘယ္လိုလုပ္တယ္၊ ဘယ္လိုကိုင္တယ္။ ေနာက္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းမႈ၊ Social Impact  ထိန္းသိမ္းမႈ၊ စသည္ျဖင့္ေပါ့၊ ဘက္စံု၊ ဆိုလုိတာက Sustainable Investment၊ ေနာက္ Responsible Investment  အဲ့တာေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ သမၼတ အခုလုပ္ေနတာရွိပါတယ္။ အဲ့တာေတြကေတာ့ ဘယ္ Investment ပဲျဖစ္ျဖစ္ပါ။ တ႐ုတ္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္  ဒါနဲ႔ပဲ လုပ္သြားမွာပါ။ အခုေနာက္ပိုင္းကေတာ့။ ဟုတ္ကဲ့။ ”

အခုလိုမ်ိဳး ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုးဘက္က ေျပာေပမယ့္ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ဒီစီမံကိန္းလုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ တာဝန္ရွိသူေတြဘက္က ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ လုံးဝမရွိသေလာက္ျဖစ္ေနၿပီး ေဒသတြင္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္ပ်က္စီးၿပီး လူေနမႈဘဝေတြကို ထိခိုက္ေစပါတယ္လို႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လူပ္ရွားသူေတြက ေဝဖန္ေျပာဆိုမႈေတြရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေဒသတြင္းမွာ ေရရွည္ျဖစ္ႏုိင္တဲ့အက်ိဳးဆက္အတြက္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိခို္က္မႈ အနည္းဆံုး  ျဖစ္ေအာင္ တြက္ခ်က္ႏုိင္တဲ့ တကယ္ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ပညာရွင္ေတြရဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးခ်က္ ပါဝင္မႈေတြကလည္း  အားနည္းေနတာကိုလည္း ေတြ႔ရတယ္လို႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လႈပ္ရွားသူ ကာတြန္းဆရာ  ေအာ္ပီက်ယ္က ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။

“သဘာဝရင္းျမစ္ေတြကို တူးေဖာ္တဲ့အခါမွာ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အက်ိဳးဆက္ေတြ၊ ေနာက္တခုက ထိခိုက္ေတာ့ ထိခုိက္တာခ်ည္းပဲ၊ သို႔ေသာ္ ထိခိုက္မႈ အနည္းဆံုးျဖစ္ေအာင္၊ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္မယ္ဆုိတာကို အဲ့တာေတြကလည္း က်ေနာ္တို႔ဒီအတုိင္း ဘာမွမတိုင္းတာဘဲနဲ႔ ဒီလိုလြယ္လြယ္ကူကူ မလုပ္ဘူး။ ဒါေတြ အႏၱရာယ္မျဖစ္ေစရဘူးလို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ ဘာေတြ ဘယ္ေလာက္ျဖစ္ႏုိင္တယ္ဆိုတဲ့ Social Impact ေတြ၊ ေနာက္ ဒီသဘာဝ Impact ေတြ၊ အကုန္လံုးကို တကယ့္ပညာရွင္ေတြက ေသခ်ာတိုင္းရမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာကို ဒီတိုင္းတာတဲ့ပညာရွင္က နည္းနည္းေလးပဲ ရွိတယ္ေလ။ သူ႔ရဲ့အက်ိဳးဆက္ေပါ့၊ ပစၥဳပၸန္နဲ႔ အနာဂတ္မွာ အခုလုပ္ခဲ့တာ ဆက္လုပ္လို႔ရွိရင္ ဘာအက်ိဳးဆက္ေတြ ရွိတယ္ဆိုတာေတာ့ တကယ္ကၽြမ္းက်င္တဲ့သူနဲ႔ ေသခ်ာစစ္ေဆးၿပီးမွ လုပ္ရမွာပါ။”
ေဒသတြင္းမွာ တည္ေဆာက္လုပ္ကိုင္မယ့္ စီမံကိန္းအမ်ိဳးအစားေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ ေဒသခံျပည္သူေတြကို ေနာက္ၿပီးေတာ့ လူမႈပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိခိုက္နစ္နာမႈ နည္းႏိုင္သမ် နည္းေအာင္၊ စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္ၿပီးေတာ့ စီမံကိန္းအေျခအေနကို ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိရွိနဲ႔ ျပည္သူေတြကို အေျခအေနကို ခ်ျပႏိုင္ရမယ္လို႔ ေအာ္ပီက်ယ္က ေျပာပါတယ္။

“သူတို႔ဘာလုပ္သလဲ၊ ေရကာတာလုပ္တာလား၊ ေၾကးနီေဖာ္တာလား၊ ယူေရနီယံေဖာ္တာလား၊ အဲ့တာ သူျဖစ္လာမယ့္ အက်ိဳးဆက္ေတြ အကုန္လံုးက ေဒသခံနဲ႔ေရာ ပညာရွင္နဲ႔ေရာ ေသခ်ာညႇိရမွာပါ။ အဲ့တာေတြညႇိတာကေတာ့ အခုထက္ထိ မၾကားဖူးေသးဘူးေလ။ အခုဟာက ၿပီးခါမွ ေလ်ာ္ေၾကးေပးတာေပါ့။ ေလ်ာ္ေၾကးေပးတာေလာက္နဲ႔ မရဘူးဗ်။ က်ေနာ္တို႔က ဒါဘယ္ေလာက္ထိခိုက္ႏိုင္တယ္၊ မထိခိုက္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္။ ထိခိုက္မႈနည္းေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ ဆိုတာ အဲ့တာေတြက ျပည္သူကို အကုန္ခ်ျပရမွာ။ အခုဟာက ၿပီးခဲ့တဲ့ဟာေတြကလည္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း က်ေနာ္တို႔က တစ္ခုမွ မသိရဘူး။”

အခုဆိုရင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ခြင့္ ပြင့္လင္း လြတ္လပ္စ ျပဳလာတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈေတြ လုပ္ကိုင္တဲ့အခါမွာ အရင္စစ္အစိုးရ လက္ထက္တုန္းက လုပ္ခဲ့တဲ့စီမံကိန္းေတြအျပင္ ေရွ႕ဆက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္လာမယ့္ စီမံခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးလည္း ႏုိင္ငံသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ေအာ္ပီက်ယ္က အခုလိုအႀကံျပဳပါတယ္။

“က်ေနာ္ကေတာ့ ပြင့္လင္းျမင္သာဖို႔ပဲ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒကို တကယ္လိုက္နာဖို႔ပဲ၊ ကိုယ့္ေျမကိုယ္ေရကို တိုးလည္း တိုးတက္ေစခ်င္တယ္၊ မပ်က္လည္း မပ်က္စီးေစခ်င္ဘူး။”

ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံသူေတြဘက္က ပြင့္လင္းျမင္သာမႈနဲ႔ လူမႈပတ္ဝန္းက်င္ေတြအတြက္ အာမခံခ်က္မ်ိဳးရွိသင့္တယ္လို႔ သမၼတက လမ္းညႊန္ခဲ့ၿပီး  အခု ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈ အမ်ားဆံုး လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ တရုတ္ႏုိင္ငံက စီးပြားေရးကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံ စီးပြားေရးသေဘာတူညီခ်က္ေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္လည္း ေဆြးေႏြးေနၾကပါတယ္လို႔ သမၼတရံုးက ေျပာပါတယ္။