အဆင့္ျမင့္တကၠသိုလ္ (Centre of Execllence)မ်ား တည္ေထာင္ျခင္းႏွင့္ လုပ္ငန္းလိုအပ္ခ်က္မ်ား

သိပံၸႏွင့္နည္းပညာ ဝန္ႀကီးဌာနေအာက္ရွိ နည္းပညာ တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္၊
သိပံၸ၊ ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ ကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္မ်ား၏ ပညာရည္ျမင့္မားေရး
ညႇိႏိႈင္း အစည္းအေဝးကို ေနျပည္ေတာ္ရွိ ၀န္ႀကီးရံုုးတြင္
က်င္းပ ခဲ့ေၾကာင္းကို ၁၂-၈-၂-၁၂ ရက္ေန႔ထုတ္
ႏိုင္ငံပိုင္ သတင္းစာမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပခ်က္ အရသိရွိရပါသည္။

ထိုသုိ႔ ေဆြးေႏြးရာတြင္ ရန္ကုန္နည္းပညာ တကၠသိုလ္၊ မႏၲေလးနည္း ပညာတကၠသိုလ္၊
ရန္ကုန္ ကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္ႏွင့္ မႏၲေလး ကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္တို႔ကို
အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာတကၠသိုလ္ႏွင့္ အဆင့္ျမင့္ ကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္မ်ား
(Centre of Excellence) မ်ား အျဖစ္ ၂၀၁၂-၂၀၁၃ ပညာသင္ႏွစ္မွ
စတင္ဖြင့္လွစ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဖတ္ရႈလိုက္ရသျဖင့္ ယခုေဆာင္းပါးကို
ေရးသားရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ 

ယခုေဆာင္းပါးတြင္ အဆိုပါ အဆင့္ျမင့္ တကၠသိုလ္မ်ား ဖြင့္လွစ္ပါက ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိမႈႏွင့္
လုပ္ငန္း လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို တင္ျပသြားမည္ျဖစ္ပါသည္။

ေနာက္ခံအေၾကာင္းအရင္း

၂။ သိပံၸႏွင့္နည္းပညာ ဝန္ႀကီးဌာနကို ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး
ထိုႏွစ္တြင္ပင္ စက္မႈတကၠသိုလ္မ်ား၊ ကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္မ်ား၊ စက္မႈလက္မႈ
သိပၸံမ်ားကို အဆုိပါ၀န္ႀကီးဌာန၏ စီမံခန္႔ခြဲမႈေအာက္တြင္
ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစတင္၍ တကၠသိုလ္မ်ား၊ ေကာလိပ္မ်ား
ခ်ဲ႕ထြင္တည္ေဆာက္ခဲ့ရာ ယခုအခါ သိပံၸႏွင့္နည္းပညာ ဝန္ႀကီးဌာနလက္ေအာက္တြင္
နည္းပညာတကၠသိုလ္ ၃၃ ခု၊ ကြန္ပ်ဴတာတၠသိုလ္ ၂၅  ခု၊ နည္းပညာေကာလိပ္ႏွင့္
စက္မႈလက္မႈသိပၸံမ်ားျဖင့္ ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာနၿပီးလွ်င္ ဒုတိယ ေျမာက္
တကၠသိုလ္ေကာလိပ္ အမ်ားဆံုး ၀န္ႀကီးဌာနပင္ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္ပါသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေသာ တကၠသိုလ္မ်ားမွာ အရည္အခ်င္းထက္
အေရအတြက္မ်ားကိုသာ ေမြးထုတ္ေပးႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္
လိုအပ္လာျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ယခုကဲ့သို႔ အဆင့္ျမင့္တကၠသိုလ္မ်ား (Centre
of Execllence)မ်ား တည္ေထာင္ျခင္းသည္ပင္ ယခင္စစ္အစိုးရ လက္ထက္က
ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ နည္းပညာတကၠသိုလ္မ်ား၊ ကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္မ်ားသည္
အဆင့္မမီခဲ့ေၾကာင္းကို ၀န္ခံလိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။

၃။ ထိုကဲ့သို႔ျဖစ္ရသည္မွာလည္း ထိုအခ်ိန္က အစိုးရအေနျဖင့္
စဥ္းစားေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေဒသႀကီး ၂၄ တြင္
နည္းပညာတကၠသိုလ္တစ္ခု၊ ကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္တစ္ခု၊ ၀ိဇၨာသိပၸံ တကၠသိုလ္တစ္ခု
ရွိေစရမည္ဟူေသာ မူအရ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ရာ Single Point of View
တစ္ခုတည္းမွ စဥ္းစားခဲ့ျခင္းျဖစ္သျဖင့္ အရည္အေသြးပိုင္းဆိုင္ရာ
ခၽြတ္ယြင္းအားနည္းခ်က္မ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့ရျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ထို႔အျပင္
တကၠသိုလ္မ်ားအား မလိုအပ္ပဲ ၿမိဳ႕ျပင္သို႔ ထုတ္ခဲ့ျခင္းကလည္း
မလိုလားအပ္ေသာ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပသနာမ်ားစြာကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္ကို အားလံုး
သိရွိၿပီး ျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ျပင္ တကၠသိုလ္မ်ားကိုလည္း သြားေရးလာေရးလြယ္ကူမႈ
မရွိေသာ ေနရာမ်ားသို႔ပို႔ထားၿပီး သြားလာ ဆက္သြယ္ေရးကို အဆင္ေျပေအာင္
ဖန္တီးမေပးႏိုင္ျခင္းကလည္း အရည္အေသြးက်ဆင္းရျခင္း၏ အေၾကာင္းအရင္း
တစ္ရပ္ပင္ျဖစ္ေပသည္။

တကၠသိုလ္မ်ား၏တည္ေနရာႏွင့္ အရင္းအျမစ္မ်ား

၄။ လက္ရွိ အဆင့္ျမင့္တကၠသိုလ္မ်ား (Centre of Execllence)မ်ားအျဖစ္
တည္ေထာင္ဖြင့္လွစ္မည့္ တကၠသိုလ္မ်ား၏ ေအာင္ျမင္ႏိုင္မႈ အလားအလာကို
အဆိုပါတကၠသိုလ္မ်ား၏ တည္ေနရာ၊ အေဆာက္အအံုမ်ား၊ လမ္းပန္း
ဆက္သြယ္ေရးျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္မႈ၊ အျခားလိုအပ္ခ်က္ ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္မႈတို႔
အေပၚ အေျခခံ၍ စဥ္းစားၾကည့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

        (က) ရန္ကုန္နည္းပညာ တကၠသိုလ္ ရန္ကုန္နည္းပညာ တကၠသိုလ္သည္ တစ္ခ်ိန္က
နံမည္ေက်ာ္ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ေနရာတြင္ဖြင့္လွစ္မည္ျဖစ္ျခင္း၊
အေဆာက္အဦမ်ား ျပည့္စံုလံုေလာက္စြာရွိၿပီးျဖစ္ျခင္း၊ အရည္အခ်င္းျပည့္၀ေသာ
ဆရာေဟာင္းမ်ားက ျပန္လည္ကူညီႏိုင္ျခင္း၊
ေက်ာင္းသား၊ေက်ာင္းသူမ်ားအတြက္လည္း ေနထိုင္စရာ အေဆာင္မ်ား
ရွိၿပီးျဖစ္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္
အလားအလာေကာင္းမ်ားစြာ ရွိေနသည္ကို ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ထို႔ျပင္ Capus Life
Structure ကိုေပးႏိုင္ရန္ အလြန္ေကာင္းေသာ အေနအထားလည္းျဖစ္ပါသည္။
သင္ၾကားေရးစြမ္းအားျဖစ္ေသာ ဆရာ၊ဆရာမမ်ားလည္း ျပည့္စံုေသာ အေနအထား
တစ္ခုတြင္ တည္ရွိေနသည္ကို ေတြ႔ရွိရမည္ျဖစ္ပါသည္။ သက္ဆိုင္ရာ
ဌာနအသီးသီးတြင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအင္အားျပည့္ ျဖည့္တင္းႏိုင္ေသာ အေနအထားတြင္
ရွိေနပါသည္။

        (ခ) ရန္ကုန္ကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္ ရန္ကုန္ကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္အေနျဖင့္
ယခုလက္ရွိေနရာတြင္ အဆင့္ျမင့္တကၠသိုလ္ (Centre of Execllence)အျဖစ္
ေဆာင္ရြက္မည္ဆိုပါက ျဖစ္ႏိုင္ေျခ နည္းေနမည္ျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ
တည္ေနရာ အေနအထား၊ အေျခခံအေဆာက္အဦလိုအပ္ခ်က္၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးတို႔သည္
အဓိက ျပသနာပင္ျဖစ္ေပသည္။ ယခုလက္ရွိအေနအထားအရ စာသင္ေဆာင္မ်ားႏွင့္
ေအာက္ေျခ၀န္ထမ္းမ်ားအတြက္ ထရံကာသြပ္မိုးေနထိုင္ရာ တန္းလ်ားသာ
ရွိေနေသးသည္ျဖစ္ရာ ရံုး၀န္ထမ္းမ်ား၊ သင္ၾကားေရး၀န္ထမ္းမ်ား ေနထိုင္ရန္
၀န္ထမ္းအိမ္ရာမ်ား၊ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားအတြက္ အေဆာင္မ်ား
ေဆာက္လုပ္ရန္လိုအပ္ေနအံုးမည္ျဖစ္သည္။ Capus Life Structure
ကိုေပးႏိုင္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေသးသည္ကို ေတြ႔ရွိရေပသည္။ ထို႔ျပင္
သင္ၾကားေရးစြမ္းအားျဖစ္ေသာ ဆရာ၊ဆရာမ အင္အားမွာ ျပည့္စံုေသာ အေနအထားတြင္
မရွိသည္ကို ေတြ႔ရွိရမည္ျဖစ္ပါသည္။ သက္ဆိုင္ရာ ဌာနအသီးသီးတြင္
ဖြဲ႔စည္းပံုအင္အားျပည့္ ျဖည့္တင္းႏိုင္ေသာ အေနအထားတြင္
မရွိေၾကာင္းေတြ႔ရွိရမည္ျဖစ္သည္။

        (ဂ) မႏၲေလးနည္းပညာတကၠသိုလ္ မႏၲေလးနည္းပညာတကၠသိုလ္သည္ တည္ေနရာအေနအထားအရ
မႏၲေလးၿမဳိ႕ႏွင့္ အလွမ္းေ၀းသည့္ေနရာတြင္ တည္ရွိေနေသာ္လည္း
အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ား မွာမူ ျပည့္စံလံုေလာက္မႈ ရွိသည္ကို
ေတြ႔ရမည္ျဖစ္သည္။ Capus Life Structure ကိုေပးႏိုင္ရန္ အလြန္ေကာင္းေသာ
အေနအထားလည္း ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ေသာ
အေနအထားတြင္ရွိသည္ကို ေတြ႔ရမည္ျဖစ္ပါသည္။

        (ဃ) မႏၲေလးကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္ မႏၲေလးကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္သည္
တည္ေနရာအလွမ္းေ၀းေနသည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါတကၠသိုလ္သည္
အေျခခံအေဆာက္အအံုအေနအထားမွာ Semi ျပည့္စံုသည္ဟု ဆုိ၍ ရေပသည္။
၀န္ထမ္းအိမ္ရာမ်ား သင့္တင့္စြာ တည္ရွိေနၿပီးျဖစ္သျဖင့္
ေက်ာင္းသား၊ေက်ာင္းသူမ်ားအတြက္ အေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ရန္သာ လိုအပ္မည္ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ သင္ၾကားေရးစြမ္းအားျဖစ္ေသာ ဆရာ၊ဆရာမမ်ားတြင္ ျပည့္စံုမႈ
မရွိသည္မွာ ရန္ကုန္ကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္ထက္ပင္ ဆိုးရြားသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။
ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ ရန္ကုန္ကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္ႏွင့္
မႏၲေလးကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္ ႏွစ္ခုေပါင္းလ်င္ပင္ သင္ၾကားေရးဌာနမ်ား
အမွန္အင္အားျပည့္ဖြဲ႔စည္းပံုကို ရရွိႏိုင္မည္မဟုတ္သည္ကို
ေတြ႔ရမည္ျဖစ္သည္။ စုစုေပါင္း ပါေမာကၡ အေရအတြက္မွာ ဌာနအင္အား၏
ထက္၀က္ခန္႔သာ ရွိေနသည္ျဖစ္ရာ ပညာရွင္ခါးဆက္ျပတ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။

သတိထားခ်ဥ္းကပ္သင့္ေသာအခ်က္မ်ား

၅။ တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ Capus Life Structure ကို ေပးႏိုင္ျခင္းမရွိပါက
ေက်ာင္းသာေက်ာင္းသူမ်ားအေနျဖင့္ နံနက္ေက်ာင္းလာတက္၊ ညေနေက်ာင္းကျပန္ေသာ
အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘ၀ႏွင့္ ထူးျခားသာလြန္မႈမရွိေသာ အေျခအေနေၾကာင့္
တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားစိတ္ဓာတ္ကို ရရွိေစရန္ခက္ခဲမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ Capus
Life Structure ကို မေပးႏုိင္ပါက ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားအတြက္
သြာလာေရးအတြက္ အခ်ိန္ကုန္ေနမည္မွာလည္း မလိုလားအပ္ေသာ အခ်ိန္ကို
ျဖဳန္းတီးေနျခင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။
၆။ ထို႔ျပင္ အထူးသတိျပဳရန္လိုအပ္ေသာအခ်က္မွာ ဤ Centre of Excellence
မ်ားကို မည္မွ်အခ်ိန္ယူ၍ ျပင္ဆင္ခဲ့သနည္း
ဆိုသည့္အခ်က္ကလည္းေမးခြန္းထုတ္ရန္လိုအပ္ေနသည္ကိုေတြ႔ရသည္။
ယခုပညာႏွစ္တြင္ဖြင့္လွစ္မည္ ကို
တကၠသိုလ္၀င္စာေမးပြဲေအာင္စာရင္းမ်ားထုတ္ျပန္ၿပီး
တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္ေလွ်ာက္လႊာတြင္ ပါ၀င္ႏုိင္ျခင္းမရွိပဲ နည္းပညာ
တကၠသိုလ္မ်ားဆိုလွ်င္ ေနာက္ဆက္တြဲစာရြက္ျဖင့္ထည့္ရျခင္း၊
ကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္မ်ားဆိုလွ်င္ စာအုပ္တြင္ပင္ ပါ၀င္ျခင္းမရွိပဲ
ေနာက္ဆက္တြဲေလွ်ာက္လႊာေခၚယူရျခင္းမ်ားသည္လည္း အဘယ္ေၾကာင့္ျဖစ္ရသည္ကို
ေလ့လာ ဆန္းစစ္ရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္သည္။ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမရွိေသာ အစီအစဥ္အေပၚ
လက္ခံယံုၾကည္ရန္မွာ ခက္ခဲမည္ ျဖစ္သည္။

၇။ ထို႔ျပင္ အဆိုပါ Centre of Excellence တကၠသိုလ္မ်ားတြင္
အထူးျပဳဘြဲ႔မ်ားကိုေပးအပ္မည္ကို ေဖာ္ျပထားခ်က္မ်ား ရွိရာ ထိုကဲ့သို႔
အထူးျပဳဘြဲ႔မ်ားေပးအပ္ႏိုင္ရန္ လံုေလာက္ေသာ သင္ၾကားေရး၀န္ထမ္းအင္အား၊
ျပည့္စံုေသာကၽြမ္းက်င္မႈ၊ ျပည့္စံုေကာင္းမြန္ေသာ
သင္ေထာက္ကူပစၥည္းမ်ားႏွင့္ လက္ေတြ႔စမ္းသပ္ခန္းမ်ား ရွိမရွိမွာလည္း
အထူးေမးျမန္းရန္ လိုအပ္ေနသည္။ ထိုသို႔ မဟုတ္ပဲ လံုေလာက္ေသာ
အရင္းအျမစ္မရွိပဲေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္ပါက အက်ဳိးမဲ့ျဖစ္မည္သာ ျဖစ္သည္။
သင္ၾကားေရးဆိုင္ရာ ၀န္ထမ္းမ်ားကို အထူးျပဳသင္ၾကားမည့္ဘာသာရပ္အလိုက္
ကၽြမ္းက်င္အရည္အခ်င္းမည္မွ် ရွိသည္ကို မည္ကဲ့သို႔အကဲျဖတ္မည္၊
သင္ၾကားေရးဆိုင္ရာ သင္ရိုးၫႊန္းတမ္းမ်ား၊ သင္ၾကားမည့္ ျပ႒ာန္းစာအုပ္မ်ား၊
ရည္ၫႊန္းစာအုပ္မ်ားကို မည္ကဲ့သို႔ေသာစံမ်ားျဖင့္ ျပဳစုခဲ့ၾကသည္ကလည္း
တက္ေရာက္မည့္ေက်ာင္းသားမိဘမ်ား သိရွိလိုေသာအခ်က္မ်ားျဖစ္ေနသည္။
ထုိေမးခြန္း၏အေျဖကို တိက်စြာေပးႏိုင္မည္ဆိုပါက အမွန္တကယ္ အရည္အခ်င္း
ရွိေသာ Centre of Excellence တကၠသိုလ္မ်ားျဖစ္ေပၚလာႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ ယခု
လက္ရွိသင္ၾကား ေပးေနေသာ ဘာသာရပ္ကိုပင္
ထိေရာက္ေအာင္သင္ၾကားေပးႏုိင္ျခင္းမရွိေသးပဲ အထူးျပဳဘာသာရပ္မ်ားကို
ထပ္မံတိုးခ်ဲ႕သင္ၾကားမည္ ဆိုသည္မွာ လက္ေတြ႔မည္မွ်ျဖစ္ႏိုင္သည္ ဆိုသည္ကို
စဥ္းစားဆင္ျခင္ဖြယ္ပင္ျဖစ္ေပသည္။ လက္ရွိ အဆိုပါတကၠသိုလ္မ်ား သည္
အစိုးရတကၠသိုလ္မ်ားပင္ျဖစ္ရာ အထူးျပဳဘာသာရပ္တိုးခ်ဲ႕သင္ၾကားပါက
လိုအပ္လာမည့္ Facility အားလံုးကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္မႈ ရွိ၊ မရွိ
ဆိုသည္မွာလည္း အထူးစဥ္းစားအပ္ေသာ အခ်က္ျဖစ္သည္။

၈။ ထုိ႔ျပင္ အထူးသတိထားခ်ဥ္းကပ္ရန္မွာ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္
သတင္းအခ်က္အလက္နည္းပညာဆိုင္ရာ အေကာင္းဆံုး
တကၠသိုလ္အျဖစ္ရည္ရြယ္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေသာ
နည္းပညာတကၠသိုလ္(ရတနာပံုဆိုင္ဘာစီးတီး) ၏ လက္ရွိ အဆင့္အတန္း
အေျခအေနသည္လည္း သိပၸံႏွင့္နည္းပညာ၀န္ႀကီးဌာန၏
လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈအရည္အခ်င္းကို
ေမးခြန္းထုတ္ဖြယ္ျဖစ္ေနေပသည္။ အဆိုပါ
နည္းပညာတကၠသိုလ္(ရတနာပံုဆိုင္ဘာစီးတီး) ပင္ ထူးျခားေသာ ေအာင္ျမင္မႈ
မရရွိေသးပဲ ေနာက္ထပ္ Centre of Excellence တကၠသိုလ္မ်ား
တည္ေထာင္ဖြင့္လွစ္ျခင္းမွာ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း ဆိုသည္ကို
သိရွိရန္လိုအပ္ေပသည္။ ထို႔ျပင္ ၁၉-၈-၂၀၁၂ ရက္ေန႔ထုတ္
ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းစာမ်ားတြင္ Centre of Excellence
တကၠသိုလ္မ်ားအေၾကာင္းကို ေဆာင္းပါးေရးသြင္းေဖာ္ျပလာေသာအခါ ၁၉၉၇
ခုႏွစ္တြင္ မႏၲေလးကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္ကို စတင္ဖြင့္လွစ္စဥ္က
ငါးႏွစ္မွေလးႏွစ္သို႔ ေလ်ာ့ခ်ၿပီး ဖြင့္လွစ္ရန္ေခၚဆိုစဥ္က ထိုအခ်ိန္က
ႏိုင္ငံပိုင္ သတင္းစာမ်ားတြင္ ငါးႏွစ္မွ ေလးႏွစ္သို႔ေလ်ာ့ခ် ေသာ္လည္း
စာသင္ခ်ိန္မ်ား ပိုမိုလာေၾကာင္းကို တြက္ခ်က္ကာ ေဖာ္ျပခဲ့ ဖူးသည္ကို
သတိရမိပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္တစ္ႏွစ္ ၁၉၉၈ တြင္မူ ေလးႏွစ္မွ
သံုးႏွစ္သို႔ေလ်ာ့ခ်ျခင္း၊ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္
အစိုးရကြန္ပ်ဴတာေကာလိပ္မ်ားဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီး ကြန္ပ်ဴတာသိပၸံဘြဲ႕(B.C.Sc)
ႏွင့္ ကြန္ပ်ဴတာနည္းပညာဘြဲ႔ (B.C.Tech) မ်ားကို
သံုးႏွစ္ျဖင့္အပ္ႏွင္းခဲ့သည္ကို သမိုင္းမွတ္တမ္းအျဖစ္
ေျဖာက္ဖ်က္မရဘဲရွိေနသည္။ ယခုတစ္ဖန္ ယခင္ပံုစံ အတိုင္းပင္
တစ္ပံုစံတည္းျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရွိရသည္ျဖစ္ရာ စိတ္ခ်ယံုၾကည္ႏိုင္ရန္မွာ
အလြန္ပင္ ခက္ခဲေနမည္ ျဖစ္သည္။

၉။ ထို႔အျပင္ နည္းပညာတကၠသိုလ္၊ ကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္ ေျမာက္မ်ားစြားကို
ေနရာအႏွံ႔ဖြင့္လွစ္ခဲ့ျခင္း၏ မူလ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို
ျပည္ေထာင္စုရာထူး၀န္အဖြဲ႔  ဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္သူက  “ယခုအခ်ိန္၌
တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ (၁၄)ခုစလံုးတြင္ တကၠသိုလ္၊ နည္းပညာတကၠသိုလ္၊
ကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္ႏွင့္ ဒီဂရီေကာလိပ္မ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရက
ဖြင့္လွစ္တည္ေထာင္ ေပးခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္က
ဘ႑ာေငြေၾကးမ်ားစြာအကုန္အက်ခံၿပီး တကၠသိုလ္/ ေကာလိပ္မ်ားကို
ႏိုင္ငံတစ္၀န္းဖြင့္လွစ္ေပးရသည့္ အဓိကရည္႐ြယ္ခ်က္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္၏
နယ္ေျမေဒသ အသီးသီးတြင္ အၾကားအလပ္မရွိ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္မႈ႐ွိေစရန္ႏွင့္
တိုင္းေဒသႀကီး/ ျပည္နယ္အႏွံ႔မွ တိုင္းရင္းသားလူငယ္မ်ား အေနျဖင့္
မိမိရပ္႐ြာေဒသအတြင္း၌ပင္ မိဘေဆြမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ မခြဲမခြာ
ပညာဆက္လက္ဆည္းပူးႏိုင္ၾကေစရန္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း” ျဖင့္  ၂၁-၉-၂၀၁၁ ရက္ေန႔က
က်င္းပေသာ ပထမအႀကိမ္အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ဒုတိယပံုမွန္ အစည္းအေ၀း (၂၂)ရက္
ေျမာက္ေန႔တြင္ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး မဲဆႏၵနယ္ အမွတ္(၁၁)မွ
ဦးေအာင္ခ်စ္လြင္၏ ေမးခြန္းကို ျပန္လည္ ေျဖၾကားခဲ့ရာ ယခု Centre of
Excellence ေဆာင္ရြက္ခ်က္သည္ ဤ မူလရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ
ရွိမရွိကိုလည္း ျပန္လည္ဆန္းစစ္ သင့္ေပသည္။

၁၀။ ပထမအႀကိမ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ တတိယပံုမွန္အစည္းအေဝးစတုတၴေန့ (၁၅-၂-၂၀၁၂)
တြင္ ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္(ေျမာက္ပိုင္း) မဲဆႏၵနယ္မွ ေဒၚတင္ႏြယ္ဦး က ျပည္ေထာင္စု
သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ျမင့္ပညာေရး က႑၏ တကၠသိုလ္မ်ားအား
သီးျခားလြတ္လပ္သည့္ ကိုယ္ပိုင္စီမံခန္႔ခြဲမႈ (Autonomony) ရွိေသာ
အစိုးရတစ္ပိုင္း အဖြဲ႕အစည္း(Agency)မ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းႏိုင္မည့္
ဥပေဒ(Statute Law)ျပ႒ာန္းေပးရန္ ဤလႊတ္ေတာ္က တိုက္တြန္းေၾကာင္း
အဆိုကိုတင္သြင္းခဲ့ၿပီး ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာန ေဒါက္တာျမေအးက
အဆိုရွင္တင္သြင္းသည့္ Statute Law ျပ႒ာန္းရန္ အခ်ိန္ေစာလြန္း
ေသးပါေၾကာင္းျဖင့္ တင္ျပခဲ့သျဖင့္ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ရာ
ကန္႔ကြက္မဲမ်ားသည့္အတြက္ အဆိုအတည္မျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္
အဆိုတင္သြင္းျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ လႊတ္ေတာ္တြင္ မွတ္တမ္းတင္ ထားရွိမည္
ျဖစ္ေၾကာင္းဆံုးျဖတ္ျခင္းခံခဲ့ရျခင္း၊ ကန္ပက္လက္မဲဆႏၵနယ္မွ သူရဦးေအာင္ကို
က အမ်ိဳးသား တကၠသိုလ္ (National University ) ဥပေဒ
ျပ႒ာန္းတည္ေထာင္ဖြင့္လွစ္ရန္ အဆိုတင္သြင္းခဲ့ေသာ္လည္း  ကန္႔ကြက္ဆႏၵမဲ
မ်ားသည့္အတြက္ အဆို အတည္မျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ လႊတ္ေတာ္က
အဆိုကိုမွတ္တမ္းတင္ထားရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ျခင္း ခံခဲ့ရျခင္းမ်ား
ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ပထမအႀကိမ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္
စတုတၳပံုမွန္အစည္းအေဝး(၁၈)ရက္ေျမာက္ေန႔ (၃၁-၇-၂၀၁၂) တြင္
တကၠသိုလ္ပညာေရးဥပေဒၾကမ္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍  ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္(ေျမာက္ပိုင္း)
မဲဆႏၵနယ္မွ ေဒၚတင္ႏြယ္ဦး က ကန္႔ကြက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး ကန္ပက္လက္မဲဆႏၵနယ္မွ
သူရဦးေအာင္ကို က ကန္႔ကြက္မႈကိုေထာက္ခံခဲ့ကာ ေကာ့မွဴး မဲဆႏၵနယ္မွ
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေဆြးေႏြးရာတြင္လည္း တကၠသိုလ္မ်ားကို ၀န္ႀကီးဌာနမ်ား၏
ၾသဇာအာဏာ ေအာက္တြင္ ထားရွိျခင္းမရွိမွသာ ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ညီေသာ
လြပ္လပ္သည့္တကၠသိုလ္မ်ားျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရမည္
ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ သဃၤန္းကြ်န္းမဲဆႏၵနယ္မွ ဦးသိန္းၫြန္႔က “၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊
တကၠသိုလ္ ပညာေရးဥပေဒၾကမ္း ေဆြးေႏြးျခင္းအား ေရႊ႕ဆိုင္းေပးရန္”
အဆိုကိုတင္သြင္းခဲ့ရာ ဥပေဒၾကမ္းေဆြးေႏြးျခင္းကို ေရႊ႔ဆိုင္းခဲ့ၿပီး
ဥပေဒၾကမ္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားအရ
ဥပေဒၾကမ္း ေဆြးေႏြးျခင္းကို ေရႊ႕ဆိုင္းၿပီး ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီ၊
ဥပေဒေရးရာႏွင့္အထူးကိစၥရပ္မ်ား ေလ့လာဆန္းစစ္ သံုးသပ္ေရး ေကာ္မရွင္၊
သက္ဆိုင္ရာ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ စိတ္ဝင္စားသည့္
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ညႇိႏိႈင္းေရးဆြဲကာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ထံ
တင္ျပရန္ႏွင့္ တင္ျပခ်က္အေပၚမူတည္ၿပီး လႊတ္ေတာ္၏ ဆႏၵရယူ၍ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္
သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္ျဖစ္ရာ အဆိုပါတကၠသိုလ္ဥပေဒေပၚထြက္လာပါက
လက္ရွိအေနအထားႏွင့္ မည္ကဲ့သို႔ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္မည္ ကိုလည္း
ႀကိဳတင္စဥ္းစားစီစဥ္ထားျခင္း ရွိ၊မရွိဆိုသည္ကလည္း အေရးပါေပသည္။
၁၁။ ပထမအႀကိမ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ စတုတၳပံုမွန္အစည္းအေဝး(၂၂)ရက္ေျမာက္ေန႔
(၈-၈-၂၀၁၂)ကမာရြတ္မဲဆႏၵနယ္မွ ေဒါက္တာစိုးရင္က ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ
တကၠသိုလ္အသီးသီးတြင္ ဘြဲ႕လြန္၊ ဘြဲ႕ႀကိဳေက်ာင္းသား/ေက်ာင္းသူမ်ားအတြက္
ေက်ာင္းေဆာင္မ်ားဖြင့္လွစ္ထားရွိၿပီး အေဆာင္ ေနခြင့္စနစ္ကို
က်င့္သံုးအေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ေပးရန္အတြက္ ဤလႊတ္ေတာ္မွ
တိုက္တြန္းေၾကာင္းအဆိုကိုတင္သြင္းရာ ယင္းအဆိုႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍
ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ပညာေရးျမႇင့္တင္မႈ ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ေဒါက္တာခ်မ္းၿငိမ္းက
ႏိုင္ငံတကာတကၠသိုလ္မ်ားတြင္လည္း တကၠသိုလ္တိုင္း၌ အေဆာင္မ်ား
မရွိပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ႏိုင္ငံ၌ အဆင္ေျပမည့္တကၠသိုလ္မ်ားတြင္
အဆင္ေျပမည့္အခ်ိန္၌ အေဆာင္မ်ားထားရွိရန္ သင့္ေလ်ာ္ပါေၾကာင္းျဖင့္
ေဆြးေႏြးတင္ျပသျဖင့္ ယင္းအဆိုအား လႊတ္ေတာ္က မွတ္တမ္းတင္ထားရွိရန္
ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။

ထိုမွ်သာမက ပထမအႀကိမ္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္
စတုတၳပံုမွန္အစည္းအေဝး(၂၈)ရက္ေျမာက္ေန႔ (၁၆-၈-၂၀၁၂) တြင္
မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး မဲဆႏၵနယ္အမွတ္(၂)မွ ဦးေအာင္ျငိမ္းက “ျပည္ေထာင္စု
သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းလံုး၌ ပညာေရးက႑တြင္ ဟန္ခ်က္ညီစြာ
တစ္ေျပးညီ ပညာသင္ၾကားေလ့လာသင္ယူခြင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားရရွိေစေရး
အမ်ိဳးသားေရးတာဝန္အျဖစ္ခံယူၿပီး ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ပါရန္
ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအား တိုက္တြန္းေၾကာင္း” အဆိုကို တင္သြင္းထားသည္ျဖစ္ရာ
ယခု ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသည္ ျပည္သူကုိကိုယ္စားျပဳေသာ
ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက လက္ခံႏိုင္ျခင္း ရွိ၊ မရွိ ဆိုသည္မွာလည္း
ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည့္အခ်က္ျဖစ္သည္။

၁၂။ အဓိကစဥ္းစားရန္လိုအပ္သည့္အခ်က္မွာ (Centre of Excellence)
အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ လုပ္ငန္းစဥ္အားျဖင့္ ေကာင္းမြန္သည္မွာ
မွန္ကန္ေသာ္လည္း မိမိတို႔၏လက္ရွိပကတိ အရွိတရားအေျခအေနကိုပါ
ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္လိုအပ္ ေနသည္မွာလည္း အမွန္ပင္ျဖစ္ေနသည္မွာ မည္သို႔မွ
ျငင္းဆို၍ မရျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါတကၠသိုလ္မ်ားတြင္
တစ္ႏိုင္ငံလံုးးအတိုင္းအတာအရ
ေက်ာင္းသားမ်ားကိုလက္ခံေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္သျဖင့္ ရပ္ေ၀းေဒသမွ ေက်ာင္းသား၊
ေက်ာင္းသူမ်ားအတြက္ အေဆာင္စီစဥ္ေပးႏိုင္ျခင္းရွိမရွိ၊ မည္ကာမတၱ
အေဆာင္ေပးျခင္းကိုေတာ့ မည္သို႔မွ် လက္ခံ၍ ရမည္မဟုတ္ေသာ္လည္း
လက္ရွိအေနအထားအရ ယခင္ကကဲ့သုိ႔ေသာ ေဘာ္ဒါေဆာင္မ်ားထားေပးရန္မွာလည္း
လြယ္ကူေပမည္ မဟုတ္ေသးသည္ကိုလည္း လက္ခံရမည္ျဖစ္သည္။
လႊတ္ေတာ္အသီးသီးက ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေဆာင္ရြက္ရန္
အားသြန္ခြန္စိုက္စီစဥ္ေနခ်ိန္တြင္ ၀န္ႀကီးဌာန အေနျဖင့္
မိမိသေဘာဆႏၵတစ္ခုတည္းျဖင့္ေဆာင္ရြက္ေနျခင္းမွာလည္း သင့္ေတာ္ျခင္း ရွိ၊
မရွိ စဥ္းစားျခင့္ခ်ိန္ရန္လိုအပ္ ေနေပသည္။ ရြာလြန္ရြက္တိုက္မျဖစ္ေစရန္မွာ
ယခုအခ်ိန္တြင္ အလြန္အေရးႀကီးေသာအခ်ိန္ျဖစ္ေပသည္။
၁၃။ Hote News ဂ်ာနယ္ အတြဲ-၃ အမွတ္-၁၀၂ ပါ ေဆာင္းပါးရွင္
သေျပညိဳ(မိန္းမလွကၽြန္း)၏ သဲထဲေရသြန္ ျဖစ္ၾကေတာ့မွာလား ေဆာင္းပါးကလည္း
ပညာေရးကိစၥမ်ားကိုေဆာင္ရြက္ရာတြင္ စဥ္းစားစရာ အခ်က္မ်ားကို
ေထာက္ျပထားပါသည္။

နိဂံုး
၁၄။ သို႔ျဖစ္ရာ ယခု သိပၸံႏွင့္နည္းပညာ၀န္ႀကီးဌာနကေဆာင္ရြက္မည့္
အဆင့္ျမင့္တကၠသိုလ္မ်ား (Centre of Excellence) စီမံကိန္းမ်ား မည္မွ်အထိ
ေအာင္ျမင္မႈရရွိမည္ဆိုသည္ကို ယင္း၀န္ႀကီးဌာန၏ ယခင္က ေဆာင္ရြက္ခ်က္သမိုင္း
မွတ္တမ္းမ်ား၊ လက္ရွိေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား၊

ေနာင္ေဆာင္ရြက္မည့္အေနအထားမ်ားကို ေအာက္ပါအေျခအေနမ်ားအေပၚ

•       သင္ၾကားေရးအတြက္ ဆရာ၊ ဆရာမအင္လား လံုေလာက္ေနၿပီလား၊ သင္ၾကားရန္
အသင့္အေနအထားျဖစ္ရဲ႕လား
•       သင္ၾကားမႈအတြက္လိုအပ္သည့္ အေထာက္အကူျပဳႏိုင္မည့္ အေထာက္အကူပစၥည္းမ်ား
ျပည့္စံုစြာရရွိရန္ စီမံထားရွိၿပီးၿပီလား
•       သင္ၾကားရမည့္အေၾကာင္းအရာ၊ သင္ရုိးမ်ား မည္မွ်အထိ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ၿပီးၿပီလဲ
•       မူ၀ါဒမ်ားေကာ ခိုင္မာစြာခ်မွတ္မႈရွိသလား
•       သင္ယူမႈအေပၚသက္ေရာက္မႈႏွင့္ ေအာင္ျမင္မႈမည္မွ်ရွိႏိုင္မည္နည္း
•       စဥ္ဆက္မျပတ္ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ရန္မည္သို႔စီမံေဆာင္ရြက္ထားသလဲ
•       ရန္ပံုေငြသံုးစြဲမႈႏွင့္ ေထာက္ပံ့ျဖည္းဆည္းေပးႏိုင္မႈေကာ ေသခ်ာရဲ႕လား
•       ယခုေဆာင္ရြက္ခ်က္သည္ ပြဲၿပီးမီးေသလား၊ Sustainable ျဖစ္ေအာင္
မည္ကဲ့သို႔ေဆာင္ရြက္မည္နည္း
ဟူေသာအခ်က္မ်ားကို အေျခခံကာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာရန္သာ ျဖစ္ေတာ့သည္ကို
ေဖာ္ျပလိုက္ရပါသည္။