ေနရစ္ေတာ့ ဇုန္ကားေခတ္

 ကားတင္သြင္းခြင့္မူ၀ါဒမ်ား ေျပာင္းလဲေပးခဲ့ၿပီးေနာက္ တစ္ခ်ိန္က လူအမ်ားစိတ္၀င္စားခံခဲ့ရေသာ စက္မႈဇုန္ထုတ္ကားမ်ားမွာ အေမ့ေလ်ာ့ခံဘ၀သို႔ ႐ုတ္ျခည္းေရာက္ရွိသြားသည္။

ယခင္အစိုးရလက္ထက္က စက္မႈဇုန္ကားထုတ္လုပ္သူမ်ားကို ပံုစံမ်ဳိးစံုျဖင့္ ေျဖေလွ်ာ့ေပးၿပီး ဇုန္ထုတ္ကားစီးေရတိုးလာရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကသည္။ ဇုန္ကားထုတ္ေသာ လုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစုသည္ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀သည့္ လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ၾကသည္။

“လူႀကီးေတြက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြကို ေမြးေပးသလိုပဲ လုပ္ငန္းငယ္ေတြက လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြ ျဖစ္လာတယ္”ဟု ယခင္ေမာ္လၿမိဳင္စက္မႈဇုန္ရွိ MGM ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးကဆိုသည္။

“အဲဒီအခ်ိန္ေတြတုန္းကေတာ့ ေရႊထီးေဆာင္းခဲ့တဲ့အခ်ိန္ေပါ့”ဟု မိတၳီလာစက္မႈဇုန္မွ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ထုတ္လုပ္သူ လုပ္ငန္းရွင္ကိုေက်ာ္ေက်ာ္စိုးလြင္ကေျပာသည္။

လက္ေတြ႕တြင္ ျပည္တြင္း၌ထုတ္လုပ္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေသာ ဇိမ္ခံကားမ်ားကိုပင္ ျပည္တြင္း၌ထုတ္လုပ္သည္ဟု လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကဆိုသည္ကိုပင္ အစိုးရကလည္းဂုဏ္ယူ၍ ခြင့္ျပဳၿပီး ေျဖေလွ်ာ့မႈမ်ား ဆက္တိုက္ေပးခဲ့သည္။

စက္မႈဇုန္မ်ားတြင္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွစတင္၍ ကားထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို စတင္ခဲ့သည္။ မူလက စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့သူမ်ားသာမက အျခားေသာလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္သူမ်ားလည္း ကားထုတ္လုပ္ေရးကို ကူးေျပာင္းလာခဲ့သည္။

စက္မႈဇုန္မ်ားတြင္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္စတင္ထုတ္လုပ္စဥ္မွာ လုပ္ရကိုင္ရလြယ္ကူသည့္ ဂ်စ္ကားမ်ားသာ အမ်ားဆံုးထုတ္ခဲ့ၾကသည္။ ဒဂံုဂ်စ္၊ မိတၳီလာဂ်စ္၊ မႏၲေလးဂ်စ္တို႔အျပင္ ရာဇာဂ်စ္ဟု အမည္ေပးထားသည့္ ဂ်စ္ပုမ်ားက လူအမ်ားပါးစပ္ဖ်ားတြင္ ေရပန္းစားခဲ့သည္။

မူလကဂ်စ္ကားမ်ားက ေရပန္းစားခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ လုပ္ငန္းသံုးကားမ်ားျဖစ္သည့္ လုိက္ထရပ္ယာဥ္မ်ားက ထိပ္တန္းကရပ္တည္လာခဲ့သည္။ လိုက္ထရပ္ယာဥ္တစ္စီးလွ်င္ က်ပ္သိန္း ၁၆၀ မွ ၁၈၀ ၾကားအထိ ေစ်းေကာင္းခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္း ပစ္ကတ္၊ ပါဂ်ဲ႐ိုး၊ လန္႔ခ႐ုဇာကဲ့သို႔ အဆင့္ျမင့္ကားမ်ားကိုပင္ ျပည္တြင္း၌ ထုတ္လုပ္သည္ဆုိကာ ေရာင္းခ်ခဲ့ၾကသည္။

ကနဦးစက္မႈဇုန္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားမွ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားကို ထုတ္လုပ္ရာတြင္ ျပင္ပမွ အင္ဂ်င္ဆက္စပ္ပစၥည္း ေျခာက္မ်ဳိးကို တရား၀င္ႏိုင္ငံေတာ္မွ တင္သြင္းေပးခဲ့သည့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ကိုယ္ထည္ကိုသာ ျပည္တြင္း၌ထုတ္လုပ္ၿပီး တပ္ဆင္အသံုးျပဳရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ခြင့္ျပဳေပးခဲ့သည္။

ျပည္တြင္း၌ အင္ဂ်င္ပိုင္းကို ထုတ္လုပ္ရန္ အရင္းအႏွီးအား အေမရိကန္ေဒၚလာ ဘီလီယံႏွင့္ခ်ီ ကုန္က်ဖြယ္ရွိေသာေၾကာင့္ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအေနျဖင့္ ယင္းအခ်ိန္က မရင္းႏွီးႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ ထုတ္လုပ္ျခင္းမျပဳႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း အားမာန္သစ္ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ထုတ္လုပ္ေရးကုမၸဏီမွ ဦးေဇာ္၀င္းကေျပာသည္။

အင္ဂ်င္မ်ားကို အရင္းအႏွီးမ်ားသည့္အတြက္ မထုတ္လုပ္ႏိုင္သကဲ့သုိ႔ အျခားကားတစ္စီးတြင္ အေရးပါသည့္ ဆက္စပ္ပစၥည္းမ်ားကိုလည္း ယေန႔တိုင္ ျပည္တြင္း၌ အရည္အေသြးမီ ထုတ္လုပ္ျခင္းမျပဳႏိုင္ေသးေပ။ ဇုန္ထုတ္ကားမ်ားကို ၀ယ္ယူသံုးစဲြေနသူအခ်ဳိ႕မွာ ၎တို႔စီးေသာကားမွာ ဇုန္တြင္ထုတ္လုပ္ေသာ ကားမဟုတ္ဘဲ ျပည္ပမွ တရားမ၀င္တင္သြင္းလာေသာ ကားျဖစ္ေန၍ အစိုးရမွ တရားမ၀င္ဟုသတ္မွတ္ၿပီး ဒဏ္႐ိုက္ျခင္းမ်ားကိုလည္း ခံခဲ့ရသည္။

“လုပ္ငန္းသံုးအတြက္လည္း အဆင္ေျပတယ္။ ယံုၾကည္မိလို႔ ၀ယ္စီးတာ ၿပီးေတာ့မွ ပိုက္ေဘာမိသြားတယ္”ဟု ဘုရင့္ေနာင္ပဲြ႐ံုမွ စူပါကာစတန္ကို ၀ယ္ယူအသံုးျပဳခဲ့သူ ကုန္သည္တစ္ဦးကေျပာသည္။

ထို႔ျပင္ စက္မႈဇုန္ထုတ္ကားမ်ား လိုင္စင္သက္တမ္းတိုးပါက ၀ယ္ယူထားသည့္ကုမၸဏီကို ျပန္အပ္ရၿပီး လိုင္စင္၀င္ရန္အတြက္ ကုမၸဏီကုိ ၁၀ သိန္းအထိ ေပးေဆာင္ခဲ့ရၿပီး လိုင္စင္သက္တမ္းတိုးၿပီး ကားျပန္ေရာက္ရွိပါက မိမိကားကို ေဘာ္ဒီ႐ံုသို႔ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ရၿပီး အနည္းဆံုးငါးသိန္းမွ ေျခာက္သိန္းအထိ ထပ္မံကုန္က်ျပန္ေၾကာင္း ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေရာင္း၀ယ္သူမ်ားအသင္းမွ ဦးမင္းဦးကေျပာသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ တစ္ခ်ိန္က စက္မႈဇုန္ထုတ္ကားမ်ားကို ၀ယ္ယူစီးနင္းသူအမ်ားစုမွာ အစိုးရ၏ လဲြမွားေနသည့္ မူ၀ါဒမ်ားအၾကား အျမတ္ထုတ္လိုသည့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားေၾကာင့္ မ်ားစြာနစ္နာခဲ့ရသည္။ မိမိႏိုင္ငံတြင္ မထုတ္လုပ္ႏိုင္သည္ကို အစိုးရမွ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုျခင္းမျပဳခဲ့ဘဲ စက္မႈဇုန္မ်ားတြင္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား ထုတ္လုပ္ႏိုင္ၿပီျဖစ္သည္ဟု ႏုိင္ငံပိုင္မီဒီယာမ်ားတြင္ အက်ယ္တ၀င့္ေဖာ္ျပခဲ့ၾကသည္။ ၎စက္မႈဇုန္ထုတ္ကားမ်ားကို စက္မႈ(၂)၀န္ႀကီးဌာနကပင္ ျပည္ပမွတင္သြင္းလာသည့္ ကားမ်ားကို မိမိႏိုင္ငံတြင္ ထုတ္လုပ္တပ္ဆင္သည္ဟုဆိုကာ ေရာင္းခ်မႈမ်ားပင္ရွိခဲ့ေၾကာင္း အထက္ပါလုပ္ငန္းရွင္ကေျပာသည္။

ယင္းအခ်ိန္က ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ထုတ္လုပ္ရန္ နည္းပညာမရွိျခင္း၊ လိုအပ္သည့္ပစၥည္းမ်ား ျပည္တြင္း၌ မထုတ္လုပ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း စသည္တို႔ေၾကာင့္ ျပည္တြင္းထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၌ မသမာမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ရသည္ဟု လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကေျပာၾကားသည္။ ကားထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မည္ဆိုပါက အေျခခံအားျဖင့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္တစ္စီးတြင္ ပါ၀င္သည့္ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ထုတ္လုပ္သည့္ အေသးစားအလတ္စားလုပ္ငန္းမ်ားကို ဦးစြာရွင္သန္ရန္ ေျမေတာင္ေျမႇာက္ေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ျပည္ပကားကုမၸဏီႀကီးတစ္ခု၏ ဒါ႐ုိက္တာတစ္ဦးက အႀကံျပဳေျပာၾကားခဲ့သည္။

လက္ရွိတြင္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ အႀကီးစားထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းမ်ားကို အစိုးရ၀န္ႀကီးဌာနတစ္ခုျဖစ္ေသာ စက္မႈ၀န္ႀကီးဌာနက မေကြးတိုင္းတြင္ ႏွစ္စဥ္ ကုန္တင္ယာဥ္အစီးတစ္ေထာင္ႏွင့္ ထရပ္ကားဂီယာ အလံုးငါးရာကို ထုတ္ေပးလ်က္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားမွာ ပုဂၢလိကေစ်းကြက္တြင္ ျပည္ပမွတင္သြင္းလာသည့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ေရာင္းခ်ႏိုင္ျခင္းမရွိျခင္း၊ နည္းပညာပိုင္းလုိအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ အရည္အေသြးမမီျခင္း စသည့္အားနည္းခ်က္မ်ားစြာရွိေနေၾကာင္း ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ထုတ္လုပ္သူမ်ားကဆုိသည္။

ယခင္က စက္မႈဇုန္ကားမ်ားကို ထုတ္လုပ္ရာတြင္ စက္႐ံုႀကီးမ်ားျဖင့္ တခမ္းတနား ထုတ္လုပ္မႈမ်ားရွိသလို သစ္တစ္ပင္ေအာက္ တဲေလးတစ္လံုးျဖင့္ ထုတ္လုပ္ေနသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားလည္းရွိသည္။ ယင္းသို႔ုထုတ္လုပ္ၿပီးသား ကားမ်ားကို ကုန္းလမ္းပို႔ေဆာင္ေရးၫႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာနသို႔ တရား၀င္လိုင္စင္၀င္ၿပီး နယ္စပ္တရားမ၀င္ ႏိုင္ငံျခားမွတင္သြင္းလာသည့္ တစ္ပတ္ရစ္ကားမ်ားျဖင့္ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ ယင္းသို႔ေျပာင္းလဲရာတြင္ စက္မႈဇုန္ထုတ္ကားမွ အင္ဂ်င္နံပတ္၊ ခ်ယ္စီနံပါတ္မ်ားကို တရားမ၀င္ကားမ်ားသို႔ ေျပာင္းလဲၿပီး ျပည္တြင္း၌ ျပန္လည္ေရာင္းခ်မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

“အင္ဂ်င္ပါ၀ါခပ္ႀကီးႀကီး ေကာင္ေတြထဲက အင္ဂ်င္ကိုယူၿပီး ပံုစံေတြေျပာင္းၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ပံုစံေျပာင္းတာေတြလဲြကုန္ေတာ့ ဆီစားက သာမန္ထက္ ႏွစ္ဆျဖစ္ကုန္တယ္။ ၀ယ္စီးတဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီးနစ္နာခဲ့ရတာေပါ့”ဟု သဃၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္မွ KST ကားအေရာင္းျပခန္းပိုင္ရွင္ ဦးစိုးထိန္ကေျပာသည္။

ယင္းကဲ့သို႔ မသမာမႈမ်ား လွည့္စားမႈမ်ဳိးစံုျဖင့္ စက္မႈဇုန္ကားထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းအမ်ားစုမွာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁၉ ရက္၌ အစိုးရသစ္ ယာဥ္အိုယာဥ္ေဟာင္း လဲလွယ္သည့္ မူ၀ါဒကို စတင္လိုက္ခ်ိန္တြင္ တျဖည္းျဖည္းနိဂံုးပိုင္းကို ေရာက္ရွိလာခဲ့ရသည္။ ယေန႔တြင္ စက္မႈဇုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လံုး၀မရွိေတာ့ဘဲ ယင္းလုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစုမွာ အသြင္ေျပာင္းၿပီး ျပည္ပမွ ကားတင္သြင္းသူ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလုပ္ကိုင္လာၾကသည္။

“ကားထုတ္လုပ္ေရးကေတာ့ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြနဲ႔ ဖက္စပ္လုပ္ႏုိင္မွပဲ အဆင္ေျပေတာ့မယ္။ ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ကားေတြကုိလည္း သူတို႔ Brand နဲ႔ေဖာက္မွ
ကုိယ္ကလုပ္ႏုိင္မွာ”ဟု ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီႏွင့္ လက္တဲြလုပ္ကုိင္ေတာ့မည့္ ကားလုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးကေျပာသည္။

ယေန႔ကားထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းတြင္ ႀကိဳးစားမႈအရိွန္ေကာင္းေနသည့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ပင္ ၎ႏုိင္ငံ သီးသန္႔အမွတ္တံဆိပ္ျဖင့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား ထုတ္လုပ္ႏုိင္ျခင္းမရိွေပ။ ကမၻာေပၚရိွ ကားထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ထိပ္တန္းေနရာမွာရိွေသာ ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံမွ ေဘာက္စ္၀က္ဂြန္၊ ဆီြဒင္ႏုိင္ငံမွ Scenia စသည့္ကုမၸဏီတုိ႔ႏွင့္ ပူးေပါင္္းၿပီး ၎တုိ႔၏အမွတ္တံဆိပ္ျဖင့္သာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားကုိ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနရသည္။

အစုိးရသစ္လက္ထက္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေရာင္းခ်ရန္ ျပင္ဆင္ေနသည့္ ကမၻာ့နာမည္ရ ကားကုမၸဏီႀကီးမ်ားမွလည္း မၾကာမီျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ျခင္းအျပင္ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ယာဥ္အပုိပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္ျခင္း ေမာ္ေတာ္ကားစက္႐ံုမ်ား တည္ေထာင္ရန္ အႀကိဳကမ္းလွမ္းမႈမ်ားလည္း ရိွေနၿပီျဖစ္သည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ယခင္အစိုးရလက္ထက္က ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ စီမံခန္႔ခဲြမႈအလဲြမ်ား၊ မူ၀ါဒအမွားမ်ားကုိ ေရွာင္ရွားၿပီး နည္းပညာ အရင္းအႏီွး အေတြ႕အႀကံဳမ်ားရိွႏွင့္ေနၿပီးသားျဖစ္ေသာ ျပည္ပကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းထုတ္လုပ္မွသာ ဇုန္ကားေခတ္ကဲ့သုိ႔ အလိမ္အညာမ်ားႏွင့္မဟုတ္ဘဲ ကားထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚ ေရာက္မည္ျဖစ္သည္။

“အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက လုပ္ငန္းရွင္ေတြကုိ အစိုးရက တရား၀င္လိမ္ခြင့္ေပးခဲ့တာနဲ႔ အတူတူပဲ။ အခုခ်ိန္မွာ ကမၻာေပၚက ကားကုမၸဏီေတြ သူတုိ႔အမွတ္တံဆိပ္ကုိ ေျပာင္းလဲၿပီး တပ္ဆင္လုိ႔ဆိုၿပီး မူပုိင္ခြင့္နဲ႔ တရားစဲြမယ္ဆုိရင္ ရွင္းလို႔ေတာင္မရႏိုင္ဘူး”ဟု ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေရာင္း၀ယ္သူမ်ားအသင္းမွ ဦးေက်ာ္စြာစိုးကေျပာသည္။

ေရးသားသူ- ျပည္သိမ္း၊ မိုးညိဳ၊ ေအးျမတ္သူ