ေျခလွမ္းစိပ္လာေသာ CPI ႏွင့္ ျမစ္ဆုံအေရး

 ျမန္မာတို႔၏ သတို႔သမီးအျဖစ္ တင္စားၾကသည့္ ဧရာဝတီျမစ္ စတင္သည့္ ျမစ္ဆုံတြင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ တ႐ုတ္ အစိုးရပိုင္ China Power Investment Corporation (CPI) က ယခုႏွစ္အတြင္း အင္အားႀကီး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး ပါတီ မ်ားႏွင့္ ခပ္စိပ္စိပ္ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးလာသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရသည္။

CPI က ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ လူထု ေထာက္ခံမႈ အမ်ားဆုံး ရရွိထားေသာ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလအတြင္းက ျမစ္ဆုံစီမံကိန္း ျပန္အသက္သြင္းရန္ ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့သည္။

ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ အမိန္႔ျဖင့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႔က ရပ္ဆိုင္း ထားေသာ ဧရာဝတီ ျမစ္ဆုံဆည္ စီမံကိန္းကို ျပန္လည္ တည္ေဆာက္လိုေၾကာင္း တ႐ုတ္ အစိုးရႏွင့္ China Power Investment Corporation မွ တာဝန္ရွိသူမ်ားက အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အင္အားစု(NDF)၊ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္း လူ႔အဖြဲ႕အစည္း တို႔ႏွင့္ ယခုႏွစ္အတြင္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ေတြ႕ဆုံ ညႇိႏိႈင္းလ်က္ ရွိသည္။

“၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ျပန္စႏိုင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္မထားဘူး” ဟု CPI က စီမံကိန္း ျပန္လည္ စတင္ရန္ တာစူေန သည့္ၾကားမွ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ သံအမတ္ႀကီးက ဇူလိုင္လအတြင္း ေျပာဆိုသည္။

တ႐ုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ NLD ပါတီ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေမလအတြင္း ၁၀ ရက္ၾကာ သြားေရာက္ခဲ့သည့္ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္တြင္ တ႐ုတ္အစိုးရက ျမစ္ဆုံစီမံကိန္း ျပန္စလိုေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“ျမစ္ဆုံကေတာ့ လုံးဝ လက္ေရွာင္သင့္ပါၿပီ။ ျပန္မစသင့္ဘူး” ဟု ျမစ္ဆုံ စီမံကိန္းအတြင္း သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္ နစ္နာမႈ ရွိ မရွိ ေလ့လာျခင္း EIA စစ္တမ္း ေကာက္ယူရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့သူ တစ္ဦး ျဖစ္သည့္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ႐ုကၡေဗဒဌာန ပါေမာကၡ ဦးညဳိေမာင္က ဆိုသည္။

ဧရာဝတီ ျမစ္ဆုံတြင္ တည္ေဆာက္မည့္ စီမံကိန္းေၾကာင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မႈႏွင့္ လူမႈဘဝ ထိခိုက္ျခင္းတို႔အျပင္ ကခ်င္လူမ်ဳိးတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားပါ ေပ်ာက္ကြယ္သြား မည္ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္မ်ား၊ လူမႈ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ေဒသခံမ်ား က အဆိုပါ စီမံကိန္းကို ကန္႔ကြက္ေနၾကသည္။

“အရင္တုန္းကလည္း ကန္႔ကြက္တယ္။ အခုလည္း ကန္႔ကြက္တယ္။ ေသသည့္ တိုင္ေအာင္ ကန္႔ကြက္ ဦးမွာပဲ” ဟု မိုးေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒ ပညာရွင္ ေဒါက္တာထြန္းလြင္က ၎၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ေျပာၾကားသည္။

ျမစ္ဆုံ စီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္အတြက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ဆုံအနီး တန္ဖဲ႐ြာတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားကို ေက်း႐ြာသစ္သို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ျခင္းေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား၏ လူေနမႈ ဘဝႏွင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း စိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ထိခိုက္သည့္အတြက္ မူလေနရာတြင္သာ ျပန္လည္ ေနထိုင္လိုေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားကလည္း ေျပာဆိုသည္။

ဧရာဝတီျမစ္အတြင္း ေရကာတာ စီမံကိန္းမ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ CPI ႏွင့္ အမွတ္ (၁) လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ဝန္ႀကီးဌာနတို႔ နားလည္မႈ စာခြၽန္လႊာကို ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလက လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

အဆိုပါ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္တြင္ ဆည္ ခုနစ္ခုမွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္ယူမည္ျဖစ္ရာ ေမချမစ္ ေပၚတြင္ ငါးခု၊ မလိချမစ္ေပၚတြင္ တစ္ခုႏွင့္ ေမခ-မလိခ ျမစ္ဆုံတြင္ တစ္ခု တည္ေဆာက္မည္ျဖစ္ၿပီး အဆိုပါ ဆည္ ခုနစ္ခုမွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ၁၆,၅၀၀ မဂၢါဝပ္ ရရွိမည္ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ စံႏႈန္းျဖင့္ ၾကည့္ပါက ေရသိုေလွာင္ထားမည့္ ဧရိယာ စုစုေပါင္းႏွင့္ ထြက္ရွိမည့္ လွ်ပ္စစ္ မဂၢါဝပ္ အခ်ဳိးမွာ ၃ ဒသမ ၅ ဟက္တာ မဂၢါဝပ္ ျဖစ္သျဖင့္ စီးပြားေရးအရမူ တြက္ေျခကိုက္ေၾကာင္း ပါေမာကၡ ဦးညဳိေမာင္က ေျပာၾကားသည္။

သို႔ေသာ္ ေဂဟစနစ္ ပ်က္စီးျခင္း၊ ဇီဝ မ်ဳိးစုံ မ်ဳိးကြဲမ်ားအေပၚ သက္ေရာက္မႈ ရွိျခင္း၊ ေဒသခံမ်ား၏ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ထိခိုက္မႈရွိျခင္းတို႔အျပင္ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ား ေပ်ာက္ကြယ္ႏိုင္ျခင္း စသည့္ ဆိုးက်ဳိးမ်ားစြာ ေတြ႕ႀကံဳလာႏိုင္ေၾကာင္း ၎က ေျပာဆိုသည္။

တ႐ုတ္ အစိုးရက NLD၊ NDF၊ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္း လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတို႔ကို တ႐ုတ္ ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံသို႔ ဖိတ္ေခၚ၍ စီမံကိန္း ျပန္လည္ စတင္ရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည့္အျပင္ ဇူလိုင္လ ၂၁ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ ျမရိပ္ညဳိ ဟိုတယ္တြင္ CPI ဥကၠ႒ Mr.Li Guanghua က ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေခါင္းေဆာင္ ဦးကိုကိုႀကီး၊ ဦးျမေအးတို႔ႏွင့္ ထပ္မံ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

“စီမံကိန္း တည္ေဆာက္ေရး အပိုင္းကို မူလ အစီအစဥ္အရ ၂၀၁၇ မွာ အၿပီးသတ္မွာ။ ဒါေပမဲ့ အခု ၂၀၁၅ မွာ ျပန္စမယ္ ဆိုရင္ေတာင္ စီမံကိန္း အၿပီးသတ္ဖို႔ အခ်ိန္ အမ်ားႀကီးယူရဦးမယ္” ဟု China Power Investment Corporation (CPI) ယူနန္႐ုံး၏ အႀကီးတန္း ကိုယ္စားလွယ္ Mr.Wang ၏ ေျပာဆိုခ်က္ကို Europian Commision ၏ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ေဒသခံမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ား၊ လူမႈဘဝ၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ဧရာဝတီျမစ္ စီးဆင္းမႈႏွင့္ ပတ္သက္ ဆက္ႏႊယ္ေနရာ အစိုးရအေနႏွင့္ အဆိုပါ စီမံကိန္း ဆက္လက္အေကာင္ အထည္ မေဖာ္သင့္ေတာ့ေၾကာင္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္ ဦးအုန္းက မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာၾကားသည္။

“ဒီျမစ္ႀကီး အေႏွာင့္အယွက္ အတားအဆီးမရွိ ထာဝရ စီးဆင္းႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စီမံကိန္း လုံးဝ ဆက္မလုပ္ဖို႔ ကန္႔ကြက္သြားမွာပဲ” ဟု ၎က ဆိုသည္။

“EIA၊ SIA ကို ျပည့္ျပည့္စုံစုံ မလုပ္ရေသးခင္ ျမစ္ဆုံကေတာ့ လက္ေရွာင္ထားသင့္ပါေသးတယ္။ အဲဒါေတြ အကုန္ လုပ္ၿပီးၿပီ။ ႏိုင္ငံတကာကလည္း ေထာက္ခံခ်က္ ေပးတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ တစ္မ်ဳိး စဥ္းစားဖို႔ ရွိမယ္လို႔ ထင္တယ္” ဟု ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း က ျမစ္ဆုံ စီမံကိန္း အကန္႔အသတ္မရွိ ရပ္ဆိုင္းရန္ ေျပာဆိုထားခဲ့ဖူးသူ NDF ပါတီ ဥကၠ႒ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ဆိုသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တ႐ုတ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းႏွင့္ မကိုက္ညီပါက အေရးယူမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း တ႐ုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေပါလစ္ ဗ်ဴ႐ိုကလည္း ေျပာဆိုထားသည္။

ဧရာဝတီျမစ္ဆုံ ေမခ၊ မလိခ ျမစ္ညာ ျမစ္ဝွမ္း ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းမ်ားတြင္ ျမစ္ဆုံ၊ ခ်ီေဗြ၊ ခ်ီေဗြငယ္၊ ဝူေဆာက္၊ ေခါင္လန္ဖူး ၊ ယီနန္၊ ဖီေဇာ၊ လိုင္ဇာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းတို႔ ပါဝင္ၿပီး စုစုေပါင္း စက္ တပ္ဆင္ အင္အားမွာ ၁၈,၄၉၉ မဂၢါဝပ္ ရွိေၾကာင္း စီမံကိန္း အခ်က္အလက္မ်ားအရ သိရသည္။

အဆိုပါ စီမံကိန္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ရရွိမည္ျဖစ္ၿပီး ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံသို႔ တင္ပို႔ ေရာင္းခ်မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ျမစ္ဆုံ စီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းမထားမီ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းက အမွတ္ (၁) လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး ဦးေဇာ္မင္းက ေျပာဆိုခဲ့သည္။

တ႐ုတ္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာ အစိုးရအၾကား သေဘာတူ ခ်ဳပ္ဆိုထားေသာ စာခ်ဳပ္မ်ား ကို ျပည္သူလူထု သိေအာင္ ပြင့္လင္းစြာ ခ်ျပသင့္ၿပီး ျပင္ဆင္ရန္ လိုအပ္ေသာ စာခ်ဳပ္မ်ားကို ျပင္ဆင္ရန္လိုေၾကာင္း အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ေထာက္ျပၾကသည္။

တ႐ုတ္ အစိုးရပိုင္ CPI က ျပန္လည္ စတင္လိုေနသည့္ ျမစ္ဆုံ စီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္း လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွ ဦးျမေအးက ယခုကဲ့သို႔ ျပတ္သားစြာ ေျပာဆိုလိုက္သည္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔ တ႐ုတ္ျပည္ သြားတုန္းကေရာ၊ ရန္ကုန္မွာ ေတြ႕ေတာ့ေရာ CPI ကို အတိအလင္း ေျပာထားၿပီးၿပီ။ ျမစ္ဆုံ စီမံကိန္း အၿပီးတိုင္ ရပ္ဆိုင္းေရးကိုသာ လိုလားတယ္” ဟု ျဖစ္သည္။