ကိေလသာ မ်ဳိးျဖဳတ္နည္း (သို႔) မ်က္စိမိွတ္မိွတ္၊ ဖြင့္ဖြင့္အခ်ိန္ျပည့္အနတၱ တိုက္႐ိုက္ တရားႏွလံုးသြင္းနည္း။`(စိတ္ေလ့က်င့္ခန္း)

ဦးဥတၱမသာရ ( အ၀ိဇၨာမွ ၀ိဇၨာသို႔ ဆရာေတာ္ )

အေၾကာင္းတရားမ်ိဳးေစ့ေၾကာင့္ အက်ိဳးတရားသစ္ပင္ေပါက္သလို ကံ၊စိတ္၊ဥတု၊အာဟာရ အေၾကာင္းတရား တို႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေနရတဲ့ အက်ိဳးတရားျဖစ္တဲ့ ဓာတ္ႀကီးေလးပါးရဲ႕အစုအေဝး(မ်က္စိ၊နား၊ႏွာေခါင္း၊လွ်ာ၊ကိုယ္ ဆိုတဲ့႐ုပ္ဒြါရ)ေတြနဲ႕ မေနာအၾကည္ေတြဟာ ျဖစ္ၿပီး ၿပီးခ်င္း(တစ္စကၠန္႔မွ်မၾကာေသာ ကာလအတြင္းမွာ ပင္) ခ်ဳပ္ေပ်ာက္သြားတယ္၊ ကံ၊စိတ္၊ဥတု၊အာဟာရ အေၾကာင္းတရားအသစ္ အသစ္တို႕ဆက္ဆက္ပံ့ပိုး ေနမႈေၾကာင့္ ဒြါရအသစ္ အသစ္ေတြမျပတ္တရစပ္ အစားျပန္ထိုးေနေဖာက္ ျပန္ပ်က္စီးေနျပန္တယ္။

အစားထိုးလိုက္တဲ့ ဒြါရနဲ႔အာ႐ံု ေတြ႕ဆံုတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဘာအဓိပၸါယ္ သတ္မွတ္ခ်က္မွမရိွတဲ့ (ဘာမွမဟုတ္တဲ့)(သိစိတ္) သေဘာေလးေပၚ   လာတယ္။ေပၚၿပီးၿပီးခ်င္း ခ်ဳပ္သြား ေသာ္လည္းထပ္ အစားထိုး ေနတဲ့ဒြါရ အသစ္ အသစ္ေတြနဲ႕အာ႐ံုအသစ္အသစ္ ေတြမျပတ္တရစပ္ေတြ႕ဆံု ေနတဲ့အတြက္ ဘာအဓိပၸါယ္ သတ္မွတ္ ခ်က္မွ မရိွတဲ့(သိစိတ္)သေဘာေလးေတြကလည္း မျပတ္တရစပ္ေပၚေနတယ္။ ဥပမာ မ်က္စိအၾကည္နဲ႕ ျမင္စရာ အာ႐ံု နဲ႕ဆံုေတြ႔တဲ့ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ဘာအဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ခ်က္မွ မရိွတဲ့(ဘာမွမဟုတ္တဲ့ သိစိတ္) သေဘာေလး အက်ိဳးတရားအျဖစ္ေပၚလာတယ္။

နားအၾကည္နဲ႕ ၾကားစရာအာ႐ံုနဲ႕ ေတြ႔ဆံုမႈအေၾကာင္းေၾကာင့္ ဘာမွမဟုတ္တဲ့ သေဘာေလးေပၚလာတယ္၊ မေနာအၾကည္နဲ႕ေတြးစရာ၊ သိစရာအာ႐ံုတိုက္ဆိုင္မႈ အေၾကာင္းေၾကာင့္လည္း ဘာမွမဟုတ္တဲ့သေဘာေလးေပၚ လာတယ္။အဲ့ဒါကို မ်က္စိမွာေပၚရင္ျမင္တယ္၊ နားမွာေပၚရင္ၾကားတယ္၊ မေနာမွာေပၚရင္ ေတြးတယ္၊သိတယ္စ သည္ျဖင့္ သတ္မွတ္ၾကတယ္။ အဲဒီသတ္မွတ္ခ်က္ေတြ အေပၚမွာလည္းအေကာင္းအဆိုးလိုက္ခံစားၾကရင္ ပူေလာင္ပင္ပန္းေနၾကရတယ္။အဲဒါေတြေၾကာင့္ ဘယ္အေၾကာင္းတရား၊အက်ိဳးတရား၊ဘာသတ္မွတ္ ခ်က္ အေပၚ မွာမွမမွီခိုတဲ့၊ မၿငိတြယ္တဲ့၊ျပဳျပင္အစားထိုး၊သတ္မွတ္ေနရတဲ့ ဒုကၡေတြကင္းေနတဲ့ထာဝရ လြတ္ေျမာက္မႈ ခ်မ္းသာအစစ္ကို နားမလည္ႏိုင္ဘဲ၊ (ရိွမွန္းေတာင္မသိဘဲ) ျဖစ္ေနၾကရတာပါ။

(၁)စိတ္ေလ့က်င့္ခန္း ပထမအဆင့္ -

သေဘာသက္သက္ကိုသာလက္ခံၿပီး တစ္ခုခု၊ တစ္ေယာက္ေယာက္၊ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္၊တစ္ေနရာရာ ဟုေလွနံဓါး ထစ္တရားေသ ဆုပ္ကိုင္ထားေသာအထင္မွားအစြဲကို ျဖဳတ္ျခင္း။မ်က္စိမိွတ္ထိုင္ေနတယ္ဆိုရင္ ခါးနဲ႔ေခါင္းကို မတ္မတ္ထားပါ။ တစ္ကိုယ္လံုးမွာရိွတဲ့အေၾကာေတြကို ကိုယ္သိသမွ် တစ္္မွ်င္မွ်မက်န္ေအာင္ ေလွ်ာ့ထားပါ။ တကယ္မရိွတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ပညတ္ေလာကထဲကေန လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ဖို႕ အတြက္ အရင္ဦးဆံုးသေဘာေလး သက္သက္ကိုသာလက္ခံၿပီးတစ္ခုခု၊ တစ္ေယာက္ေယာက္၊တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္၊ တစ္ေနရာရာ ဟူေသာ အစြဲသတ္မွတ္ ခ်က္ေတြကိုိ စိတ္ကစြန္႕လႊတ္ထားပါ။သြားလာ၊ေျပာဆို၊လုပ္ကိုင္၊ေနထိုင္၊စကားေျပာ၊စာဖတ္ေနရင္း တရားႏွလံုး သြင္းလို႔ျမင္တဲ့သေဘာကထင္ရွားေနရင္လည္း ဘယ္သူ၊ ဘယ္ဝါပဲ၊ ဘာပဲ၊ညာပဲလို႕ အဓိပၸါယ္မဖြင့္ ဆိုဘဲျမင္ တယ္ဆိုတဲ့ စကားပညတ္ လည္းမပါေစဘဲ ျမင္႐ံု သက္သက္သေဘာေလး ကိုသာတိုက္႐ိုက္ သိႏိုင္ဖို႔ႀကိဳး စားေနပါ။ ၾကားတဲ့သေဘာကထင္ရွားေနရင္လည္းၾကားတယ္ဆိုတဲ့ စကားလံုးပညတ္မပါေစဘဲ ၾကား႐ံု သက္ သက္သေဘာေလးကိုသာ တိုက္႐ိုက္ သိေနပါ၊ဘယ္သူေျပာတယ္၊ ငါ့ကိုေျပာတယ္၊ဘာေတြ ေျပာေန တယ္ဆိုတဲ့ ငါသင္၊ငါတတ္၊ငါသိေတြကို စြန္႕လႊတ္ထားပါ။ဝင္ေလ၊ထြက္ေလ ကထင္ ရွားေနရင္ လည္းဝင္ေလ ထြက္ေလ နဲ႔ႏွာသီးဖ်ားနဲ႔ ထိ႐ံုသက္သက္သေဘာေလးကိုသာတိုက္႐ိုက္သိေနပါ။

ဝင္တယ္၊ထြက္တယ္၊႐ွဴတယ္၊႐ိွဴက္တယ္၊ထိတယ္၊ သိတယ္ဆိုတဲ့ စကားလံုး ပညတ္ေတြမပါပါေစနဲ႕။ အာ႐ံုပံုရိပ္ေတြ ထင္ထင္ရွားရွားေပၚေနရင္လည္း ဘာပဲညာပဲဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ေတြမပါေစဘဲေပၚ႐ံု သက္သက္ သေဘာေလးကိုသာ တိုက္႐ိုက္သိေနပါ။ စိတ္အားႀကီးလို႔တစ္ခုခု သိတာထင္ရွားေန (သို႔) နဖူးအထက္မွာ စိတ္ေရာက္ ေနတယ္ဆိုရင္လည္း သိ႐ံု သက္သက္သေဘာေလးကိုသာတိုက္႐ိုက္သိေနပါ။ ႏွလံုးသားမွာျဖစ္ျဖစ္၊ ဗိုက္မွာျဖစ္ျဖစ္စိတ္ေရာက္ေန တယ္ဆိုရင္လည္း လႈပ္႐ံုသက္သက္သေဘာေလးကိုသာ တိုက္႐ိုက္သိေနပါ။ ေဝဒနာတစ္ခုခုခံစားေနရတယ္ဆိုရင္လည္းနာတယ္၊ က်င္တယ္၊ကိုက္တယ္၊ခဲတယ္၊မူးတယ္၊ေမာတယ္ ဆိုတဲ့ စကားပညတ္ေတြ မပါေစဘဲ ျဖစ္႐ံု၊ခံစား႐ံု သက္သက္သေဘာေလး ကိုသာတိုက္႐ိုက္သိေနပါ။

သေဘာေလးတစ္ခုဟာတစ္စကၠန္႔ရဲ႕အပံုတစ္သိန္းပံုတစ္ပံုေတာင္သက္တမ္းမရိွပါဘူး။တစ္ခ်ိန္မွာ သေဘာေလး (ျဖစ္ဆဲ စိတ္၊ေစတသိက္၊႐ုပ္ သေဘာအစုအေပါင္းတစ္စု)တစ္ခုုပဲ ေပၚပါတယ္။ သေဘာတစ္ခုက အလုပ္တစ္ခု ကိုသာလုပ္ပါတယ္။ ျမင္တဲ့စိတ္ကျမင္႐ံုသက္သက္မွ်ပဲ၊ ျမင္တဲ့အလုပ္တစ္ခုကိုသာ လုပ္ၿပီးခ်ဳပ္သြားပါတယ္၊ၾကားတဲ့စိတ္က ၾကား႐ံုသက္သက္၊ ၾကားတဲ့အလုပ္တစ္ခုကို သာလုပ္ၿပီးခ်ဳပ္သြားပါတယ္။ သိတဲ့စိတ္ကသိ႐ံု သက္သက္မွ်ပဲ၊ ဘာကိုမွသိတာမဟုတ္ဘဲသိတဲ့ အလုပ္တစ္ခုကိုသာလုပ္ၿပီး ခ်ဳပ္သြားပါတယ္။ တာဝန္ကိုယ္စီ၊ တစ္စိတ္စီ၊ တစ္ကန္႕စီပါ။ ေဆြမ်ိဳးေတာ့ေတာ္ပါတယ္။ ဒီတစ္စိတ္တည္းေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။

သဲမႈန္ေတြအစုအေဝးကို သဲေသာင္ျပင္ႀကီး၊ သဲကႏၲာရႀကီး၊ေရမႈန္ေတြအစုအေဝးကို တိမ္တိုက္ႀကီး၊ ေရျပင္ႀကီး၊ ေရခဲတံုးႀကီးလို႕၊ ေခါင္း၊ ကိုယ္၊ ေျခလက္အစုအေဝးကို လူလို႔၊တိရစၧာန္လို႕၊သေဘာအသစ္အသစ္(သိစိတ္) ေလးေတြ မျပတ္တရစပ္ အစားထိုးေနတာကို ငါ့စိတ္လို႕ ဆက္စပ္ေပါင္းယူတာေတြဟာမိစၧာဒိ႒ိ အယူမွားပါပဲ။ တစ္ခုတစ္ေယာက္တည္းမဟုတ္တာကို တစ္ခု၊တစ္ေယာက္တည္းလို႕ ယူတာ၊တကယ္ မရိွတာကို တကယ္အရိွ လို႔ယူတာ၊ဘာမွမဟုတ္တာကိုဘာပဲညာပဲဆိုၿပီး အဟုတ္လုပ္တာ မိစၥာဒိ႒ိပါပဲ။ အဲဒါေၾကာင့္ျဖစ္႐ံု သက္သက္ သေဘာေလးကိုသာသိေနၿပီးတျခားဘာအသိကိုမွလက္မခံပါနဲ႕။

လက္ခံထားတဲ့ သေဘာ ပရမတ္ေလး ေတြကိုလည္း အတၱစြဲနဲ႕ငါ့သေဘာေလး၊ ဘာသေဘာ၊ညာသေဘာ လို႕ မထင္(မသတ္မွတ္) လိုက္ပါနဲ႕။ အာ႐ံုနဲ႕ဒြါရေပါင္းဆံုတဲ့ အေၾကာင္း ေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ဘာအဓိပၸါယ္ သတ္ မွတ္ခ်က္မွမရိွတဲ့(ဘာမွမဟုတ္တဲ့) (သိစိတ္) သေဘာအက်ိဳးသက္သက္ပါ၊အေၾကာင္း ေၾကာင့္ေပၚ လာ တဲ့ အက်ိဳးပဲရိွပါတယ္။ ငါ၊သူ၊ေယာက်္ား၊မိန္းမ၊ေယာဂီ၊လူႀကီး၊ကေလး၊ ဆိုတဲ့နဂိုသညာသိ၊မွတ္သိ ကို  စြန္႔လႊတ္ ထားပါ။ငါသင္၊ငါတတ္၊ ငါသိေတြျဖစ္တဲ့ဘယ္သူ၊ဘယ္ဝါဆိုတာေတြ အားလံုးကိုစြန္႕လႊတ္ထားပါ။

စြန္႔လႊတ္ရလို႕လည္း ႏွေမွ်ာ စရာမရိွပါဘူး။တကယ္ရိွ မဟုတ္ဘဲအထင္ရိွသက္သက္သာျဖစ္တဲ့ စိတ္ကူးထဲ က အိမ္ကိုၿဖိဳရတာပါပဲ။ တကယ္မရိွတဲ့ အထင္ (ပညတ္)ေလာကကေန တကယ္ရိွတဲ့ပရမတ္ေလာကထဲကိုဝင္ရမွာပါ။ အခုမွဤအနတၱတိုက္႐ိုက္ တရား႐ႈမွတ္နည္းကိုစသိ သူမ်ားအတြက္ပထမဆံုးအႀကိမ္စအားထုတ္ရာမွာ စစခ်င္း ဆယ္မိနစ္ခန္႔စီ အခ်ိန္ေပးပါ၊သေဘာသက္သက္ဆိုတာကို စိတ္ထဲ ကေက်ေက်နပ္နပ္ လက္ခံႏိုင္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ ေနာက္ပိုင္းဆက္အားထုတ္ရာမွာ ဤပထမအဆင့္ကျပန္စေနစရာမလိုေတာ့ပါ။

(၂) စိတ္ေလ့က်င့္ခန္း ဒုတိယအဆင့္ -

ဘာမွမဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ စႀကဝဠာအနႏၲလံုးဆိုင္ရာ၊ သတၱဝါအနႏၲလံုး ဆိုင္ရာ အမွန္တရား(အနတၱ) ဥပေဒကို အတိအက် လက္ခံလိုက္နာၿပီးသေဘာပရမတ္စြဲကိုပါထပ္ျဖဳတ္ျခင္း။ဘာမွမဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ အမွန္တရား အတိုင္းကိုယ့္မွာျဖစ္ေနက် စိတ္ေတြကိုဆန္႔က်င္ေနတာ၊ ဆက္ျဖစ္ခြင့္ မေပးတာ လက္ေတြ႕လုပ္ရမယ့္ ဒုတိယ အဆင့္ စိတ္ေလ့က်င့္ခန္းပါပဲ။ ပထမအဆင့္မွာ လက္ခံလိုက္တဲ့သေဘာပရမတ္ေတြအကုန္လံုးကို (ျဖစ္သမွ်၊ သိသမွ်၊ ျပဳလုပ္သမွ်၊ျဖစ္႐ံု၊ သိ႐ံု၊ျပဳလုပ္႐ံုသက္သက္ကေလး၊ တစ္စံုတစ္ခု၊တစ္ဦးတစ္ေယာက္၊တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္၊ တစ္ေနရာရာမဟုတ္ဘူး) ဘာမွမဟုတ္ဘူးလို႕ ျပတ္ျပတ္သားသားဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ပါ။

အဲဒီလို ဘာမွမဟုတ္ဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္ေနတဲ့ စိတ္ကေလးကိုယ္၌ကိုကဘာမွမဟုတ္တာပါ။ တရားလုပ္ရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ငါလို႔ဆုပ္ကိုင္စရာမရိွတဲ့ အမွန္တရားကို သိေအာင္လုပ္ရတာပါ။ (စိတ္)သေဘာေတြ ကိုရိွ တယ္ထင္ၿပီး၊ ငါစိတ္ပဲငါပဲလို႔ စြဲေနတဲ့အစြ ကိုစြန္႔လႊတ္ရတာပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ တကယ္မရိွတာကို အရိွထင္တဲ့၊ ဘာမွမဟုတ္တာကို အဟုတ္ထင္တဲ့ အမွားသိေတြကို လံုးဝလက္မခံဘဲ ဘာမွမဟုတ္တဲ့ ပရမတ္ သဘာ ဝႀကီး ကိုသာ အၿပီးအပိုင္ ပံုအပ္ယံုၾကည္လိုက္ပါ။ ဘာမွမဟုတ္တာကို နားလည္တဲ့ကိုယ္ပိုင္ ဥာဏ္မရေသးခင္မွာေတာ့ ဆရာသမားကို ယံုၾကည္တဲ့စိတ္နဲ႕ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ဘာမွမဟုတ္သလို ဟန္ေဆာင္ေနၿပီး စိတ္ထဲ ကေန(သိစိတ္) သေဘာ ေလးေတြကို ဘာမွမဟုတ္ဘူးလို႕သာ တရစပ္လိုက္ရြတ္ေနလိုက္ပါ။

တရားမထိုင္တဲ့အခါမွာလည္း လုပ္ရင္းကိုင္ရင္းပါတစ္ေနကုန္ ႏွလံုးသြင္းေနႏိုင္ဖို႕ (ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဘာမွမဟုတ္ ဘူး လို႕ ခံယူၿပီး ဘာမွမဟုတ္တဲ့ပရမတ္ (အနတၱ)႐ႈေထာင့္ဘက္ကေန အၿမဲေနတတ္ဖို႔ အထိႀကိဳးစားရပါမယ္။ တစ္သံသရာလံုးၾကည့္(သိ) လာခဲ့တဲ့အတၱ(အမွား)႐ႈေထာင့္ကိုစြန္႔ၿပီး ဘာမွမဟုတ္တဲ့ ပရမတ္(အနတၱ အမွန္ တရား) ႐ႈေထာင့္ဘက္ကေနဥာဏ္နဲ႕ေျပာင္းၾကည့္(သိ)ေပးရတာပါ။ စိတ္ကနဂိုလက္ခံေပါင္းေနက် အာ႐ံုေတြ ကိုလက္ခံမေပါင္းတာပါ၊ အာ႐ံုေတြ တင္မက၊စိတ္ကိုပါငါ့စိတ္အျဖစ္ မသိမ္းပိုက္ဖို႔ပါ။

ဘာမွမဟုတ္တာမွအမွန္တရား၊ ဒါဘယ္ေတာ့မွ မေျပာင္းလဲတဲ့ သစၥာတရား၊ဒါကလြဲရင္ က်န္တာေတြ အကုန္ အမွားဆိုၿပီး ကိုယ့္စိတ္ထဲကိုယ္ လက္ခံထားတဲ့က်န္အမွားေတြကိုအၾကြင္းမဲ့ပယ္စြန္႕ၿပီး ဒီအမွန္တရား တစ္ခု တည္းကိုသာ အခ်ိန္ျပည့္ လက္ခံအားကိုး ႏိုင္ဖို႔ႀကိဳးစားေနရမွာပါ။

စိတ္၊ေစတသိက္၊႐ုပ္ ကိုတစ္ခုခု၊တစ္ေယာက္ေယာက္အျဖစ္အထင္မွား ေနလို႔ငါရိွတယ္၊ငါမဟုတ္တဲ့ သူရိွ တယ္ထင္ၿပီး ငါနဲ႔သူနဲ႔႐ႈပ္ေနတာပါ၊အမွန္တရားကစိတ္၊ေစတသိက္၊ ႐ုပ္(ဘာမွမဟုတ္တဲ့ သေဘာ) သက္သက္ ပဲရိွတာပါ၊ဘာမွသိစရာမရိွ၊ဘာမွေတြးေန စရာမရိွ၊ပူစရာငါမရိွ၊ ေသစရာအသက္မရိွ၊ ပ်က္စီးစရာ တစ္ခုခုမရိွ၊ ဒီအမွန္တရားကို လက္မခံႏိုင္တဲ့ကိုယ့္ရဲ႕မစင္ၾကယ္တဲ့ အမွန္မသိမႈနဲ႔ၿငိတြယ္တပ္မက္မႈ စြမ္း အင္ေတြအားလံုးကို ၿဖိဳခြင္းပစ္ရမွာပါ။ မိဘပဲ၊သားသမီးပဲ၊ ေယာဂီပဲဆိုရင္ မိဘတာဝန္၊ သားသမီးတာဝန္၊ ေယာဂီ တာဝန္ရိွ စၿမဲျဖစ္ေပမယ့္ ဘာမွမဟုတ္မွေတာ့ ့ဘာမွလုပ္စရာမလို၊ ဘာတာဝန္မွ မရိွပါ။ကိုယ္မွာနဂိုျဖစ္ေနက် စိတ္ေတြ၊ဘာပဲညာပဲသိ တဲ့စိတ္ေတြေပၚလာရင္လည္း ဆက္ျဖစ္ခြင့္မေပးဘဲ ဆန္႔က်င္ေနပါ။ အလုပ္ေတြ ကိုႀကိဳးစား ဆန္႕က်င္ေနျခင္းျဖင့္ကိုယ္ နဂိုမထမ္းေဆာင္ဖူးတဲ့ ဘာမွမဟုတ္တဲ့ အနတၱတာဝန္ကိုေက်ပြန္ေအာင္ ႀကိဳးစား ထမ္းေဆာင္ေနပါ။

(၃)တတိယအဆင့္
(အနတၱဥာဏ္၏ မ်ိဳးေစ့(ျဖစ္တာေတြရဲ႕ ဘာမွမဟုတ္တဲ့အမွန္ တရားကို သိတဲ့အသိ) ျဖစ္ေပၚျခင္း ႏွင့္ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း)

ကိုယ့္မွာျဖစ္ေနက် စိတ္ေတြကိုဆန္႔က်င္ေနတာျဖစ္ျဖစ္၊ဘာမွမဟုတ္ဘူးဆိုတာကိုသာ မျပတ္တရစပ္ ႏွလံုးသြင္းေနပါမ်ားရင္ျဖစ္ျဖစ္ ဘာမွမဟုတ္ဘူးလို႕လိုက္ရြတ္ေနစရာမလိုေတာ့ဘဲဘာမွမဟုတ္တာ(အနတၱ) ကိုခုႏွစ္ရက္အတြင္း တိုက္႐ိုက္သိလာပါလိမ့္မယ္။ တစ္ခါသိ႐ံုနဲ႔ မၿပီးဘဲအဲဒီဘာမွမဟုတ္တာကိုသိတဲ့စိတ္ကို မိနစ္ပိုင္းေလာက္အထိဆက္ဆက္ျဖစ္ေအာင္ႀကိဳးစားဖို႔လိုျပန္ပါတယ္။ ကိုယ့္စိတ္ကအက်င့္ပါေေနတဲ့ လုပ္ခ်င္၊ကိုင္ခ်င္၊ ေတြးခ်င္၊ႀကံခ်င္၊ေျပာခ်င္၊ ဆိုခ်င္စိတ္ေတြ ေပၚလာရင္လည္း မလုပ္ဘူး၊ မေျပာဘူးလို႕ တမင္အတၱ နဲ႕ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲနဲ႕အဲဒါေတြကိုလုပ္ကိုင္ေတြးႀကံခ်င္တဲ့စိတ္သေဘာလို႕ပါ သတ္မွတ္ လက္ခံမေနဘဲဘာမွမဟုတ္ဘူး (အနတၱ)လို႕တိုက္႐ိုက္ သိသိေနႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ၊ဘာမွမဟုတ္တာကို ဆက္ကာဆက္ကာ သိသိစျပဳလာရင္အဲဒီလို ဘာမွမဟုတ္ဘူး(အနတၱ) လို႔ သိေနတာကိုလည္း ငါသိတယ္ လို႔လက္မခံဘဲ အနတၱကအနတၱကိုသိေနတယ္ (သိမႈသက္သက္ ကေလးပဲရိွတယ္၊သိသူမရိွဘူး) ဆိုတာကိုပါ လက္ခံႏိုင္ဖို႕ ဆက္ႀကိဳးစားပါ။

ဒီလိုဘာမွမဟုတ္တဲ့ အနတၱ အမွန္တရားဥပေဒကို စိတ္ကလက္ခံလိုက္ နာက်င့္သံုးေနတဲ့ၾကားထဲက တစ္ငါငါနဲ႔ လုပ္ခဲ့တဲ့ အစြဲေတြေၾကာင့္ျဖစ္ေနက် ေတြးစိတ္၊ ပ်ံ႕လႊင့္စိတ္၊ ငိုက္ျမည္းစိတ္၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုေရာ၊ဒီတရားေတာ္ အေပၚမွာေရာသံသယစိတ္ ေတြေပၚလာရင္လည္းဘာမွမဟုတ္မွေတာ့ ဘာမွျဖစ္စရာမရိွဘူးဆိုၿပီး အျဖစ္ကို လက္မ ခံတဲ့ စိတ္အသစ္အသစ္ကိုသာ မျပတ္ျဖစ္ခြင့္ေပးၿပီး ေပၚ လာတဲ့စိတ္အစဥ္ ကိုႏွလံုးသားထဲမွာ ဆက္ ဆက္ျဖစ္ခြင့္မရေအာင္စိတ္စြမ္းကုန္တိုက္ဖ်က္ျခင္းျဖင့္မိမိရဲ႕အနတၱစိတ္ စြမ္းအားကို တစ္ခုခု၊ တစ္ေယာက္ေယာက္၊ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္၊တစ္ေနရာရာ စသည္ျဖင့္ဘာကိုမွမသိေတာ့တ့ဲ အဆင့္ေရာက္သည္အထိ၊ (ျပဳလုပ္မႈ၊တစ္ခုခုသိေနမႈကင္းတဲ့ အနတၱ စိတ္သက္သက္သာက်န္သည္အထိ)အစြမ္းကုန္တိုးျမႇင့္ေပးပါ။ ဒီတတိယအဆင့္က စတုတၴအဆင့္ အနတၱ ဥာဏ္ (ဝိပႆနာဥာဏ္) စစ္စစ္အလိုလိုမေပၚမခ်င္း မျပတ္တ ရ စပ္ဆက္တိုက္ ျပဳလုပ္ရမယ့္အလုပ္ပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ ဘယ္တရား အဆင့္ေရာက္ေနေန ကိေလသာ အၾကြင္းမဲ့ မပေပ်ာက္ေသး မခ်င္း(ကိုယ့္မွာျဖစ္ေနက်စိတ္ေတြ လံုးဝထပ္မျဖစ္ေပၚေတာ့သည္အထိ)ထပ္ျပန္တလဲလဲ ျပဳလုပ္ရမယ့္အလုပ္ပါပဲ။

(၄) စတုတၴအဆင့္

ဘာမွမဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ စႀကဝဠာအနႏၲလံုးဆိုင္ရာ၊သတၱဝါအနႏၲလံုးဆိုင္ရာအမွန္တရားကို နားလည္တဲ့ဥာဏ္ (အနတၱ ဝိပႆနာဥာဏ္) အစစ္ေပၚလာျခင္းတတိယအဆင့္အလုပ္ ကို မျပတ္တရစပ္ ျပဳလုပ္ပါမ်ားရင္ စိတ္၊ေစတသိက္၊႐ုပ္သေဘာပရမတ္ေတြရဲ႕ အနတၱ အမွန္တရားကိုသိေနတာလည္း ငါသိေနတာမဟုတ္ဘဲ အဲဒီသိတဲ့သေဘာေလးကလည္းဘာမွမဟုတ္ဘူး (အနတၱ)လို႕မွန္မွန္ကန္ကန္ သိသြားၿပီးစတုတၴအဆင့္ ျဖစ္တဲ့ အျဖစ္ကိုမၿငိတြယ္တဲ့၊မဆိုင္မွန္းသိတဲ့၊ဘာမွ(တစ္ခုခု) မဟုတ္မွန္းသိတဲ့၊ အနတၱဥာဏ္၊ ဝိပႆနာ ဥာဏ္ စစ္စစ္ျဖစ္ လာပါမယ္။ ဒါမွအမွန္တရားဆိုၿပီး စိတ္ဇြဲသန္သန္၊ ဝီရိယႀကီးႀကီးနဲ႔ တစ္စိုက္မတ္မတ္၊တရစပ္လုပ္မွလည္း အမွန္တရားကိုနားလည္ႏိုင္ေလာက္သည္အထိ စိတ္စင္ၾကယ္မႈစြမ္းအားျပည့္ဝလာၿပီး စိတ္ရဲ႕ ထံုးတမ္းစဥ္လာကိုေျပာင္းလဲတဲ့ ဒီအလုပ္ကို အၿမဲအသစ္အသစ္ျဖစ္ေနတဲ့ စိတ္ကေလးသက္သက္က လုပ္တတ္စျပဳလာမွာပါ၊ အနတၱအမွန္တရား (သဘာဝတရား)အတိုင္းလုပ္တတ္၊ ေနတတ္စျပဳလာမွာပါ။မ်ားမ်ား ေလ့က်င့္ေလ ျမန္ျမန္နဲ႔ပိုပို ကြၽမ္းက်င္ လာေလေလပါပဲ။ ျဖစ္ပ်က္ျမင္တယ္လို႔ ေျပာၾကေပမယ့္ ျဖစ္သေဘာနဲ႔ ပ်က္သေဘာ ႏွစ္ခုစလံုးကို တစ္ဥာဏ္ တည္းနဲ႕သိႏိုင္တဲ့သေဘာ လံုးဝမရိွပါဘူး။ ဥာဏ္ရိ ေနခ်ိန္မွာ တျခားဘာမွ ယွဥ္ျဖစ္ခြင့္မရတဲ့အတြက္ အျဖစ္ကို သိေနတာဟာ အမွန္သိကို မဟုတ္ပါဘူး။

စိတ္က စိတ္သက္သက္ဘက္ကသာအမွန္သိမယ္ဆိုရင္ကိုယ့္စိတ္အစဥ္မွာသိ႐ံုသက္သက္ စိတ္ရိွေနဆဲ အင္မတန္ တိုေတာင္းတဲ့အခ်ိန္ေလး မွာအဲဒီအသိစြမ္းအင္သက္သက္စိတ္ကလြဲလို႕အျခားဘာစြမ္းအင္မွ ရိွမေနပါ ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ငါစြဲ ကင္းတဲ့စင္ၾကယ္တဲ့စိတ္က ဘာမွသိစရာမရိွပါဘူး။ ျဖစ္ပ်က္ျမင္တယ္ ဆိုတဲ့ စကားပညတ္က တစ္ခုခုပ်က္တာကို ျမင္ တယ္၊ငါျမင္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာသက္ေရာက္ေန ပါတယ္။ဝိပႆနာအျမင္မွန္က သိစရာ မရိွတာ (ဘာမွမဟုတ္တာ)ကို သိကာမတၱ(သိသူမရိွတဲ့) စိတ္ပါ။ဥာဏ္ေပၚလာၿပီးျပန္ျပန္ ေပ်ာက္ သြားရင္ လည္း ထံုးတမ္းစဥ္လာစိတ္ကို ဆန္႔က်င္တဲ့ဒီအလုပ္ကို မျပတ္တရစပ္ျပဳလုပ္ေန ပါ၊

ကိုယ့္ရဲ႕တစ္ငါငါနဲ႔ျပဳလုပ္ေနက်ကာယကံ၊ဝစီကံ၊မေနာကံေတြကိုလံုးဝ ထပ္ျဖစ္ခြင့္မရေအာင္ (သူ႔သေဘာ သူေဆာင္ၿပီး သူ႕အလိုလိုသာ ျပဳလုပ္တဲ့၊ျဖစ္ေနတဲ့၊အနတၱစိတ္ သက္သက္သာက်န္ေအာင္) အျပတ္တိုက္ ဖ်က္ေန ပါ။ အဲဒီအသိကိုပိုင္ႏိုင္ဖို႔၊ကိုယ္ပိုင္ဥာဏ္စိတ္ျဖစ္ ဖို႔ကတတ္ႏိုင္သေလာက္ ၾကာႏိုင္သမွ် ၾကာၾကာဆက္ ကာဆက္ကာျဖစ္ဖို႔ လိုျပန္ပါတယ္။အ႐ံႈးေပရမႈမ်ား၊ စိတ္ဓာတ္က်မႈ မ်ားဘယ္ေလာက္ပဲ ႀကံဳေတြ႕ရပါေစ ကိုယ့္ စိတ္စြမ္းအားနဲ႕ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကိေလသာေအာင္ပြဲခံၿပီးသား ဆရာသမားရဲ႕ စိတ္စြမ္းအားအကူအညီနဲ႕ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ကိေလသာကို ထပ္ျပန္တလဲလဲတန္ျပန္ထိုးစစ္ဆင္ေနျခင္းအားျဖင့္ ကိုယ့္စိတ္စြမ္းရည္ကို ျမႇင့္သထက္ျမႇင့္ လာေအာင္ ဇြဲနပဲႀကီးႀကီး ႀကိဳးစား ေနရမွာပါ။

(၅) ပဥၥမအဆင့္

ပရမတ္နိဗၺာန္ကိုနားလည္တဲ့ မဂ္ဥာဏ္၊ဖိုလ္ဥာဏ္ ေပၚလာျခင္း။

ျဖစ္သမွ်၊သိသမွ်၊ ျပဳလုပ္သမွ်သေဘာေတြရဲ႕ ဘာမွမဟုတ္တဲ့ အမွန္တရားကိုခ်ည္း(အျဖစ္ကိုသိတာမဟုတ္ဘဲ၊ျဖစ္တာ ေတြရဲ႕သုညတသေဘာကိုခ်ည္း) ဆယ္မိနစ္၊ဆယ့္ငါးမိနစ္ခန္႔ မျပတ္သိသိေနပါမ်ားရင္ (ဆယ္မိနစ္ေလာက္တစ္ဆက္တည္းသိဖို႕ကို မျပတ္တရစပ္ညိႇယူေနရမယ့္အခ်ိန္က မနက္ကညေန၊ ညေနကမနက္ (သို႕) ၇ရက္(သို႕) ၇လ (သို႕) ၇ႏွစ္ၾကာေကာင္း ၾကာႏိုင္ပါတယ္။) ႐ုပ္နာမ္ သခၤါရတရားေတြရဲ႕ဘာမွမဟုတ္တဲ့ သုညတအမွန္တရားေတြနဲ႕ ဒါကိုသိေနတဲ့ဝိပႆနာဥာဏ္စဥ္အတြဲေတြ မ်ိဳးဆက္ ျပတ္ခ်ဳပ္သြားၿပီးျဖစ္ဒုကၡ၊ ပ်က္ဒုကၡကင္းတဲ့ ျပဳျပင္ဖန္တီး၊အစားထိုးေနရျခင္းကင္းတဲ့၊ မျပတ္တရစပ္ လိုက္လိုက္ သိေနရျခင္းကင္းတဲ့၊ ဘာသတ္မွတ္ခ်က္အေပၚမွာမွမမီွခိုတဲ့ လြတ္ေျမာက္မႈခ်မ္းသာအစစ္ျဖစ္တဲ ့နိဗၺာန္နဲ႔နိဗၺာန္ကို သိတဲ့စင္ၾကယ္တဲ့စိတ္ (ခႏၡၶာငါးပါးစစ္စစ္) မဂ္ ဥာဏ္၊ ဖိုလ္ဥာဏ္အတြဲေတြ(စကၠန္႔ပိုင္းအားျဖင့္) ေပၚလာပါ လိမ့္မယ္။ နိဗၺာန္ဆိုတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာခိုင္ၿမဲရာကို သိျမငရေတာ့မွလည္း ကိုယ့္ရဲ႕ မသိစိတ္မွာ အစဥ္အၿမဲ ကိန္းဝပ္ေနတဲ့ ငါဆိုတဲ့ အထင္မွားနဲ႕ဘုရား၊တရား၊ သံဃာရတနာအစစ္သံုးပါးရဲ႕ အားကိုးရာအစစ္ အျဖစ္တည္ရိွမႈ၊ ေနရာေပးထားရမႈ အေပၚမွာ ယံုမွားသံသယအျမစ္ျပတ္ေသၿပီး မဆံုးႏိုင္တဲ့ အမွန္တရားရွာေနရတဲ့ဒုကၡ၊ အားကိုးရွာေနရတဲ့ဒုကၡ၊ ခ်မ္း သာရွာေနရတဲ့ဒုကၡ၊ ဘုရားေရြး၊ ဘာသာတရားေရြး၊ ရိပ္သာေရြး၊ နည္းလမ္းေရြးေနရတဲ့ဒုကၡေတြမွ လံုးဝလြတ္ေျမာက္သြားပါလိမ့္မယ္။ ကိုယ့္အလုပ္ အမွားအမွန္ကိုဘာနဲ႕မွတိုင္းတာမေနဘဲ ဆက္လက္အားထုတ္ျခင္း(မွန္မွန္ကန္ကန္ က်င့္လို႔သိတဲ့အသိကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆက္ လက္က်င့္ႀကံအားထုတ္ျခင္း) ျဖင့္သာ (အလုပ္ကို အလုပ္နဲ႕သာ)ရွင္းပါ။

စာဖတ္သိကိုစာနဲ႕ရွင္းရမွာပါ။ နားေထာင္လို႕သိတဲ့ အသိကိုသာအေမးနဲ႔ရွင္းရမွာပါ။ ေနာက္တစ္ဆင့္တက္ဖို႕ကလည္း ကိုယ့္စိတ္ထဲကမပယ္ႏိုင္ေသးလို႕ က်န္ေန၊ေပၚေနတာေတြစိတ္ ကသိေနတာေတြကို အဲဒီစိတ္ေရာ အာ႐ံုေရာကိုပါ ဘာမွမဟုတ္ဘူးလို႔ ယံုၾကည္လက္ခံတဲ့စိတ္နဲ႕ မျပတ္အစားထိုးဖို႔၊ ေသာ တာပတၱိမဂ္က မပယ္ႏိုင္ေသးလို႕က်န္ေနေသးတဲ့ ပစၥဳပၸန္စိတ္ကိုဘာမွမဟုတ္ဘူးလို႔သာ လက္ခံႏိုင္ေအာင္(ဘာမွမဟုတ္မွန္းသိေအာင္) အရင္ထက္ပိုအားႀကီးတဲ့ သတိ၊ဝီရိယ၊ သမာဓိပညာအားနဲ႔ အရင္နည္းအတိုင္းျပန္ႀကိဳးစားဖို႔ပါပဲ။ ဒီလိုနဲ႕ကိုယ့္ရဲ႕နဂိုစိတ္နဲ႔တကြ ကိုယ့္စိတ္အစဥ္မွာ တစ္ငါငါနဲ႕သိ ထားသမွ်ေတြကို ဘာတစ္ခုမွမက်န္ေအာင္၊ ေနာက္ထပ္လံုးဝထပ္မံေပၚမလာေတာ့ေအာင္ အဆင့္ဆင့္ တိုက္ဖ်က္ပစ္ႏိုင္ၿပီဆိုရင္ ေတာ့ေနာက္ဆံုးမွာ အဲဒီအင္အားအႀကီးဆံုးေအာင္ပြဲခံ အနတၱစိတ္နဲ႕သာ အမီွအခိုကင္းကင္း၊အပူကင္းကင္း(အေဒါသ)၊ အလို ကင္းကင္း(အေလာဘ)၊

ငါဆိုတဲ့အထင္မွားကင္းကင္း(အေမာဟ)၊ လိုေလေသးမရိွ၊ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ၊ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေန႐ုံပါပဲ။ ဘုရား၊ရဟႏၲာဆိုတာ ကိုယ့္အတြက္ရွင္သန္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ အမ်ားအတြက္(သစ္ပင္တစ္ပင္လို)အတၱမဲ့ ရွင္သန္ျခင္းပါ။ဘယ္ေတာ့မွမေသတဲ့ အသက္မဲ့၊ထာဝရရွင္သန္ျခင္း၊စင္ၾကယ္တဲ့ စိတ္၊ေစတသိက္၊႐ုပ္ သက္သက္ပါ။ အမွန္တရား ကိုသိသူမရိွ၊ အရိယာပုဂၢိဳလ္၊ ရဟႏၲာ ပုဂၢိဳလ္၊လူသားဘုရား၊ထာဝရဘုရားရယ္လို႔မရိွျခင္းကို နားလည္သြားတဲ့ဥာဏ္ပါ။ ျျဖစ္သမွ်၊သိသမွ်၊ျပဳ လုပ္သမွ်ဘာကိုမွမၿငိတြယ္ တဲ့ျမင္ကာမတၱ၊ၾကားကာမတၱ၊စားကာမတၱ၊ေျပာကာမတၱ၊လုပ္ကာမတၱဥာဏ္ (စင္ၾကယ္မႈသေဘာသက္သက္)သာျဖစ္ပါတယ္။ ပုထုဇဥ္ဆိုတာ ဘာမွမဟုတ္တဲ့အနတၱ အမွန္တရားကိုနားမလည္လို႕ငါေတြ၊သူေတြ၊ေနေတြ၊ လေတြ၊ကမၻာေတြလို႔ အထင္မွားေန တဲ့၊ကိုယ့္အထင္မွားနဲ႕ကိုယ္ ခ်စ္စရာ၊မုန္းစရာ၊သနားစရာ၊ေၾကာက္စရာ၊ အထင္ႀကီးစရာ၊ အထင္ေသးစရာ၊စား စရာ၊ ရြံစရာအျဖစ္လက္ခံသတ္မွတ္ၿငိတြယ္ေနတဲ့မစင္ ၾကယ္တဲ့စိတ္၊ေစတသိက္၊ ႐ုပ္သေဘာပရမတ္၊ပစၥဳပၸန္အမွန္မသိမႈ၊ စြမ္းအင္သက္သက္ေလးမွ်သာ ႐ိွပါတယ္။ဂဂၤါဝါဠဳသဲစုမက ဘုရားေတြေတာင္ ကြၽတ္ေအာင္ မခြၽတ္ႏိုင္တဲ့ သံသရာ့သစ္ငုတ္ပုထုဇဥ္ ပုဂၢိဳလ္ငါမွငါကြလို႕ကိုယ့္ကိုယ္ကို လက္မေထာင္ အ႐ူးထစရာလည္း မရိွ ပါဘူး။

အေရးႀကီးေသာ အခ်က္မ်ား

(၁) အရာရာ တရားပါ။ သြားလာ၊ေျပာဆို၊ လုပ္ကိုင္၊ေနထိုင္၊စကားေျပာ၊စာဖတ္ေနရင္းမွာပါ ဘာမွမဟုတ္မွန္းသိေနႏိုင္ ေအာင္ ႀကိဳးစားျခင္းျဖင့္ လုပ္ေနရတဲ့အလုပ္အေပၚမွာငါစြဲျဖဳတ္ဖို႔လိုပါတယ္။

(၂) လုပ္၊မလုပ္ဆိုတာထက္ လုပ္ျခင္း၊မလုပ္ျခင္း ေနာက္မွာငါမပါဖို႕သာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာလုပ္တယ္၊မလုပ္တယ္ ကအေရးမႀကီးပါ။ လုပ္လုပ္မလုပ္လုပ္၊ ဘာမွမဟုတ္တာသိဖို႔၊ လုပ္သူငါ၊မလုပ္သူငါမပါဖို႕၊လုပ္ လည္းစိတ္သက္သက္ကလုပ္တာ၊ မလုပ္လည္းစိတ္သက္သက္ကမလုပ္တာ သိဖို႕ငါလံုးဝမပါတာသိဖို႕သာ အေရးႀကီးပါတယ္။

(၃) ျပဳသူမရိွ၊ ျဖစ္သူမရိွ။ တရားရ၊ မရဆိုတာထက္ ရလည္းငါရတာမဟုတ္၊ မွန္ကန္တဲ့မဂၢင္အေၾကာင္း လုပ္လို႕အက်ိဳးစစ္ျဖစ္တာ၊ မရလည္းငါမရတာမဟုတ္ မွန္ကန္တဲ့အေၾကာင္းကို မလုပ္ႏိုင္လို႔ အကိ်ဳးစစ္မေပၚတာ ဆိုတာနားလည္ဖို႕လိုပါတယ္။ အဲဒီလိုနားလည္တာကိုကတရားပါ၊ အဲဒီလို နားမလည္တာကမတရားပါ။

(၄)တရား(ေလာကုတၱရာ) ကို မတရား(ေလာကီ)နဲ႕ တန္းတူမထားဖို႕လိုပါတယ္။ တစ္ငါငါဆိုတ ဲ့အထင္မွားေၾကာင့္ အေရးတႀကီးလုပ္ေနရတဲ့၊အစြဲနဲ႕လုပ္ေနရင္ ဘယ္ေတာ့မွမဆံုးတဲ့၊ မလုပ္ေတာ့မွဆံုးတဲ့ေလာကီ ပညာေရး၊စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊အိမ္ေထာင္ေရး ကိစၥေတြကို တကယ္မွန္မွန္ကန္ကန္လုပ္ရင္ ရက္ပိုင္း(သို႔) လပိုင္း(သို႔) ႏွစ္ပိုင္းအတြင္း တကယ္ဆံုးတဲ့ တရားအလုပ္နဲ႕ တန္းတူမထားဖို႕လိုပါတယ္။ တရားတကယ္ မလုပ္တတ္လို႕ မတရားအလုပ္ေတြ တစ္သံသရာလံုးလုပ္ေနရတာပါ။ တရားတကယ္လုပ္တတ္ရင္မတရားလုပ္ေနစရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ ငတ္လို႕ရွာတာ မငတ္ရင္ရွာစရာမလိုေတာ့ဘူး။၊

မျပည့္လို႕လိုတာ၊ ျပည့္ေနရင္ဘာမွမလိုေတာ့ဘူး။ တရားသိ(ရ)ရင္ အငတ္ေပ်ာက္တယ္၊ ဘာမွမဟုတ္တာသိ လို႔လည္း အလိုကင္း၊ဘာဆိုဘာမွလိုေလေသးမရိွေအာင္ၿပီးျပည့္စံုသြားတယ္။ သစၥာေလးပါး ပရမတ္အမွန္တရား ကို သိလို႕လည္းစိတ္မွာ ကိေလသာအမွားကင္းသြားတယ္။ ပူစရာဘာမွမရိွတာသိလို႕လည္းအပူကင္း သြားတယ္။

(၅)ငါမရိွတဲ့အမွန္တရားကိုလက္ခံဖို႕ ႀကိဳးစားရမယ့္အစား ငါကဘာျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး တစ္ငါငါနဲ႕ ဆင္ေျခေပးေနခ်င္တဲ့၊ ေနာက္ဆုတ္အ႐ံႈးေပးေနခ်င္တဲ့၊ အခ်ိန္ေရြ႕ေနခ်င္တဲ့၊ ပ်င္းရိတဲ့ကိေလသာကို မေသေသေအာင္သတ္တာ တရားအလုပ္ပါ။ စားၿပီးရင္းစားခ်င္ေနရင္၊ငတ္ၿပီးရင္းငတ္ခ်င္ေနရင္၊ လိုၿပီးရင္းလို ခ်င္ေနရင္၊ ဘယ္ေတာ့မွအလိုမျပည့္ခ်င္ရင္၊မအားၿပီးရင္း မအားခ်င္ေနရင္၊ ေၾကာက္လို႔မဝေအာင္ ေၾကာက္ ခ်င္ေန ရင္၊ ေသၿပီးရင္း ေသခ်င္ေနရင္၊ ပူၿပီးရင္းပူခ်င္ေနရင္၊ ႐ူးၿပီးရင္း႐ူးခ်င္ေနရင္၊ ဘယ္ေတာ့မွ႐ူးလို႔မဝခ်င္ရင္၊ အ႐ူးဘဝကိုစြန္႔ရဲတဲ့သတၱိ မရိွရင္ေတာ့ တစ္သံသရာလံုးလုပ္ေနက်ျဖစ္တဲ့ ေလာကီ (ပညာေရး၊ စီးပြားေရး၊အိမ္ေထာင္ေရး၊လူမႈေရး၊ႏိုင္ငံေရး)အလုပ္ေတြ ကိုသာဆက္လုပ္ေနလိုက္ေတာ့။

(၆) တရားက စင္ၾကယ္တဲ့စိတ္နဲ႔မွ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိနားလည္ႏိုင္မယ့္တရားပါ။ ငါဆိုတဲ့အထင္မွား မစင္ၾကယ္တဲ့စိတ္နဲ႕ ဟိုေဝဖန္၊ဒီေဝဖန္၊ဟိုလိုထင္ ဒီလိုထင္နဲ႕ အမ်ိဳးမ်ိဳးထင္ျမင္ယူဆေနရမယ့္တရား မဟုတ္ပါဘူး။ တစ္ခုခု၊တစ္ေယာက္ေယာက္၊ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္၊တစ္ေနရာရာ ရွိတယ္ထင္ၿပီးကိုယ့္အထင္မွားနဲ႔ ကိုယ္တစ္ငါငါနဲ႔ ၿငိတြယ္ေနတာအဝိဇၨာပါ။ တစ္ခုခု၊တစ္ေယာက္ေယာက္၊ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္၊တစ္ေနရာရာ မဟုတ္တာသိေနတဲ့အတြက္ ငါဆိုတဲ့အထင္မွားမရိွတာ ဝိဇၨာပါ။

(၇)တရားက လူေတြအားလံုးကို ဘာမွလုပ္ခ်င္စိတ္မရိွေတာ့ေအာင္ျပဳလုပ္တဲ့ အလုပ္မဟုတ္ပါ။ လုပ္ေနခ်င္ေနတဲ့ သမုဒယသစၥာနဲ႔ လုပ္ေနရတဲ့ဒုကၡသစၥာရဲ႔ဒုကၡေတြကိုသိၿပီးလုပ္ခ်င္စိတ္လံုးဝမေပၚတဲ့အတြက္ ဘာမွလည္းလုပ္မေနရဘဲ အလကား ေနရင္းထိုင္ရင္း အလိုကင္းေန၊ ၿပီးျပည့္စံုေနတဲ့ ခ်မ္းသာမ်ိဳးပါ။ သမုဒယနဲ႔ဒုကၡဝဋ္သစၥာ ႏွစ္ပါး(အဆံုးအစမရိွတဲ့ ဝဋ္သံသရာ) ဆိုတာစားခ်င္စိတ္နဲ႕စားေနလို႕ စားေနရတဲ့ဒုကၡကိုမသိတာ။ ခ်က္ျပဳတ္ခ်င္စိတ္နဲ႕ခ်က္ျပဳတ္ေနလို႕ ခ်က္ျပဳတ္ေနရတဲ့ဒုကၡကိုမသိတာ။ ေတြးစားခ်င္စိတ္နဲ႕ေတြးေနလို႕ ေတြးေနရတဲ့ဒုကၡကိုမသိတာ။ ပူေဆြးခ်င္စိတ္နဲ႕ပူေဆြးေန လို႕ပူေဆြးေနရတဲ့ဒုကၡကို မသိတာ။ သိခ်င္စိတ္နဲ႕သိေနလို႕ သိေနရတဲ့ဒုကၡကိုမသိတာ။ ေျပာခ်င္စိတ္နဲ႕ေျပာေနလို႕ ေျပာေနရတဲ့ဒုကၡကိုမသိတာ။ အလကား ေနခ်င္စိတ္နဲ႕အလ ကားေနေနလို႕အလကားေနေနရတဲ့ဒုကၡကိုမသိတာ။ လုပ္ခ်င္စိတ္နဲ႕လုပ္ေနလို႕ လုပ္ေနရတဲ့ဒုကၡကိုမသိတာ။ စာဖတ္ခ်င္စိတ္နဲ႕စာဖတ္ေနလို႕ စာဖတ္ေနရတဲ့ဒုကၡကိုမသိတာ။ ႐ွဴခ်င္၊႐ိွဳက္စိတ္နဲ႕႐ွဴေန ႐ိွဴက္ေနလို႕ ႐ွဴေန႐ိွဴက္ ေနရတဲ့ဒုကၡကိုမသိတာ။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္လူသားတစ္ေယာက္ ဆိုတဲ့အထင္မွားနဲ႕သိေနတဲ့ ဆရာဝန္ျဖစ္၊အင္ဂ်င္နီယာ ျဖစ္သလိုမ်ိဳးလူျဖစ္၊တိရစၧာန္ျဖစ္၊နတ္ျဖစ္၊ျဗဟၼာျဖစ္၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေနတာသံသရာ အစစ္မဟုတ္ပါဘူး။

(၈) အခ်ိန္ဆိုတာ တကယ္ရိွတာမဟုတ္။ တစ္စကၠန္႔ခ်င္း ဘာမွမဟုတ္တာကို သိေနဖို႕လိုပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္မွာတစ္စကၠန္႔ပဲ ရိွတာပါ။အခ်ိန္ဆိုတာ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္အေနနဲ႕ ရွိေနတာမဟုတ္ဘဲ မျပတ္တရစပ္ ခ်ဳပ္ေပ်ာက္ကုန္ဆံုးေနျခင္းပဲတကယ္ရိွတာပါ။ တစ္စကၠန္႔၊ တစ္မိနစ္၊တစ္နာရီ၊ တစ္ရက္၊တစ္လ၊တစ္ႏွစ္၊ တစ္ဘဝ၊တစ္ကမၻာ၊ အဆံုး၊အစမရိွတဲ့သံသရာဆိုတာ တကယ္ရိွေနတာ မဟုတ္ဘဲ ကိုယ္အရိွလို႕ လက္ခံထားလို႕သာရိွေနတာပါ။

(၉)တရားနဲ႔ေရာဂါ တရားအားထုတ္လို႕ေရာဂါေတြမ်ားလာတာမဟုတ္ပါ။ နဂိုကရိွေနတဲ့ေရာဂါေတြကို ကိုယ့္ေလာဘ၊ေဒါသ၊ ေမာဟေတြအားႀကီးေနလို႕ ရိွမွန္းမသိတာကို တရားအားထုတ္မွ စိတ္စင္ၾကယ္လာၿပီး ေရာဂါရိွတာကို ရိွမွန္းသိလာတာပါ။

(၁ဝ)တရားအလုပ္က လူေတြအားလံုးကို ေယာဂီ၊ ဘုန္းႀကီး၊သီလရွင္ေတြ ျဖစ္ေအာင္လုပ္တဲ့ အလုပ္မဟုတ္ပါ။ လူမရိွတာသိေအာင္ လုပ္ရတဲ့အလုပ္ပါ။ တစ္ငါငါနဲ႕သိေနတဲ့ လူသားဘုရား၊ လူ႕ေလာကထဲကဗုဒၶဘာသာတရား၊ မိုးကုတ္တရား၊သဲအင္းတရား၊ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္၊ သဲအင္းဆရာေတာ္ဆိုတဲ့ လူ႕ေလာကထဲကသံဃာေတာ္ေတြဆိုတာလည္း တကယ္မရိွတာသိၿပီး ဒီလိုပညတ္နဲ႕ ပရမတ္ကို ကြဲကြဲျပားျပားနားလည္တဲ့ ဥာဏ္၊လူပုဂၢိဳလ္မဟုတ္တဲ့ ကိုယ့္ႏွလံုးသားထဲက ပရမတ္ဘုရားအစစ္၊ပရမတ္တရားအစစ္၊ ပရမတ္သံဃာအစစ္ကို ပူေဇာ္အားကိုးတတ္လာေစဖို႔ပါ။

ဦးဥတၱမသာရ

အားလံုးပဲ တရားေတြ႕၍ ေမြ႕ေလ်ာ္ႏိုင္ၾကပါေစ...။