တန္ဖုိးသိမွ တန္ဖုိးရိွမည္....၂

( ၂ ) လုပ္အား
                 လုပ္အား ရဲ့ တန္ဖိုး ကေတာ့ ဆုပ္ထားထာေတြ ကုိ ၿဖည္ခိုင္း တာပါပဲ  ။   တနည္းေၿပာရင္   ကာယကံ ၊ ၀စီကံ နဲ ့ ဆုိင္တဲ့ လုပ္အားေတြ ကုိ အတတ္ႏုိင္ဆံုး ေလ်ာ့ထားခိုင္းတာ ကုိ ေၿပာတာ။ ဒါကုိပဲ သီလေစာင့္ ထိန္း တယ္ လို ့ နား လည္ရမယ္ေနာ္။ နားလည္ေအာင္   ဥပမာ နဲ ့ ေၿပာရရင္ အရင္ဆံုး လက္သီး ဆုပ္ၾကည့္ပါ။ ဘယ္လို ခံစားရမလဲ ?။  တင္းေနတယ္၊  က်ပ္ေနတယ္ ၊  ဒါကုိ  သဘာ၀အတုိင္း   ၿဖည္ထားလိုက္ ရင္  သက္သာမေနဘူးလား။ ဒီလိုပဲေပ့ါ တစ္ခုခု လုပ္တဲ့အခါ အထူးတလည္ အားစုိက္ၿပီး  တင္းေနတာမ်ဳိးေတြကုိမလုပ္ပဲ ေနလိုက္ရင္ သက္သာသြားတာ ေပ့ါ ။
(က) သူတစ္ပါး အသက္သတ္ၿခင္း
                ကုိယ္က  တစ္စံုတစ္ေယာက္ ကုိ သတ္မယ္ဆုိတာနဲ ့ ေသေစလိုတဲ့စိတ္ကအရင္ တင္းသြားပီေနာ္။ ဒါကမေနာကံ။ ေနာက္ေသေစဖုိ ့ ၾကံစည္ ခုိင္းေစရမယ္ဆုိရင္၀စီနဲ ့စီစဥ္တဲ့အခါ ႏုတ္ကပါ ေပ့ါပါးမႈ မရိွေတာ့ဘူး ။ တကယ္သတ္ၾကမယ္ ဆုိေတာ့ ကို္ယ္၊ ႏုတ္၊ စိတ္ (၃)မ်ဳိးစလံုး တင္းလုိ ့ ကံ (၃)ပါးလံုး တင္းတဲ့ အလုပ္ကုိ လုပ္ရတယ္ေနာ္  ။ ဒါဆုိ ၿပန္ စဥ္စားလိုက္  ဒီသက္ရိွဟာ သူ ့သေဘာကုိက  ေသတတ္တဲ့ အမ်ဳိးေလ။ ကုိယ္မသတ္လဲ ေသမွာပဲ ။ ဒါဆုိ ဘာလို ့ ကုိယ္က စိတ္ေကာ  လူေကာ  တင္းတဲ့ အလုပ္ကုိ လုပ္ေနေတာ့မွာလဲ ။ ဒီလို  ေသေစဖုိ ့ အထူုးအားစုိက္လို ့ တင္းေနတဲ့ အလုပ္မ်ဳိးကုိ ေလ်ာ့ထားၿပီး မလုပ္ေတာ့ဘူးဆုိရင္ ဒါသီလတစ္ခု ေစာင့္ၿပီးသား ၿဖစ္သြားပီေနာ္။ ဒါကလုပ္အားရဲ့တန္ဖိုးၿဖစ္တဲ့ဆုုပ္ထားတာေတြကုိၿဖည္ေလ်ာ့ၿပီး သဘာ၀အတုိင္းေလး သက္သက္သာသာ  ေနလိုက္ တာပါပဲ  ။  ဒီလုိ တန္ဖုိး သိၿပီးေနႏုိင္ရင္ တန္ဖုိး ရိွလာမွာပါ ။
(ခ) သူတစ္ပါး ပစၥည္းခုိးယူၿခင္း
                 ဒါလည္း လုပ္အား သံုးရတာေနာ္  ။ သူမ်ား  ပစၥည္းခုိးပါတယ္ ဆုိမွေတာ့  လူလစ္ေအာင္ ေခ်ာင္းရတာနဲ ့၊မသိေအာင္ ယူရတာနဲ ့ ကုိယ္၊ ႏုတ္၊ စိတ္ (၃)ပါးလံုး တင္းေနပီေနာ္ ။  ဒါေတြကုိ  မလုပ္ပဲ ေနရင္ လုပ္အား  တန္ဖုိးကုိ သိၿပီးေနတာမုိ ့ တန္ဖုိးရိွသြားၿပီ ။  သံုးရမယ္ ့ လုပ္အားကုိ ေလ်ာ့ ထားရမယ္  ဆုိတာ သိရင္ပဲ တန္ဖုိး သိသူ ၿဖစ္ေနပါၿပီ  ။ တနည္းလုိခ်င္ တဲ့  ပစၥည္းအေပၚ  ဆုပ္ထားတာေလး ေလ်ာ့  လိုက္ယံုပါပဲ ။  ဒါဆုိ မခုိးယံုေပ့ါ ။  ဒါဆုိ  သီလ တစ္ပါး  ေဆာက္တည္လိုက္ရင္ ကုသိုလ္ရျပီေနာ္။
(ဂ) သူတစ္ပါး သားမယား ၿပစ္မွားၿခင္း
                ဒါလည္း ကုိယ္၊ ႏုတ္၊ စိတ္ အၿပဳမွားေၾကာင့္တင္းက်ပ္ေနရ တာေတြေပါ့ ။ ဒါေတြကုိ မလုပ္ဘူးဆုိရင္ ပံုမွန္ေလး ပဲ ကုိယ္၊ ႏုတ္၊ စိတ္ ကေလးကုိ ေလ်ာ့ထားၿပီး  ဒိီလုိအၿပဳမွားေတြအတြက္  အားမထုတ္ေတာ့ဘူး  ဆုိရင္ပဲ  ေတာ္ေတာ္သက္သာရာရသြားၿပီေနာ္။ မေကာင္းတာ မေတြး ၊ မၾကံ ၊ မလုပ္ဘူုးဆုိရင္ပဲ ဒီလုပ္အားကုိ ေလ်ာ့ထားၿပီမုိ ့ တန္ဖုိးသိလို ့ တန္ဖုိး ရိွသြားၿပီ ေပ့ါေနာ္ ။
(ဃ) လိမ္ညာ ေၿပာဆုိၿခင္း
                 ဒီေနရာမွာ ၀စီ ဒုစရုိက္ ေတြကုိ သိရမယ္ ။ အဲဒါေတြကေတာ့ မဟုတ္တာကုိ အဟုတ္  လုပ္ေၿပာတာ ၊ အဟုတ္ကုိ မဟုတ္လုပ္ေၿပာတာ  ၊ ေခ်ာၿပစ္ကုန္းတုိက္တာ ၊ ၾကမ္းတမး္စြာ ေၿပာဆုိတာ ၊ အသိမ္အဖ်င္းေၿပာတာ အားလံုးပါတယ္ ။ဒါေတြ အားလံုးလုပ္ေနသမ်ွ  ကုိယ္ရဲ့ ၀စီအေပၚထားတဲ့ လုပ္အားေတြ အားလံုး တင္းေနၿပီေနာ္  ။ တစ္ေယာက္နဲ ့တစ္ေယာက္မတည့္ ေအာင္ ၊ မၾကည္ေအာင္ လုပ္ရတာက စၿပီး  ဒီ၀စီ ဒုစရုိက္ ေတြလုပ္ဖုိ ့ ၾကံစည္ ၊ ေၿပာဆုိေနစဥ္မွာကုိကႏုတ္ေကာစိတ္ေကာတင္းေနၿပီေလ ။ ဒါဆုိ လုပ္အားရဲ့  တန္ဖုိးနဲ ့လြဲေနၿပီ ။ လုပ္အားတန္ဖိုး က ဆုပ္ထားတာေတြ ၿဖည့္ခုိင္းတာ ။ အခုက်ေတာ့ဆုပ္ဖုိ႔ႀကိဳးစားေနတာဆိုေတာ့ ပင္ပန္းျပီေပါ့။ ကုိယ္ေျပာတဲ့စကား သည္ ျငိမ္းဖုိ႔ မဟုတ္ပဲ ဆူရာဆူေႀကာင္း ျဖစ္ေစခဲ့မယ္ဆုိရင္ ၀စီဒုစရိုက္ ေျမာက္သြားပါျပီ။ ဒါေတြကို ေရွာင္ႏုိင္မွ သမၼာ၀ါစာ ၿဖစ္မွာပါ ။ ဒါေၾကာင့္ ခႏၶာကုိယ္၏ လုပ္အားကုိ ေလ်ာ့ၿပီး သဘာ၀က်က် ေနၿခင္း သည္ ဒီလုပ္အားရဲ့ တန္ဖုိးကုိသိၿပီး ေနၿခင္းၿဖစ္လုိ ့တန္ဖုိးရိွတဲ့ လူတစ္ေယာက္ ၿဖစ္လာမွာေပါ ့။
(င) အရက္ေသစာ ေသာက္စားၿခင္း
                    ဒါလည္း ဘာထူးလဲ။ အရက္ေသာက္ရင္ မူးမယ္  ဆုိတာ  သိရက္န ဲ့  ေသာက္ေနတာသည္ ကုိယ့္ကုိကုိယ္ သက္သာမႈကေန မသက္သာေအာင္ ဖန္တီးေနတာပါပဲ။  သူ ့သဘာ၀အတုိင္း ပံုမွန္ ရွင္သန္ေနထုိင္ လည္ပတ္ေနရ တာေတြကုိ  ဟန္ခ်က္ပ်က္ေအာင္ ၊  ယိမ္းယုိင္  သြားေအာင္   အထုူးတလည္  လုပ္ေဆာင္ေနတာပဲ မဟုတ္လား ။ ေနာက္ၿပီး ဒီအရက္ေသာက္ေနတဲ့ လူရဲ့  မွတ္ဥာဏ္ဟာ အေပ်ာ့စား အရက္တစ္ခြက္စာ ၀င္ရင္ပဲ ကလာပ္စည္း ၇၀၀၀ ေက်ာ္ ပ်က္စိီးတယ္ေလ ။  ဒါအေပ်ာ့စားေနာ္ ။  အၿပင္းစားဆုိရင္  ေတြးၾကည့္ေပ့ါ  ။  ဒါေၾကာင့္လည္း  ကုိယ္အ၀တ္ ကုိယ္ ေတာင္ မႏုိင္တဲ့ ဘ၀ေရာက္သြားတာေပ့ါေနာ္ ။ ေနာက္ၿပီး သူတုိ ့ရဲ့ မ်က္လံုး ေတြဟာ မွတ္ဥာဏ္ အားေတြ ပ်က္စီးကုန္တဲ့ေႀကာင္ေတာင္ေတာင္ေတြျဖစ္ ကုန္တယ္ေလ။ ေနာက္ျပီး ဒုစရိုက္မႈေတြကို က်ဴးလြန္ေစဖို႔အတြက္လည္း လမ္းဖြင့္ေပးသလို ၿဖစ္ေနပါၿပီ ။  ဒါေၾကာင့္ပဲမွဳ႕ခင္းေတြထဲမွာမေတြ ့ဘူးလား ။ ကုိယ့္သားကုိယ္ ၿပန္ဓားနဲ ့ခုတ္တာတုိ ့ ၊ ကုိယ့္အေဖကုိယ္ ၿပန္သတ္တာတုိ ့ ၊ အိုစံုလုိ ့ပါပဲ ဘ၀ သံသရာ စုန္းစုန္းၿမဳပ္ေစမယ့္ အကုသုိလ္ အၾကီးအမားေတြကုိအရက္သမား အသိဥာဏ္မဲ့သူေတြသာ က်ဳးလြန္ေနၾကတာပါ ။ ဒါေတြ အားလံုးအထင္ကရေတြပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္မုိ ့ဒီအရက္ေသစာ ေသာက္စားၿခင္းၿဖင့္ အကုသိုလ္ အားလံုး က်ဳးလြန္ဖုိ့့္ တင္းသြားတဲ့  စိတ္ေတြကုိပဲ  အရက္ မေသာက္ပဲ ေနလုိက္ရင္ အရာရာ အာလံုး ေလ်ာ့ထားတာမုိ ့ ဒါမလုပ္ရင္ သီလ ၿဖစ္သြားမယ္ေနာ္။ ဒီလုိ လုပ္အားရဲ့ တန္ဖုိးကုိ ေလ်ာ့ထားရမွာပါလား ဆုိတာ သိၿပိး မေသာက္ပဲ ေနတဲ့ လူမ်ဳိး ကုိသာ တန္ဖုိး  သိလုိ ့  တန္ဖုိးရိွတဲ ့ လူလို ့ေၿပာႏုိင္မွာေပ့ါ ။  ဘယ္ အရက္သမားသြားၿပီး  တန္ဖုိးရိွတဲ့  လူလုိ ့ သတ္မွတ္လုိ ့ရမွာလဲေနာ္ ။  ဒီသီလကုိ ေစာင့္ဖုိ ့ဆုိတာကလည္း မေသာက္ပဲ ေနလိုက္ရံုပါပဲ ။
(စ) ပန္းမာန္ လိမ္းၿခယ္ၿခင္း
                  ဒါကလည္းေလ လုူတုိင္း လွခ်င္ၾကတာေပ့ါေနာ္ ။ လွဖုိ ့ဆုိရင္ ဘယ္လို အပုူခံရမလဲ ရတယ္။ ေခါင္းကုိ ေရနဲ ့စိမ္ထားမယ္ဆုိလည္း ရတယ္ ။ လွမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဘယ္ေလာက္လုပ္ရလုပ္ရ ပင္ပန္းတယ္ မထင္ပါဆုိ သလို ပါပဲ ။အေသခံၿပီးေတာင္ လွခ်င္ၾကတာေနာ္ ။ ဒီလိုလွဖုိ ့အတြက္ ဟုိလိုၿပင္ရ ၊ဒီလုိၿပင္ရ လုပ္အားေတြ ၿဖဳန္းေနရတာ ေပ့ါေပ့ါပါးပါးနဲ ့လားစိတ္မွာ မလွမွာ ပုူၿပီး စိတ္ၾကီးတင္းၿပီး လုပ္ခ်င္လာတယ္ ။  ဒီေတာ့ အားထုတ္ရၿပီေလ ။ အင္းဆံပင္ေလးေကာက္ရင္လွမွာပဲလို႔ထင္ျပီးေကာက္လိုက္ျပီ။ဒီလိုအေကာက္ခံ ေနတုန္းမွာ ကုိပဲ  အင္း..ၿပီးမ်ားသြားရင္ ငါနဲ ့မွ လိုက္ပ့ါမလားေနာ္ ဆုိၿပီး ေတြးပုူေနရေသးတာေလ ။ ဒါဟာ ကုိယ့္ရဲ့  လုပ္အားကို စိတ္ၾကီးတင္းၿပီး လုပ္ေနရလုိ ့ေပ့ါ ။ ဒါေတြ မလုပ္ပဲေနရင္ေရာ ၿဖစ္တာပဲမလား  ။ ဒါဆို  ဒါေတြ  မလုပ္နဲ ့ စိတ္ေပ့ါေပ့ါ ပါးပါးေလးနဲ ့ပံုမွန္ေလး   လုပ္အားကုိ   သံုးေနမယ္  ဆုိရင္ေတာ့  ကုိယ္သံုးေနရတဲ့  လုပ္အားရဲ့  တန္ဖုိးကုိ သိၿပီး ေနႏုိင္တာမုိ ့ သဘာ၀အတုိင္းေလးေလ်ာ့ထား ၿပီးသားမုိ ့ တန္ဖုိးေတြရိွေနၿပီေနာ္  ။ အတီး ၊ အမႈတ္၊အက၊အခုန္ …အစစ အရာရာ ဒါေတြ အားလံုး  သီဆုိ  ေဖ်ာ္ေၿဖေန ရတာေတြ  အားလံုးဟာ  ကုိယ့္လုပ္အား  တန္ဖုိးကုိ မသိပဲ  လုပ္ေနတာမုိ ့ စိတ္လည္း ပင္ပန္း ၊ လူ လည္း  ပင္ပန္းပါတယ္ ။ ဒါေတြ မလုပ္ပဲ ေလ်ာ့ထား ႏုိင္ရင္ ဒါသီလေဆာက္တည္ျပီး ေစာင့္ထိန္းရာေရာက္သြားပါၿပီ ။
 (ဆ) ၿမင့္ေသာ ၊ၿမတ္ေသာေနရာတြင္ ေနထုိင္ၿခင္း
                  ဒါကေတာ့ ေကာင္းေပ့ဆုိတဲ့ ေနရာထုိင္ခင္းေတြ ေပၚထုိင္တဲ့ အခါမွာ စိတ္ဟာ ေပ့ါပါးမွဳ႕မရိွပဲ ဒီအရာေပၚမွာအာရုံက ေရာက္လုိ ့ စိတ္နဲ႔ ဒီပစၥညး္အာရံုနဲ ့ၾကား ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားသလိုဆုိေတာ့ ဒါေတြမလုပ္ရင္ပဲ လုပ္အား ရဲ့ တန္ဖုိးရိွသြားပါၿပီ ။
(ဇ) ညစာ စားတာ
                  ရွစ္ပါးသီလ မွာ ညစာစားၿခင္းေလ်ာ့ထားခုိင္းပါတယ္။ ဘုန္းၾကီး ၊ သီလရွင္ေတြေတာင္ ညစာ မစားပဲ ေနႏုိင္ရင္  က်န္တဲ့  လူေတြလည္း   ဒီအတြက္ အားစုိက္လုပ္ရမယ့္ လုပ္အားေတြကုိ ေလ်ာ့ၿပီး ေနႏုိင္မွာမုိ ့ ဒါသည္ ပင္ ဒီသီလ တစ္ပါးေစာင့္ထိန္းနိဳင္သြားျပီေပါ့ ။
                   ကဲဒါဆုိရင္သီလေဆာက္တည္တယ္ဆုိတာ  ႏုက္ကေနရြတ္ၿပီး  သီလေတြယူလို ့ ၿပီးရင္ စိတ္မွာတင္းတဲ့ အလုပ္ေတြ လုပ္ေနမယ္ ဆုိရင္ေတာ ့  တစ္ထုိင္သီလၿဖစ္သြားမွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ဆုပ္ထားတာေတြကုိ ေလ်ာ့ခုိင္း တာပါပဲ။ ဆုပ္ဖုိ႕ကသာ ၾကိဳးစားရတာပါ။ ေလ်ာ့ဖုိ႕ကေတာ့  ပံုမွန္အတုိင္းေလး သဘာ၀က်က် ေနႏုိင္ရင္ရၿပီ။ လုပ္ရ တာေတြကို စြန္႕ထားရတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ခႏၶာကုိယ္ အင္အားရဲ့  တန္ဖုိးကုိ ကိုစြန္႕ရမယ့္တရားလို႔သိထားပါ။ ေနာက္တစ္ခုထပ္မွတ္လိုက္ပါဦး။ ဒီသီလကို ထပ္ခဲြလိုက္ရင္ပဲ  (၂)မ်ဳိးထြက္မယ္ေနာ္။  (၁) ခႏၶာကုိယ္ အင္အား  စြန္႕လြတ္ ေနရတာသည္  စာရိတၱသီလလို ့ေခၚၿပီး ၊ (၂) ဆုပ္ထားတာေတြကုိ ေလ်ာ့လိုက္ႏုိင္တာသည္ ၀ါရိတၱသီလလို႔ မွတ္ပါေနာ္။ သိီလသည္ နိဗၺာန္ သြားဖုိ ့ ပထမဆံုး တံခါးေပါက္ဆုိရင္ ပုိမွန္လိမ့္မယ္ ။                 

ဒါဆုိ သီလ အေၾကာင္းေတာ့ ေကာင္းေကာင္း     သေဘာေပါက္ေလာက္ပါၿပီေနာ္။ အဓိက အခ်ဳပ္ကေတာ ့ ေလ်ာ့တဲ့စိတ္ နဲ ့ ကိုယ္ရဲ့ ခႏၶာကုိယ္ အင္အားကုိ စြန္ ့ေနရတယ္ လို ့သိေပးပါ ။   သီလ ရဲ့တန္ဖိုး  ကုိ  သက္သာတယ္ ၊ ခ်မ္းသာတယ္  ၊ အဆင္ေၿပတယ္ လုိ႔သိရင္ တန္ဖုိးရိွ သြားပါၿပီ ….။