ရည္းစားမထားတာေကာင္းတယ္

လူႏွစ္ေယာက္ဆံုေတြ႔ၾကျပီး ရည္းစားျဖစ္ၾကျခင္းဟာ အထူးအဆန္း မဟုတ္ေပမယ့္လုိ႔ ဘာအတြက္ေၾကာင့္ အခုလုိ လာေရာက္ေတြ႕ဆံုးလုိ႔ ရည္းစားျဖစ္ေနၾကရတယ္ ဆုိတာကေတာ့ ထူးဆန္းေနပါတယ္။ ေရွးဘ၀ေတြ သံသရာအဆက္ဆက္က ေရစက္ေၾကာင့္လား၊ ေရွးဘ၀ေဟာင္းကျပဳခဲ့ဖူး ထားရွိခဲ့ၾကဖူးတဲ့ သစၥာစကားေတြေၾကာင့္လား၊ ယခုလက္ရွိဘ၀ေတြမွာ ရည္းစားျဖစ္ၾကပါတယ္။

ဘယ္လုိအေၾကာင္းမ်ိဳးေၾကာင့္ျဖင့္ ဆံုဆည္းေစကာမူ အဓိကအေၾကာင္းရင္းကေတာ့ သံသရာလည္ေနၾကတဲ့ ဘ၀ေတြထဲမွာ တစ္နည္းနည္းနဲ႔ေတာ့ ေတြ႕ဆံုၾက ရည္းစားေတြ႕ျဖစ္ၾကျပီးမွ ေတြ႕ဆံု ၾကံဳကြဲ ျဖစ္ျမဲ ဓမၼတာေတြကို ရင္ဆုိင္ေတြ႕ၾကံဳေနၾကရသည္မွာေတာ့ မလြဲဧကန္ပင္ျဖစ္ပါတယ္။

သူငယ္ခ်င္းေတြလည္း အခ်င္းခ်င္းလည္း သံေယာဇဥ္ျဖစ္ျပီးမွ ရည္းစားျဖစ္ၾကတာေတြရွိပါတယ္။ လူေတြအမ်ားစုဟာ အဓိက သံသရာလည္ေနရျခင္းအေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ရည္းစား၊ ခ်စ္သူ အစရွိတဲ့ သံေယာဇဥ္က အဓိကတရားခံျဖစ္လုိ႔ေနပါတယ္။

သံေယာဇဥ္ဟူေသာ ၾကိဳးသည္ မ်က္စိျဖင့္ မျမင္နုိင္ေသာ္လည္း အင္မတန္ ရစ္ဖြဲ႕ေႏွာင္ဖြဲ႕တက္ျပီး ရစ္ပတ္မိျပန္လွ်င္လည္း အင္မတန္ကိုပင္ ရုံးထြက္ရန္ ခက္ခဲလွေသာ ၾကိဳးတစ္ေခ်ာင္းျဖစ္ေၾကာင္းကို ရည္းစားထားဖူးၾကသူမ်ား အားလံုးေတာ့ စိတ္ခံစားမူျဖင္ သိျမင္ႏုိင္ၾကမွာပါ။

ရည္းစားထားျခင္းဟူသည္မွာ ကမၻာေပၚရွိ လူသားမ်ားဟာ သူသူငါငါ မေရွာင္လႊဲႏုိင္ၾကပဲ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး သံေယာဇဥ္ေတြ ရစ္ပတ္ ေႏွာင္ဖြဲ႕မိသည္မွစလုိ႔ ခံစားမူေတြအေျခတည္ ျဖစ္ေပၚ ေပါက္ဖြားလာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

အဲ့ဒီလို သံေယာဇဥ္ေတြရစ္ပတ္လုိ႔ ခင္မင္ ရင္းႏွီး ခ်စ္ခင္ၾကကာ ရည္းစားအျဖစ္ႏွင့္ ဆံုဆည္းၾကရာမွာ တခ်ိဳ႕ဟာစိတ္သေဘာထားျခင္း တုိက္ဆုိင္ၾကသလို၊ တခ်ိဳ႕စိတ္သေဘာထားျခင္း မတိုက္ဆုိင္ၾကပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ဟာ သစၥာရွိၾကသလုိ၊ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ သစၥာမရွိၾကတာေတြလည္းရွိပါတယ္။

ရည္းစားျဖစ္ၾကျပီးမွ အဆင္ေျပေနတဲ့သူေတြလည္း ရွိပါလိမ့္မယ္။ အဲ့ဒီလိုအဆင္ေျပဖို႔ဆုိတာကေတာ့ျဖင့္ တစ္ဦးေပၚတစ္ဦး ျပႆနာတစ္ခု ကိစၥတစ္ခုျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ ျပႆနာျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းကို စိတ္ေအးေအးထားျပီး သိရွိနားလည္ေအာင္ ေမးျမန္းေျဖရွင္းတက္ျပီး အမွားကိုသိခဲ့ရင္ေတာင္မွ နားလည္ခြင့္လႊတ္မူေတြနဲ႔ အျပန္အလွန္ ေဖးမကူညီၾကရင္း သံေယာဇဥ္ကိုအရင္းခံ ေမတၱာတရားအေျခတည္ျပီး ေဖးေဖးမမနဲ႔ လက္တြဲသြားပါမွ ရည္းစားသက္တမ္းရွည္ၾကာတည္ျမဲႏုိင္ပါတယ္။ ရည္းစားဘ၀ကေန လက္တြဲျဖစ္တာက ရွိေပမယ့္လုိ႔ ရွားပါတယ္။

ရည္းစားျဖစ္ၾကျပီးမွ အဆင္မေျပၾကလုိ႔ လမ္းခြဲသြားရသူေတြလည္း အင္မတန္မ်ားပါတယ္။ အဲ့ဒီလုိ အဆင္မေျပၾကရျခင္းအေၾကာင္းကေတာ့ျဖင့္ ခုနက အေပၚမွာ ေျပာျပခဲ့တာနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ေတြပါပဲ။ ျပႆနာတစ္ခု ကိစၥတစ္ခုျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ ျပႆနာျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းကို စိတ္ေအးေအးထားျပီး သိရွိနားလည္ေအာင္ ေမးျမန္းျပီး မေျဖရွင္းတက္ပဲ သူျဖစ္ခ်င္တာပဲသိျပီး သူ႔စိတ္ကိုပဲ ဦးစားေပးတက္သလုိ အမွားကိုသိခဲ့ရင္ေတာင္မွ ခႊင့္လႊတ္နားလည္ေပးမူမရွိသလို ဟုိဟာမလုပ္ရ ဒီဟာမလုပ္ရေတြလည္း ပါေနပါေသးတယ္။ နားလည္မူမရွိတဲ့ ရည္းစားေတြဟာ ၾကာလာရင္ ခဏခဏျပႆနာေတြတက္ စိတ္ရူပ္ေထြးေစျပီး ကိုယ့္ရည္းစားဟာ စိတ္ရူပ္စရာလုိ႔ထင္ျပီးမွ လက္တြဲျဖဳတ္ၾကတာေတြဟာ ပိုလို႔မ်ားေနတာေတြ႕ရပါတယ္။

တစ္ကယ္ေတာ့ ရည္စားျဖစ္ပါေစ၊ ခ်စ္သူျဖစ္ပါေစ။ လြတ္လပ္ေသာ ခ်စ္ျခင္းမ်ိဳးမွသာ ရည္းစားဘ၀ကို ရည္ရွည္တည္တံ့ေစပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ ရည္းစားျဖစ္သူကို သူမၾကိဳက္တာေတြမလုပ္ရ သူျဖစ္ခ်င္တဲ့အတုိင္းပဲ လုပ္ခိုင္းတာကေတာ့ မိမိက ကိုယ့္ရည္းစားကို ခ်စ္တာထက္ မိမိကိုယ္ကိုယ္ခ်စ္ေနလုိ႔ မိမိစိတ္ရွိသလို မိမိစိတ္ရွိတဲ့အတုိင္း ျဖစ္ေစခ်င္ေနတာပါ။ ကိုယ့္ရည္းစားကုိ တစ္ကယ္ခ်စ္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ျဖင့္ ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တဲ့ဆႏၵေတြထက္ သူျဖစ္ခ်င္တာမ်ိဳးကိုသာ ဦးစားေပးျပီး နားလည္ လုိက္ေလ်ာေပးတက္ပါတယ္။ ဒီလုိမွသာ ေမတၱာျခံဳျပီး လံုျခံဳတဲ့ ရည္းစားဘ၀ျဖစ္ေစမွာပါ။

စိတ္သေဘာထားမတုိက္ဆုိင္လုိ႔ သစၥာမရွိလုိ႔ ရည္းစားေတြ လမ္းခြဲ ျပတ္ဆဲ ၾကရတဲ့အခ်ိန္ေတြမွာဆုိရင္ျဖင့္ ခ်န္ခဲ့သူဟာ မိမိရည္းစားျဖစ္သူအေပၚ စိတ္ညစ္လုိ႔ စိတ္ရူပ္သြားလို႔ မလုိအပ္ေတာ့လို႔ အဆင္မေျပေတာ့လုိ႔ မျဖစ္နုိင္ေတာ့လုိ႔ ခ်န္ထားခဲ့တာျဖစ္ျပီးမွ အဲ့ဒီလုိ ခ်န္ထားခဲ့သူအတြက္ကေတာ့ ခဏတာသာခံစားရျပီးေတာ့ ဘာမွမဟုတ္ မေျပာပေလာက္ ေမ့ပစ္ႏုိင္သလို ေနာက္တစ္ေယာက္တြဲျပီး ေပ်ာ္ေကာင္းေပ်ာ္ေနႏုိင္ေပမယ့္လို႔ ရည္းစားထားခဲ့လုိ႔ က်န္ခဲ့ရသူကေတာ့ျဖင့္ သံေယာဇဥ္ၾကီးရင္ၾကီးသေလာက္ အခ်စ္ကိုကိုးကြယ္မိရင္ ကုိးကြယ္မိသေလာက္ အနဲနဲ႕ အမ်ားေတာ့ ခံစားၾကရမွာပဲေလ။ ရည္းစားျဖစ္ၾကတဲ့သူေတြမွာ နားလည္မူေတြနဲ႔ ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္ ကူညီေဖးမရင္း လက္တြဲေလွ်ာက္လွမ္းျဖစ္တာေတြရွိေပမယ့္လို႔ အမ်ားအားျဖင့္ ခ်န္ခဲ့သူနဲ႔ က်န္ခဲ့ရသူ ေတြကပိုလို႔ေတာင္မ်ားေနပါေသးတယ္။

တစ္ကယ္ေတာ့ ရည္းစားထားတယ္ဆုိတာဟာ သံေယာဇဥ္ၾကိဳးတစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ ခ်ည္ေႏွာင္လုိက္တယ္ ဆုိရင္လည္း မမွားဖူးထင္ပါတယ္။ တစ္ေယာက္ထဲေနရာကေန အဲ့လို ရစ္ပတ္မိလုိက္ရင္ေတာ့ ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တာထက္ ကိုယ့္ရည္းစားျဖစ္ခ်င္တာကို ဦးစားေပးေနထုိင္ရသလို ကိုယ္တစ္ခုခုလုပ္ေတာ့မယ္ ဆုိျပန္ရင္လည္း ငါဒီလုိလုပ္လုိက္ရင္ ငါ့ရည္းစားကၾကိဳက္ပါ့မလား ဦးေႏွာက္အလုပ္လုပ္ရသလုိ ေတြေ၀ရျပန္ပါတယ္။ ကိုယ္ကေတာ့ ဘာမွမဟုတ္ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဖူးဆုိျပီး ကိစၥတစ္ခုကိုလုပ္လုိက္မိခ်ိန္မွာေတာ့ ကိုယ့္အေပၚနားလည္မူေပးတဲ့ ရည္းစားျဖစ္ေနရင္ေတာ့ အေသးအဖြဲကိစၥေလးလုိ နားလည္မူနဲ႔ ျပီသြားေပမယ့္လို႔ အခ်စ္ၾကီးျပီး ငါအတၱၾကီးကို ကိုးကြယ္သူမ်ားျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ျဖင့္ ငါ့ကိုမတုိင္မင္ပဲလုပ္ရသလား ငါ့ကိုမခ်စ္ဖူးလား ငါ့ကိုဘာမွတ္ေနလဲဆုိျပီးမွ ဖုိက္တင္ခန္းေတြပါလာပါေတာ့တယ္။ မလြယ္ဖူးေနာ္ ေကာင္းသလား။

ကြ်န္မကေတာ့ ရည္းစားမထားတာကိုေကာင္းတယ္လုိ႔ ခံယူထားပါတယ္။ ဘာလုိ႔လဲဆုိရင္ေတာ့ ရည္းစားထားလုိက္မိတယ္ ခ်စ္လုိက္မိျပီဆုိရင္ပဲ ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တာ ကိုယ့္စိတ္ဆႏၵေတြထက္ ကုိယ့္ရည္းစားျဖစ္ခ်င္တာ ကိုယ့္ရည္းစားဆႏၵေတြကိုသာ တစ္ခ်ိန္လံုး လုိက္ေလ်ာေပးေနရေတာ့မွာျဖစ္လုိ႔ပါ။ ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တာ ကိုယ့္ဆႏၵထက္ ကိုယ့္ရည္းစားျဖစ္ခ်င္တာ ကိုယ့္ရည္းစားဆႏၵေတြကို အတက္ႏုိင္ဆံုး လုိက္ေလ်ာေပးႏုိင္မွသာလွ်င္ ရည္းစားေတြသက္တမ္းရွည္ၾကာစြာနဲ႔ လက္တြဲႏုိင္ၾကမွာျဖစ္လုိ႔ပါ။

အဲ့ဒီအတြက္ ကုိယ့္အလိုလုိက္လုိ႔ ကိုယ့္ကိုခ်စ္လုိ႔ ကိုယ့္ကို နားလည္လုိက္ေလ်ာမူေတြနဲ႔ ဦးစားေပးခံရ အခ်စ္ခံရသူေတြဟာ အဲ့ဒီခြင့္လႊတ္မူေတြနဲ႔ ခ်စ္ေနသူအေပၚမွာ သစၥာမဲ့လုိက္လုိ႔ကေတာ့ ေသဖုိ႔သာျပင္ထားပဲ။ ဘာလုိ႔လဲဆိုေတာ့ သေဘာထားၾကီးတဲ့သူေတြ ေဒါသထြက္ရင္ ေသေလာက္ေအာင္ ေၾကာက္ဖုိ႔ေကာင္းတာျမင္ဖူးလုိ႔ပါ။ အခ်စ္ၾကီးရင္ အျမတ္ၾကီးတယ္ဆုိတဲ့ စကားပံုေလးလည္း ၾကားဖူးၾကမယ္ထင္ပါတယ္။ ဘယ္လုိပဲ ဦးစားေပး အေရးေပးခံေနရလုိ႔ အဲ့လုိလူူေတြဟာလည္း ေပ်ာ္ၾကရတယ္ဆုိေပမယ့္လို႔ ရည္းစားထားလုိက္ျခင္းအားျဖင့္ တစ္ေယာက္ထဲ ကိုယ့္စိတ္နဲ႔ ကိုယ့္ဆႏၵေတြနဲ႔ လြတ္လပ္ေပ်ာ္ရႊင္ေနရတဲ့ ဘ၀ၾကီးမွာ ရည္းစားဆုိတဲ့ သံေယာဇဥ္ၾကိဳးတစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ ကိုယ့္ဘ၀ၾကီးကို ကိုယ့္ပါသာ ျပန္ခ်ည္ေႏွာင္မိျပီး မလြတ္လပ္ေတာ့သလို အဲ့ဒီခ်ည္ေႏွာင္ထားတဲ့ ၾကိဳးတစ္ေခ်ာင္းဟာ ေလွ်ာ့ရင္ေလွ်ာ့သေလာက္ တင္းရင္တင္းသေလာက္ မလြဲမူခ် ခံစားရသလို ပူေလာင္ရမွာျဖစ္လုိ႔ ရည္းစားမထားတာေကာင္းတယ္လုိ႔ ေျပာရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အခ်စ္ေရး ရူေထာင့္ကၾကည့္တာျဖစ္ပါတယ္။

ဘာသာေရးရူေထာင့္ကၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့...
ခ်စ္သူ၊ ရည္းစား၊ မိသားစု ေမတၱာေတြအားလံုးဟာ ဝဋ္ဆင္းရဲမွာ ဖြဲ႕တတ္တဲ့ သေဘာတရားေတြဟာ သံေယာဇဥ္ မည္ပါတယ္။ ေလာကမွာရွိတဲ့ ေႏွာင္အိမ္အမ်ိဳးမ်ိဳး ေႏွာင္ႀကိဳးအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ တူတဲ့ တရားေတြျဖစ္ပါတယ္။ စာဖတ္သူတို႔ ဗဟုသုတအေနနဲ႔ ေျပာျပရရင္ေတာ့ျဖင့္ -
၁။ ကာရာမသံေယာဇဥ္ = ေကာင္းတာေတြကိုလုိခ်င္ေတာင့္တ ႏွစ္သက္တာ ျဖစ္ျခင္း။
၂။ ဘ၀ရာဂသံေယာဇဥ္ = ဘ၀ကို ႏွစ္သက္သာယာေနတာ ျဖစ္ျခင္း။
၃။ ပဋိဃသံေယာဇဥ္ = စိတ္ဓာတ္က်တာ စိတ္ဆိုးတာေၾကာက္ရြံ႕မုန္းတီးတာ သူတစ္ပါးကို ပ်က္စီးေစလိုတာေတြ ျဖစ္ျခင္း။
၄။ မာနသံေယာဇဥ္ = ကိုယ္ဟာသူထက္ အဆင့္ျမင့္တယ္ ပညာၾကီးတယ္ ပိုက္ဆံရွိတယ္ ရာထူးၾကီးတယ္လုိ႔ ျမင္ေနျခင္း။
၅။ ဒိဌိသံေယာဇဥ္ = မွားတဲ့အယူကို စြဲလမ္းေနတာ ျဖစ္ျခင္း။
၆။ သီလဗၺတသံေယာဇဥ္ = ႏြားေတြေခြးေတြလို အေလ့က်င့္မွ ကိေလသာစင္ၾကယ္ျပီး သံသရာ လြတ္ေျမာက္တယ္လို႔ မွားယြင္းေသာ အက်င့္ရွိသူ ျဖစ္ျခင္း။
၇။ ၀ီစိကိစၦာသံေယာဇဥ္ = သို႕ေလာ သို႔ေလာ သံသယစိတ္ ျဖစ္ျခင္း။
၈။ ဣသ၁ာသံေယာဇဥ္ = သူမ်ားဂုဏ္သိကၡာစည္းစိမ္ခ်မ္းသာကို ျငဴစူေစာင္းေျမာင္းစိတ္ ျဖစ္ျခင္း။
၉။ မစၦရိယသံေယာဇဥ္ = ကိုယ္႔ရဲ႕စည္းစိမ္ကို ၀န္တိုတာႏွေျမာတာ သူတစ္ပါးႏွင့္ မဆံလိုတာ ျဖစ္ျခင္း။
၁၀။ အ၀ိဇၨာသံေယာဇဥ္ = ရုပ္နာမ္ သဘာ၀ကို မသိတာေတြ ျဖစ္ျခင္း။

အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့အတုိင္း ခ်စ္သူ၊ ရည္းစား၊ မိသားစု အစရွိတဲ့ ေႏွာင္ဖြဲမူေတြတုိင္းဟာ တဏွာအခ်စ္ေတြျဖစ္သလုိ ဆက္စပ္ျပီးျဖစ္ေပၚလာတက္ၾကတဲ့ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟဆုိတဲ့ အရာေတြကို ရွင္သန္ေပါက္ဖြားေစတာမုိ႔ ဤသံေယာဇဥ္တုိ႔သည္ သတၱဝါမ်ားကို ဝဋ္ဆင္းရဲမွ မလြတ္ေအာင္ တစ္မ်ိဳးစီ ယွဥ္စပ္ ဖြဲ႕ေႏွာင္တတ္ၾကတဲ့ သေဘာတူသကဲ့သို႔ ရွိေသာ္လည္း အေဝးဘံုဘဝသို႔ ေရာက္ေစကာမူ မိမိဘံုသို႔ ျပန္ေရာက္လာေအာင္ ႀကိဳးျဖင့္ ဆြဲထားဘိသကဲ့သို႔ ဆြဲခ်ည္ ဖြဲ႕ေႏွာင္တတ္ေသာ သေဘာသည္ သံေယာဇဥ္ျဖစ္သည္။

ထုိသံေယာဇဥ္အရင္းခံျဖစ္တဲ့ ခ်စ္သူ၊ ရည္းစား၊ မိသားစု အစရွိေသာ ခ်စ္ျခင္းတရားမ်ားသည္ သံသရာကိုျဖစ္ေပၚေစေသာ အေၾကာင္းတရားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သံသရာမွာလည္ပတ္ေနရေသာ အက်ိဳးတရားမ်ားပင္ျဖစ္ပါသည္။ အထက္ေဖာ္ျပပါ သံေယာဇဥ္မ်ားကို ရစ္ပတ္မိလွ်င္ျဖင့္ သံေယာဇဥ္ရဲ႕ ေက်းကြ်န္ျဖစ္ရသလို ဘ၀အဆက္ဆက္တြင္လည္း အင္မတန္မွကို ပူေလာင္ရသလို သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ အင္မတန္ခက္ခဲလွျပီး ဗုဒၶဘာသာတုိင္းရဲ႕ ေနာက္ဆံုးရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ နိဗၺာန္လမ္းကို ရည္းစားထားျခင္းျဖင့္လည္း သံသရာကို ရွည္ေစတာေၾကာင့္ သံသရာမွ မလြတ္ေျမာက္ႏုိင္သလုိ နိဗၺာန္ႏွင့္ အလွမ္းေ၀းေနရမွာျဖစ္လို႔ ရည္းစားမထားတာေကာင္းတယ္လုိ႔ ေထာက္ခံလုိက္ပါရေစရွင္။

သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြမ်ားအားလံုးလည္း သံေယာဇဥ္ကင္းလုိ႔ ဗုဒၶဘာသာတုို႔၏ ေနာက္ဆံုးပန္းတုိင္ျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္ကို ရရွိႏုိင္ၾကပါေစလုိ႔ ေတာသူမေလးမွ ဆုေတာင္းေမတၱာပို႔သအပ္ပါသည္။