လက္စားဆိုတာ အေခ်မတတ္ရင္

•  ၁၉၈၄ ခုႏွစ္....အိႏၵိယမွာ အင္ဒီရာ ဂႏၵီ လက္ထက္က ၾကယ္ၿပာစစ္ဆင္ေရး Operation Blue Star ဆိုတာ ၿဖစ္ခဲ႕ပါတယ္။ အဲဒီစစ္ဆင္ေရးရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးေတြထဲက တစ္ခုကေတာ႕ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ အင္ဒီရာ ဂႏၵီကိုယ္တုိင္ အသတ္ခံခဲ႕ရတာပါဘဲ ။ သူအသတ္ခံရၿပီးေနာက္ သံုးရက္အတြင္းမွာ ဆစ္ခ္ Sikh လူမ်ိဳးေတြနဲ႕ ဟိႏၵဴေတြအၾကား ဗ်င္းၾကတာ အနည္းဆံုးလူ ၃ ေထာင္ေလာက္ေသတယ္။ သံုးရက္အတြင္းမွာ လူ ၃ ေထာင္ဆိုတာ စဥ္းစားၾကည္႕ပါ။ ဒါအနည္းဆံုး ခန္႕မွန္းခ်က္ကို ေၿပာတာ။ တစ္ခ်ိဳ႕ကလည္း ငါးေထာင္ေလာက္ ေသတယ္လုိ႕ ဆိုတယ္။ အၿဖစ္ရဲ႕ အတိုခ်ံဳးက ဒီလုိ ။

• Indira Gandhi ရဲ႕ပံု (စကားမစပ္ အင္ဒီရာ ဂႏၵီနဲ႕ မဟတၱမ ဂႏၵီ ဘာမွ မေတာ္ပါ။ အင္ဒီရာရဲ႕အေဖ ဂ်၀ါဟလာေနရူး Jawaharlal Nehru က အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ၿဖစ္ပါတယ္။ အင္ဒီရာဟာ Feroze Gandhi ဆိုတဲ႕ သူနဲ႕ အိမ္ေထာင္က်လုိ႕ အင္ဒီရာ ဂႏၵီ ဆိုတဲ႕နာမည္ရလာတာပါ။ သူ႕ေယာက္်ားကလည္း မဟတၱမ ဂႏၵီနဲ႕ ဘာမွမေတာ္ပါ။ မ်ိဳးရိုးနာမည္ တူတာသာၿဖစ္ပါသည္။)
• ပန္ဂ်ပ္ၿပည္နယ္ ( အနီေရာင္ )

•                အိႏၵိယေၿမာက္ပိုင္းမွာ (ပါကစၥတန္နားကပ္လ်က္) ဆစ္ခ္ Sikh လူမ်ိဳးေတြ အမ်ားစုေနတဲ႕ ပန္ဂ်ပ္ Punjab ဆိုတဲ႕ ၿပည္နယ္ရွိပါတယ္။ အဂၤလိပ္လက္ထက္မွာ ပန္ဂ်ပ္ၿပည္နယ္ၾကီးကို ၂ ပိုင္းခြဲလုိက္တယ္။ ဆစ္ခ္လူမ်ိဳးေတြအမ်ားစုေနတဲ႕အေရွ႕ပန္ဂ်ပ္က အိႏၵိယထဲမွာ က်န္ခဲ႕တယ္ ။ မြတ္ဆလင္ေတြမ်ားတဲ႕ အေနာက္ပန္ဂ်ပ္က ပါကစၥတန္ထဲေရာက္သြားတယ္။ အဲဒီ ပန္ဂ်ပ္ေဒသၾကီးတစ္ခုလံုးဟာ ၁၈ နဲ႕ ၁၉ ရာစုမွာ ေပၚေပါက္ခဲ႕တဲ႕ ဆစ္ခ္ အင္ပါယာၾကီးရဲ႕ ဘူမိနက္သန္ ေနရာလည္း ၿဖစ္ပါသတဲ႕ ။ ဒီေတာ႕ အေရွ႕ပန္ဂ်ပ္မွာ က်န္ခဲ႕တဲ႕ ဆစ္ခ္ေတြဟာ သူတုိ႕ၿပည္နယ္ကို အိႏၵိယကေန ခြဲထြက္ၿပီး သူ႕တုိ႕အေခၚ ကာလီစတန္ Khalistan အမည္ရတဲ႕ ဆစ္ခ္ ႏိုင္ငံ ထူေထာင္ခ်င္ၾကတယ္။ အဲဒီလိုနဲ႕ ဆစ္ခ္ႏိုင္ငံထူေထာင္းေရးကို လံုးပမ္းတဲ႕  Khalistan movement ဆိုတာ ေပၚလာပါေတာ႕တယ္။ အဲဒီ ၾကိဳးပမ္းမွဳဟာ ၁၉၇၀ နဲ႕ ၈၀ ၾကားမွာ အားေကာင္းလာတယ္။ ဆစ္ခ္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ခ်ိဳ႕ဟာ ႏိုင္ငံၿခားတုိင္းၿပည္ေတြကို သြားၿပီး ေထာက္ခံမွဳရွာၾကသလုိ  တုိင္းၿပည္ထဲမွာလည္း လက္နက္ကိုင္တဲ႕ အထိၿဖစ္လာတယ္။ ဒီေတာ႕ အိႏၵိယအစိုးရစစ္တပ္နဲ႕ ထိပ္တုိက္ေတြ႕ေတာ႕တာေပါ႕ ။ ဒီလုိနဲ႕တစ္ဖက္နဲ႕ တစ္ဖက္ '' ၿပသာနာေတြတက္၊ ၿပသာနာေတြတက္ ''  ၿဖစ္ၾကတာ ေနာက္ဆံုးေတာ႕ အဲဒီ ၾကယ္ၿပာစစ္ဆင္ေရးမွာ အထြတ္အထိပ္ကို ေရာက္သြားပါေတာ႕တယ္။

ပါကစၥတန္ထဲက ပန္ဂ်ပ္နဲ႕ အိႏၵိယထဲက ပန္ဂ်ပ္

•               ၾကယ္ၿပာစစ္ဆင္ေရး ၿဖစ္ရတဲ႕ အေၾကာင္းကေတာ႕ ဆစ္ခ္ အစြန္းေရာက္ ခြဲထြက္ေရးသမားေတြဟာ ပန္ဂ်ပ္ၿပည္နယ္ Amritsar ၿမိဳ႕က ေရႊဘုရားေက်ာင္း Golden Temple ထဲမွာ လက္နက္ေတြစုေဆာင္းထားတယ္ ၊ အဲဒီလက္နက္ေတြနဲ႕ အစိုးရကို ပုန္ကန္ဖုိ႕ ၾကံေနၾကတယ္လုိ႕ အိႏၵိယအစိုးရကသတင္းရတာက စတာပါဘဲ ။ ေရႊဘုရားေက်ာင္းဟာ ဆစ္ခ္ဘာသာေရး အထြတ္အၿမတ္ေနရာတစ္ခုၿဖစ္ၿပီး ယေန႕ ေခတ္မွာေတာ႕ အိႏၵိယေၿမာက္ပိုင္းကို ေရာက္တဲ႕ တုိးရစ္စ္တုိင္း သြားၾကည္႕ရတဲ႕ ေနရာတစ္ခုပါ ။ ဆက္ေၿပာရရင္ အိႏၵိယအစိုးရက ဆစ္ခ္ ခြဲထြက္ေရးသမားေတြကို  လက္နက္ခ်ဖုိ႕၊ ဘုရားေက်ာင္းထဲက ေအးေအးေဆးေဆး ထြက္လာဖုိ႕  ညိွႏိွဳင္းတယ္။ ဆစ္ခ္အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို ေခါင္းေဆာင္သူက Janail Singh Bhindranwale ဆိုသူ။

ဆစ္ခ္ လူမ်ိဳး ခြဲထြက္ေရးသမားမ်ားကို ဦးေဆာင္သူ Janail Singh Bhindranwale

•               သူက ကာလီစတန္ႏိုင္ငံထူေထာင္ေရးကို အသည္းအသန္ အားေပးေနတာ မဟုတ္ေပမယ္႕ ထူေထာင္ခြင္႕ရခဲ႕ရင္လည္း လုိလုိလားလား ထူေထာင္မယ္ လို႕ အင္တာဗ်ဴးေတြမွာ ဆိုခဲ႕ဖူးတယ္ ။ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ အင္ဒီရာ ဂႏၵီနဲ႕ သူက အရင္တုန္းက နည္းနည္း သင္႕သင္႕ၿမတ္ၿမတ္ ရွိခဲ႕တယ္။ အရင္က အင္ႏၵီရာ ဂႏၵီရဲ႕ ကြန္ဂရက္စ္ပါတီ Congress Party အတြက္ တက္တက္ၾကြၾကြမဲဆြယ္ေပးခဲ႕သူလည္း ၿဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ္႕ေနာက္ပိုင္းမွာ အၾကမ္းဖက္လူသတ္မွဳတစ္ခ်ိဳ႕ကို ၾကိဳးကိုင္သူဆိုၿပီးေတာ႕ နာမည္ထြက္လာတဲ႕ အတြက္ သူနဲ႕ ကြန္းဂရက္စ္ပါတီၾကားမွာ ဆက္ဆံေရးတင္းမာလာခဲ႕တယ္။ ဘုရားေက်ာင္းကိစၥမွာ လက္နက္ခ်ခုိင္းေတာ႕ သူ႕လက္ေအာက္ငယ္သားေတြထဲမွာ အစြန္းေရာက္ေတြရွိတာေၾကာင္႕ အၾကိမ္ၾကိမ္ညွိႏွိဳင္းေပမယ္႕ ဘယ္လုိမွ အဆင္ေၿပတဲ႕ အဆင္႕ကိုမေရာက္ခဲ႕။

ယခု Golden Temple Complex

•               ဒီလုိနဲ႕ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ အင္ဒီရာ ဂႏၵီက စစ္တပ္ကို ဘုရားေက်ာင္းထဲ ၀င္စီးဖုိ႕ အမိန္႕ေပးတယ္။ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က ''ဆစ္ခ္ေတြ အင္မတန္အထြတ္အၿမတ္ထားတဲ႕ ေရႊဘုရားေက်ာင္းကို စစ္တပ္နဲ႕ ၀င္တုိက္ရင္ ဘာသာေရးနဲ႕ အၾကီးအက်ယ္ၿငိလိမ္႕မယ္၊ ဒါေၾကာင္႕ တၿခားနည္းစဥ္းစားပါ'' လုိ႕ အၾကံေပးမိတဲ႕အတြက္ ကာခ်ဳပ္ခမ်ာ အလုပ္က ၿပဳတ္သြားရတယ္။ ကာခ်ဳပ္သစ္က ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အမိန္႕အတုိင္း Operation Blue Star ဆိုတဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသမယ္႕၊ အိႏၵိယရဲ႕ သမုိင္းေၾကာင္းကို ေၿပာင္းမယ္႕ စစ္ဆင္ေရးကို စီစဥ္ပါေတာ႕တယ္။ ၁၉၈၄ ဂၽြန္လ ၃ ရက္ ( တိုက္တုိက္ဆိုင္ဆိုင္ ဒီေန႕ပါလား ) မွာ အိႏၵိယအစိုးရက ပန္ဂ်ပ္ၿပည္နယ္ထဲမွာ ၃၆ နာရီၾကာ ေန၀င္မီးၿငိမ္းအမိန္႕ curfew ထုတ္တယ္။ မီးကိုၿဖတ္ထားလုိ႕ တေလာကလံုး ေမွာင္နဲ႕မည္းမည္း ။ ဘယ္မီဒီယာကိုမွ မ၀င္ရ ။ ေရာက္ေနၿပီးသား မီဒီယာသမားေတြကို ခ်က္ၿခင္းေမာင္းထုတ္ၿပီး ၿပင္ပ ကမၻာနဲ႕ ပန္ဂ်ပ္ကို အဆက္ၿဖတ္ထည္႕လိုက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ႕ အိႏၵိယတပ္က ဘုရားေက်ာင္းေရွ႕ကေန လက္နက္ခ်ဖုိ႕ မိုက္နဲ႕ ေအာ္ပါသတဲ႕ ။ ဒါေပမယ္႕ အထဲက ဆစ္ခ္ေတြကလည္း တုတ္တုတ္မွ မလွဳပ္တဲ႕အဆံုး စစ္တပ္က ၀င္စီးၿပီး အပစ္အခတ္ေတြ ၿဖစ္ပါတယ္။

လက္ရွိ Golden Temple ပံု

•             တကယ္ကေတာ႕ စစ္တပ္ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဘုရားေက်ာင္းကို သိမ္းပိုက္ထားတဲ႕ ဆစ္ခ္ေခါင္းေဆာင္နဲ႕ သူ႕လူေတြကို တုိက္တာပါ။ ဒါေပမယ္႕ ဘယ္လုိကေနဘယ္လိုေၾကာင္႕ ေန႕အေရြး Timing က မွားရသလဲ မသိ ။ ၀င္တုိက္တဲ႕ေန႕ဟာ ဆစ္ခ္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အထြတ္အၿမတ္ထားတဲ႕ ဘာသာေရးပြဲတစ္ခု က်င္းပခ်ိန္မို႕ ဘုရားေက်ာင္းထဲမွာ ဘုရားဖူးေတြ အမ်ားၾကီးေရာက္ေနခ်ိန္ၿဖစ္ေနတယ္။ တုိက္ပြဲအၿပီးမွာ အေသအေပ်ာက္စာရင္းကို ေၾကၿငာေတာ႕ထံုးစံအတုိင္း တစ္ဖက္နဲ႕ တစ္ဖက္ စာရင္းက မတူပါ ။ စစ္တပ္က တရား၀င္ထုတ္ၿပန္ခ်က္ကေတာ႕ စစ္ဖက္က အက်အဆံုး ၈၃ ေယာက္ ၊ အၿပစ္မရွိတဲ႕ ဘုရားဖူးေတြ အက်အဆံုး ၄၉၂ ေယာက္  ၊ ဆစ္ခ္ စစ္ေသြးၾကြေတြ အက်အဆံုး ၄၃၃ ေယာက္ပါတဲ႕ ။ တစ္ခ်ိဳ႕စာေရးဆရာေတြေရးတာကေတာ႕ အားလံုးအက်အဆံုးက ငါးေထာင္ေလာက္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ မ်က္ၿမင္သက္ေသေတြ အေၿပာက ရွစ္ေထာင္။

အေရးအခင္းကာလမွ ေရႊဘုရားေက်ာင္းပံု

•              အၿဖစ္က ဒီမွာတင္ ၿပီးသြားတယ္ ထင္ပါသလား ။ အဲဒီ ၾကယ္ၿပာစစ္ဆင္ေရးအၿပီးမွာ စစ္တပ္ထဲက  ဆစ္ခ္ လူမ်ိဳး စစ္သားေတြဟာ ေဒါသၿဖစ္ၿပီး ႏွဳတ္ထြက္ကုန္ၾကတယ္။ အိႏၵိယတစ္လႊားက ဆစ္ခ္လူမ်ိဳးေတြ ဟိုေနရာထၾကြ ၊ဒီေနရာပုန္ကန္နဲ႕ၿဖစ္လာတာေၾကာင္႕ အစိုးရစစ္တပ္က တစ္ခါ အလုပ္ရွဳပ္ၿပန္တယ္။ ဒီၾကားထဲမွာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ အင္ဒီရာဂႏၵီကို နီးစပ္သူေတြက အၾကံေပးၾကတယ္။

မင္းရဲ႕ ဆစ္ခ္လူမ်ိဳး ကိုယ္ရံေတာ္ Satwant Singh ကို အလုပ္ၿဖဳတ္ပစ္လုိက္ပါ။ မင္းအသက္ကို အႏၱရာယ္ၿပဳႏိုင္တယ္။

•             ဒါေပမယ္႕ အင္ဒီရာ ဂႏၵီက ဆစ္ခ္ေတြနဲ႕ ၿဖစ္ေနတဲ႕ ရန္ေၾကြးကို ေၾကရာေၾကေၾကာင္း ရည္ရြယ္ၿပီး မၿဖဳတ္ခဲ႕ဘူး။ သူ႕ကိုယ္ရံေတာ္ဟာ သူ႕ေဘးမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနခဲ႕သူတစ္ေယာက္ ၊ ႏိုင္ငံၿခားခရီးေတြကိုပါ လုိက္ပါခဲ႕တဲ႕ လူရင္းတစ္ေယာက္မို႕ ဘယ္သူေတြက ဘာေၿပာေၿပာ သူကေတာ႕ ယံုၾကည္အားထားေၾကာင္းၿပခဲ႕တယ္။ ဒါေပမယ္႕  ၾကယ္ၿပာစစ္ဆင္ေရးအၿပီး ေလးလအၾကာ ၁၉၈၄ ေအာက္တုိဘာ ၃၁ မွာ အဲဒီလူယံုသတ္လုိ႕ဘဲ အင္ဒီရာ ဂႏၵီ ေသပါတယ္။ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုအတြက္ အိမ္နဲ႕ကပ္ေနတဲ႕ ရံုးခန္းကို အသြား ၿခံထဲၿဖတ္ေလ်ွာက္လာတဲ႕သူ႕ကို သူ႕လူယံု Satwant Singh နဲ႕ ေနာက္ ဆစ္ခ္ ေဘာ္ဒီကပ္တစ္ေယာက္က ပစ္ထည္႕လုိက္တာပါ။ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို အနားမွာ ရွိတဲ႕ က်န္တဲ႕လုံၿခံဳေရးေတြက သူတုိ႕ ႏွစ္ေယာက္ကို ၿပန္ပစ္တဲ႕အတြက္ Satwant Singh က ေနရာတင္ ပြဲခ်င္းၿပီးေသၿပီး သူနဲ႕ ပူးတြဲလုပ္ၾကံသူကိုေတာ႕ အရွင္ဖမ္းမိ၊ ေနာက္ပိုင္းမွာ ၾကိဳးမိန္႕ေပးလိုက္ၾကပါတယ္။

                အင္ဒီရာ ဂႏၵီကေတာ႕ ၃၁ ခ်က္အပစ္ခံရတာမွာ အခ်က္ ၃၀ ထိသြားတယ္။ အဲဒီထဲက ၂၃ ခ်က္က ခႏၵာကိုယ္ကို ေဖာက္ထြက္သြားၿပီး က်ည္ ၇ ေတာင္႕ ကေတာ႕ ခႏၵာကိုယ္ထဲမွာ က်န္ခဲ႕ပါတယ္။ လူယံုသတ္လုိ႕ ေသတယ္ဆိုတာ ဒါမွ အစစ္။

အင္ဒီရာ ဂႏၵီရဲ႕ ေနာက္ဆံုးခရီး ( မ်က္မွန္နဲ႕ အမ်ိဳးသမီးက အင္ဒီရာရဲ႕ ေခၽြးမ မူလက အီတလီသူ၊ ယခုလက္ရွိ ကြန္ဂရက္စ္ပါတီရဲ႕ ဥကၠဌ ဆိုနီယာ ဂႏၵီ၊ သူ႕ေဘးကေတာ႕ အင္ဒီရာရဲ႕ သား ရာဂ်စ္ ဂႏၵီ ...သူလည္း အေမေသၿပီး ေနာက္ငါးႏွစ္အၾကာ ၁၉၈၉ မွာ လုပ္ၾကံခံရ )

•            အင္ဒီရာ ေသတဲ႕ေန႕ကစၿပီး ေနာက္သံုးရက္တိတိဟာ ဆစ္ခ္လူမ်ိဳးေတြအတြက္ ကမၻာပ်က္တဲ႕ေန႕ေတြဘဲ။ ကာလီစတန္တည္ေထာင္မယ္တို႕ ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတုိ႕၊ စစ္ေသြးၾကြေတြ ေရႊဘုရားေက်ာင္းထဲမွာ လက္နက္စုေဆာင္းၿပီး အစိုးရကို ပုန္ကန္မယ္တို႕ဆိုတာ သာမန္ဆစ္ခ္ေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႕ ပတ္လည္းမပတ္သက္။ ကိုယ္တုိင္ပါ၀င္ ေထာက္ခံၾကတာလည္း မဟုတ္ ။ ဒါေပမယ္႕ ေခါင္းေဆာင္လုပ္ၾကံခံလုိက္ရတဲ႕ ဟိႏၵဴေတြဟာ သူတုိ႕ရဲ႕ ေဒါသေတြကို နီးစပ္ရာ ဆစ္ခ္ေတြဆီမွာ ေပါက္ကြဲၾကပါတယ္။  ဒီလုိနဲ႕ အင္ဒီရာ ဂႏၵီ လုပ္ၾကံခံရၿပီး သံုးေလးရက္အတြင္းမွာ အိႏၵိယေၿမာက္ပိုင္း၊ အထူးသၿဖင္႕ ေဒလီၿမိဳ႕ေတာ္ၾကီး တ၀ုိက္မွာ ဆစ္ခ္လူသတ္ပြဲၾကီး ၿဖစ္ပါေတာ႕တယ္။အရင္က ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ ေနခဲ႕ၾကတဲ႕ အိမ္နီးခ်င္းေတြ အခ်င္းခ်င္း ရက္ရက္စက္စက္ ထသတ္ကုန္ၾကပါတယ္။ ဟိႏၵဴေတြဟာ ဆစ္ခ္လူမ်ိဳးပိုင္ အိုးအိမ္ပစၥည္းေတြကို ဖ်က္ဆီးၾကတယ္။ မီးရိွဳ႕ၾကတယ္။ ဒီလုိအခ်ိန္ဆိုရင္ သိတယ္မဟုတ္လား.....ပစၥည္းလုယူသူ ေတာေၾကာင္ေတြကလည္း အၾကိဳက္ေတြ႕ လက္ခေမာင္း ခတ္ၾကပါတယ္။ ဆစ္ခ္ အမ်ိဳးသမီးေတြ မုဒိန္းက်င္႕ခံရၿပီး အသတ္ပါခံရတယ္။

                   အာဏာရ ကြန္ဂရက္စ္ပါတီကလည္း အစကတည္းကမွ ေက်ာင္းေတာ္က ရန္စေတြရွိထားေသး၊ အခုတစ္ခါ သူတုိ႕ေခါင္းေဆာင္ကို ရုတ္တရက္ဆံုးရွဳံးလုိက္ရလုိ႕ ေဒါသၿဖစ္ေနသူေတြပီပီ မ်က္စိေရွ႕က လူသတ္ပြဲကို ( ပထမရက္ေတြမွာ ) မဟန္႕တား မၿဖန္ေၿဖတဲ႕အၿပင္  သတ္တဲ႕လူေတြက ဆစ္ခ္လူမ်ိဳးေတြကို ခြဲသိႏိုင္ဖုိ႕( ရွာရလြယ္ေအာင္ ) အိမ္ေထာင္စုစာရင္းေတြကိုပါ ထုတ္ေပးခဲ႕တယ္ လုိ႕ သတင္းထြက္လာပါတယ္။ အဲဒီလူသတ္ပြဲမွာ ဘုမသိဘမသိနဲ႕ ဆစ္ခ္လူမ်ိဳး အနည္းဆံုး ၃၀၀၀ ေထာင္ေလာက္ ေသၿပီး ( တစ္ခ်ိဳ႕ကလည္း ၄၀၀၀၊ တစ္ခ်ိဳ႕က ၅၀၀၀ လုိ႕ ဆိုတယ္ ) ဆစ္ခ္ ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ ေဒလီက ထြက္ေၿပးရတယ္။ အိႏၵိယ လူ႕အခြင္႕အေရး လွဳပ္ရွားမွဳအဖြဲ႕တစ္ခုကေတာ႕ အိုးမဲအိမ္မဲ႕ ၿဖစ္သြားသူ ဆစ္ခ္ ငါးေသာင္းေလာက္ရွိတယ္လုိ႕ ဆိုပါတယ္။

• 

၁၉၈၄ ဆစ္ခ္ သတ္ၿဖတ္ပြဲၾကီး 1984 Anti-Sikh Riots မွာ ပံုရိပ္မ်ား

•            အင္ဒီရာ ဂႏၵီ ေသတဲ႕နာရီပိုင္းအတြင္းမွာဘဲ သားၿဖစ္သူ ရာဂ်စ္ဂႏၵီ Rajiv Gandhi က ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အၿဖစ္ ၾကမ္းက်ိန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ အေမကို ဆံုးရွဳံးလုိက္ရတဲ႕ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အသစ္စက္စက္ဟာ လူသတ္ပြဲကို ဟန္႕တားဖုိ႕ေနေနသာသာ သူကိုယ္တုိင္ေတာင္ ေဆာက္တည္ရာ ရပံုမေပၚ ။ ရက္အေတာ္ၾကာၿပီးေနာက္ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာေၿပာတဲ႕ '' သစ္ပင္ၾကီးတစ္ပင္အလဲမွာ ေအာက္က ေၿမသားလွဳပ္ခါသြားတာ သဘာ၀ပါဘဲ When a giant tree falls, the earth below shakes . ဆိုတဲ႕ စကားအတြက္လည္း ရာဂ်စ္ဂႏၵီဟာ အေတာ္ေလး ေ၀ဖန္ခံလုိက္ရပါတယ္။ ဆစ္ခ္ေတြ ေသေၾကတာကို ေပါ႕ေပါ႕ပ်က္ပ်က္ ပံုစံနဲ႕ ေၿပာတယ္ ဆိုၿပီးေတာ႕ပါ။

လုပ္ၾကံခံရစဥ္က ၀တ္ထားတဲ႕ (ေသြးစြန္းေနတဲ႕) ဆာရီနဲ႕ အသံုးအေဆာင္မ်ား ( နယူးေဒလီၿမိဳ႕က အင္ဒီရာ ဂႏၵီေအာက္ေမ႕ဖြယ္ ၿပတုိက္မွာ ၿပထား )

•            အဲဒီ ၁၉၈၄ က ဆစ္ခ္ လူသတ္ပြဲၾကီးမွာ ပါတဲ႕လူေတြကို ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႕ဆိုၿပီး အစိုးရက ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ စစ္ေဆးမွဳေတြ လုပ္ခဲ႕ေပမယ္႕ တကယ္႕ လက္သည္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ႕ ေပၚမလာပါ။ စစ္ေဆးမွဳေတြကို မေက်နပ္လုိ႕ ထပ္ ထပ္ၿပီး ဖြဲ႕တဲ႕ ေကာ္မရွင္ေတြဟာ ဒီေန႕အထိဆို ၁၀ ခုထက္မနည္း ။ ဒီေန႕ထိလည္း တန္းလန္းအမွဳတစ္ခ်ိဳ႕က်န္ေနဆဲ ။ အိႏၵိယအစိုးရဌာနေတြရဲ႕ ၿခစားမွဳ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူဆိုတာကလည္း ကမၻာမွာ နာမည္ၾကီးမဟုတ္လား။ ဆစ္ခ္နဲ႕ ဟိႏၵဴေတြၾကားက ခါးသီးတဲ႕ ခံစားခ်က္ေတြကလည္း ယေန႕ထိ ေတာက္ေလာင္ဆဲ ..............။

•            အခုေလာက္ထိ အတုိခ်ံဳးေရးထားတာကို ဖတ္ၾကည္႕ရင္ ႏိုင္ငံေရးအရ ဘယ္သူမွန္တယ္၊ ဘယ္သူမွားတယ္ဆိုတာကို ခဏထားဦး ၊ အနည္းဆံုးေတာ႕ အမုန္းကို အမုန္းနဲ႕ တုန္႕ၿပန္တာ၊ အၾကမ္းဖက္ၿပီး ေဒါသကို ထြက္ေပါက္ေပးတာဟာ ၿပသာနာကို ေၿဖရွင္းတာ မဟုတ္ဘူးဆိုတဲ႕ လိုရင္းကို ၿမင္မယ္လုိ႕ ထင္မိပါတယ္ ။

•                အခုတေလာ Facebook မွာ ၿမင္လုိက္ရတဲ႕ ရႊံႏြ႕ံေတြၾကား လႊင္႕ပစ္ထားၿခင္းခံခဲ႕ရတဲ႕ မိန္းကေလးရဲ႕ ပံုဟာ မ်က္စိထဲကမထြက္တာ အမွန္ ။ သူ႕ကို မသတ္ခင္ ဘယ္လုိ လုပ္ခဲ႕ၾကတယ္ဆိုတဲ႕ ခႏၵာေပၚက ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြအေၾကာင္းေရးထားတဲ႕ သတင္းဟာလည္း ဦးေႏွာက္ထဲက မထြက္ ။ ခံရသူရဲ႕ အၿဖစ္ကို ကိုယ္ဆိုရင္ ဘယ္လုိ လုပ္မလဲ ၊ ကိုယ္႕မိသားစုထဲက တစ္ေယာက္ေယာက္သာ အဲဒီလုိ ခံလိုက္ရရင္ ဘယ္လုိ ခံစားရမလဲ လုိ႕ ေတြးမိၿပီး အေတြးနဲ႕ေတာင္ တုန္လွဳပ္မိတယ္။ ခံရသူရဲ႕ မိဘေဆြမ်ိဳးေတြ ေသာကဟာ ကိုယ္႕ကို ကူးစက္လာသလို ခံစားရတယ္။ ပုထုဇဥ္ဆိုတာ စကားတစ္ခြန္းနဲ႕ အေၾကာခံရတယ္ထင္ရင္ေတာင္ တႏံု႕ႏံုၿဖစ္ေနတတ္ၾကတာ မဟုတ္လား ။ ဒီေလာက္ လူမဆန္ေအာင္ ရက္စက္မွဳကို ဘယ္သူက ဘာၾကီးမို႕လုိ႕ ေအးေအးသက္သာ ခံစားေနႏိုင္မွာတဲ႕လဲ ။

•                  ဒါေပမယ္႕လည္း အဆံုးထိ ေတြးၾကည္႕ရင္ေတာ႕ လက္စားဆိုတာ အေခ်မတတ္ရင္ ၿဖစ္ၿပီးသား ေၾကကြဲစရာထက္ ပိုေၾကကြဲစရာေတြ ၿဖစ္တတ္တယ္ ဆိုတာ ၿငင္းလုိ႕မရပါဘူး ။ မဟတၱမ ဂႏၵီရဲ႕ အၾကမ္းမဖက္ေရး ၀ါဒဟာ ဒီေန႕ထိ ရွင္သန္ေနတာ အေၾကာင္းမဲ႕မဟုတ္ပါ ။ ဘယ္ဘာသာကမွ ( စစ္မွန္တဲ႕ ေဟာၾကားခ်က္ေတြကို ၾကည္႕ရင္ ) ရန္ကို ရန္နဲ႕ တုန္႕ၿပန္ဖုိ႕ အားမေပး ။ ေမတၱာတရားကို မေဟာတဲ႕ ဘုရားလည္း မရွိပါဘူး။

                   ဆရာၾကီးစတိုင္နဲ႕ ေဘးက ေလထြားရတာ လြယ္တာေပါ႕၊ ဒါဆိုရင္ တစ္ခုခုၿဖစ္ရင္ ၿငိမ္ခံေနရမလားဟဲ႕၊ ငါတုိ႕ကို လာေစာ္ကားတာကို ေ၀သႏၱရာလုပ္ေနရမွာလား လုိ႕ ေမးရင္ေတာ႕ အဲဒီလုိ ၿငိမ္ေနဖုိ႕ ေၿပာတာ လံုး၀ မဟုတ္ ။ မွန္ကန္တဲ႕ တရားဥပေဒနဲ႕ က်ဴးလြန္သူေတြကို ထုိက္တန္တဲ႕ အၿပစ္ေပးရမွာပါ။ အဲဒီလုိ ေပးႏိုင္ဖုိ႕အတြက္ တိုင္းၿပည္မွာ '' စစ္မွန္ထိေရာက္တဲ႕'' တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးရွိဖုိ႕ လုိပါတယ္။ မရွိေသးရင္ ရွိေအာင္ကို လုပ္ရပါမယ္။ ဒီၾကားထဲမွာေတာ႕ ကိုယ္႕ရဲ႕ ေသာကကို မသမာတဲ႕ ေတာေၾကာင္ေတြက အသံုးခ်ဖုိ႕ ေခ်ာင္းရင္ ေခ်ာင္းေနမယ္ဆိုတာကိုလည္း မေမ႕လုိက္ပါနဲ႕။

•              ကိုယ္႕ေဒါသကို မဆံုးႏိုင္တဲ႕ အမုန္းေတြ ထပ္ပြားၿပီး  ဘုမသိဘမသိတဲ႕ လူေတြရဲ႕ အသက္ေတြ ပ်က္စီးဖုိ႕ လမ္းမွာ ေပါက္ကြဲလုိက္ရတာထက္ ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းမွာ မတရားမွဳေတြကို ေရရွည္ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္မယ္႕၊ အၿပစ္ရွိသူကို ထုိက္တန္တဲ႕ အၿပစ္ေပးႏိုင္တဲ႕  (အက်င္႕ပ်က္ၿခစားေနတဲ႕ လူေတြ မပါတဲ႕) တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးတစ္ခုရွိလာေအာင္ ၾကိဳးစားဖန္တီးရင္း ေၿဖေလ်ွာ႕လုိက္ရတာက အားလံုးအတြက္ ေကာင္းတဲ႕ လက္စားေေခ်နည္း မဟုတ္ပါလား ............။ 

                                     **********************************

P.s

အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ၿပန္ေၿဖထားတာတစ္ခုကို ( အရမ္းၾကီး မဆိုင္ဘူးလို႕ ထင္ခ်င္ ထင္လို႕ရေပမယ္႕ ) သတိရလုိ႕ ထည္႕ေပးလုိက္ပါတယ္။ အႏွစ္သာရအားၿဖင္႕ေတာ႕ အတူတူပါဘဲ ။ အဲဒီအင္တာဗ်ဴးကို တရုတ္ဘာသာကေန ၿမန္မာၿပန္ေပးထားတဲ႕ သူကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

• ေမးသူ။    ။ က်ေနာ္ၾကားဖူးတယ္၊ အန္တီက လစ္ဗ်ားလို အျဖစ္မ်ဳိး ျမန္မာျပည္မွာ မျဖစ္ေစခ်င္ဘူးဆို၊ ဟုတ္လား။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။   ။ ဘယ္အေျခအေနမ်ဳိးမွာမဆို အၾကမ္းမဖက္တဲ့ တိုက္ပြဲကို အန္တီအားေပးတယ္။ အန္တီတို႔ အၾကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ကေန လံုးဝ ေသြဖယ္မသြားတဲ့အေၾကာင္းကေတာ့ အၾကမ္းမဖက္တဲ့ တိုက္ပြဲဟာ ေရရွည္မွာ ပိုေကာင္းလို႔ပဲ။ ဒီလမ္းစဥ္က အခ်ိန္ပိုကုန္ခ်င္ကုန္မယ္၊ ဒါေပမယ့္ သူ႔နဲ႔အတူ တြဲပါလာမယ့္ ဒဏ္ရာေတြလည္း ပိုနည္းလိမ့္မယ္။ လစ္ဗ်ားရဲ႕ ဒဏ္ရာ ဒဏ္ခ်က္ေတြကို အခ်ိန္အမ်ားႀကီးေပးၿပီး ကုစားရမွာ၊ အေပၚယံၾကည့္လိုက္ရင္ အရာရာ အနည္ထိုင္သြားၿပီဆိုေပမယ့္ မေက်နပ္ခ်က္ေတြ၊ အမုန္းတရားေတြ၊ ရန္လိုမႈေတြက မျမင္ရတဲ့ေနရာေတြမွာ ပလံုစီေနလိမ့္မယ္၊ အျပန္အလွန္ သတ္ၾက ျဖတ္ၾကၿပီး လူေတြအမ်ားႀကီး ေသသြားၾကၿပီ၊ ဒါေတြ (နာက်င္မႈေတြ) က ခ်က္ခ်င္း ေပ်ာက္သြားႏိုင္တာမွ မဟုတ္ပဲ။。