ဘုရားရွင္၏ ေန႕စဥ္ေဆာင္ရြက္ျမဲ ဗုဒၶကိစၥငါးပါး

“ဗုေဒၶါ ေလာေက သမုပၸေႏၷာ၊ ဟိတာယ သဗၺပါဏိနံ။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ သတၱ၀ါအားလံုး အက်ိဳးစီးပြားမ်ားေစရန္ ပြင့္ထြန္း ေပၚေပါက္ေတာ္မူလာရသည္”

မိမိတစ္ဦးတည္းအက်ိဳးအတြက္ ဆုိရပါမူ ဘုရားရွင္သည္ ဖလသမာပတ္၀င္စား၍ ခ်မ္းသာစြာ ေနေတာ္မူႏုိင္ေသာ္လည္း ေနေတာ္မမူအား သတၱ၀ါမ်ားအတြက္ မေနမနား ၾကိဳးစားေတာ္မူသည္။ ဘုရားရွင္၏ ေန႕စဥ္ ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူျမဲျဖစ္ေသာ လုပ္ငန္းစဥ္ (ဗုဒၶကိစၥငါးပါး)ကို ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ပင္ သတၱ၀ါမ်ားအေပၚ ထားေတာ္မူေသာ မဟာကရုဏာေတာ္ကို အလြယ္တကူပင္ ေတြ႕ျမင္ရမည္ျဖစ္၏။

တစ္ေန႕တာအခ်ိန္ကို ငါးပိုင္းပိုင္း၍ သူ႕အခ်ိန္ႏွင့္သူ မလစ္လပ္ေစရေအာင္ ေန႕စဥ္ႏွင့္အမွ် ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူသည္။ နံနက္ခင္း လုပ္ငန္း၊ ဆြမ္းစားျပီးခ်ိန္ လုပ္ငန္း၊ ညဥ္႕ဦးယံ လုပ္ငန္း၊ သန္ေခါင္ယံ လုပ္ငန္း၊ မုိးေသာက္ယံ လုပ္ငန္းဟူ၍ တစ္ေန႕တာ ေဆာင္ရြက္ဖြယ္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ငါးပိုင္း ပိုင္း၍ ေန႕စဥ္ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူသည္။

(က) ပုေရဘတၱကိစၥ = နံနက္ခင္း လုပ္ငန္းစဥ္
ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ အရုဏ္တက္ခ်ိန္ ေစာေစာ အိပ္ရာမွ ထေတာ္မူ၍ မ်က္ႏွာသစ္ျခင္း၊ ကိုယ္လက္သုတ္သင္ျခင္းကို ျပဳေတာ္မူသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ဂႏၶကုဋီတုိက္ခန္းသို႔ ျပန္လည္၀င္ေတာ္မူျပီး သမာပတ္၀င္စားကာ ခဏမွ် ခ်မ္းသာစြာေနေတာ္မူသည္။ ထုိ႕ေနာက္ ဆြမ္းခံခ်ိန္ေရာက္ေသာအခါ သကၤန္းေတာ္ကို ရုံေတာ္မူျပီး တစ္ခါတစ္ရံ ကိုယ္ေတာ္တစ္ပါးတည္း၊ တစ္ခါတရံ သံဃာေတာ္မ်ား ျခံရံလ်က္ ဆြမ္းခံၾကြေတာ္မူသည္။ ထုိသိုိ႔ ၾကြေတာ္မူေသာအခါ၌လည္း တစ္ခါတရံ တန္ခိုးအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ဖန္ဆင္း၍လည္းေကာင္း၊ တစ္ခါတရံ ပကတိသဘာ၀အတုိင္းလည္းေကာင္း ၾကြေတာ္မူသည္။

ျမတ္စြာဘုရားၾကြေတာ္မူေလရာတုိင္း ပါရမီေတာ္ေၾကာင့္ ခလုတ္တံသင္း ဆူးေျငွာင့္ ေႏွာက္ယွက္ျခင္းမရွိ၊ ကမူခ်ိဳင့္၀ွမ္း နိမ့္ျမင့္မညီျဖစ္ေနေသာ လမ္းမ်ားလည္း အလိုလို ေခ်ာေမြ႕ ေျပျပစ္၍သြားၾက၏။ ဒကာဒကာမတုိ႔လည္း ပန္းနံ႕သာလက္စြဲကာ ဘုရားရွင္ကို ဖူးေျမာ္ရန္ စုေ၀းေရာက္လာၾကကုန္၏။ မိမိတုိ႔ တက္ႏုိင္သေလာက္ သံဃာေတာ္ဆယ္ပါး၊ အပါးႏွစ္ဆယ္၊ အပါးတစ္ရာ စသည္ ေတာင္းယူ ပင့္ေဆာင္ၾကကုန္လ်က္ ျမတ္စြာဘုရား၏ သပိတ္ေတာ္ကို ယူေဆာင္ကာ ေနရာေတာ္ခင္း၍ ရုိေသစြာ ဆြမ္းလုပ္ေကြ်းၾကကုန္၏။ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးျပီးေနာက္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ဒကာ၊ ဒကာမတုိ႔၏ စရုိက္ ဓာတ္ခံကို ဆင္ျခင္ေတာ္မူလ်က္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ အႏုေမာဒနာတရားကို ေဟာၾကားေတာ္မူ၏။

ထုိ႕ေနာက္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေက်ာင္းေတာ္သို႔ ျပန္ၾကြေတာ္မူ၏။ ပန္းနံ႕သာတုိ႔ျဖင့္ ထံုမြမ္းထားေသာ စုေ၀းရာမ႑ပ္ ေနရာေတာ္၌ ထုိင္ေနေတာ္မူ၍ ဆြမ္းစားရာမွ ျပန္လာၾကေသာ ရဟန္းေတာ္တုိ႔ကို ေစာင့္လ်က္ေနေတာ္မူ၏။ ထုိ႔ေနာက္ သံဃာေတာ္မ်ား စံုလင္ေသာအခါ ဂႏၶကုဋီေက်ာင္းေဆာင္ဘက္သို႔ ၾကြေတာ္မူေလသည္။ ဤကား ေန႕စဥ္နံနက္တုိင္း ျပဳလုပ္ေလ့ရွိေသာ နံနက္ခင္း လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္ေပသည္။

(ခ) ပစၦာဘတၱကိစၥ = ေန႕လယ္ လုပ္ငန္းစဥ္
ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးျခင္းကိစၥ ျပီးဆံုးသည့္ေနာက္ တစ္ေန႕တာ ေဆာင္ရြက္ျမဲ လုပ္ငန္းမ်ားကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူ၏။ ဂႏၶကုဋီေက်ာင္းေတာ္အနီး အသင့္ခင္းထားေသာ ေနရာေတာ္၌ ထုိင္ေတာ္မူျပီးေနာက္ ေျခေဆးအင္းပ်ဥ္၌ ရပ္ေတာ္မူလ်က္ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား ဒုလႅဘတရား ငါးပါးကို ေန႕စဥ္ပင္ ေဟာၾကားသတိေပးေတာ္မူျမဲျဖစ္သည္။

“အပၸမာေဒန ဘိကၡ၀ သမၸာေဒထ = ရဟန္းတုိ႔ မေမ့ေလ်ာ့ေသာ သတိတရားႏွင့္ ျပည့္စံုၾကပေစ။

၁။ ဗုဒၶဳပၸါေဒါ ဒုလႅေဘာ ေလာကသၼိ ံ = ရဟန္းတုိ႔ - ေလာက၌ ဘုရားရွင္ ပြင့္ထြန္းေတာ္မူျခင္း ျဖစ္ေပၚခဲ၏။

၂။ မႏုႆတၱိပဋိလာေဘာ ဒုလႅေဘာ = လူအျဖစ္ရျခင္းသည္ ခက္ခဲ၏။ (လူအျဖစ္ ရခဲ၏)။

၃။ သဒၶါသမၸတၱိ ဒုလႅဘာ = (ရတနာသံုးပါးႏွင့္ကံ ကံ၏အက်ိဳးကို ယံုၾကည္မူ) သဒၶါတရားႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းသည္ ခက္ခဲ၏။ (သဒၶါႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းကို ရခဲ၏)။

၄။ ပဗၺဇၨာ ဒုလႅဘာ = ရဟန္းအျဖစ္ကို ရခဲ၏။

၅။ သဒၶမၼႆ၀နံ ဒုလႅဘံ = သူေတာ္ေကာင္းတရား ၾကားနာရဖုိ႔ ခက္ခဲ၏”။

ဒုလႅဘတရား ေဟာၾကား သတိေပးျပီးလွ်င္ ကမၼ႒ာန္း ေမးေလွ်ာက္ေသာ ရဟန္းတုိ႔အား သင့္ေလ်ာ္ေသာ ကမၼ႒ာန္းကို ေပးေတာ္မူသည္။ ကမၼ႒ာန္းသင္ယူျပီးေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ား မိမိတုိ႔ႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္ ဆိတ္ျငိမ္ရာသို႔ အသီးသီး ၾကြေရာက္၍ ကမၼ႒ာန္းဘာ၀နာ တရား ပြားမ်ား အားထုတ္ၾကေလသည္။

ကမၼ႒ာန္းေပးျပီးေနာက္ ဂႏၶကုဋီေက်ာင္းေတာ္သို႔ ၀င္ေတာ္မူကာ အလုိေတာ္ရွိလွ်င္ တစ္မုဟုတ္ခန္႕ ေလ်ာင္းေတာ္မူသည္။ ေလ်ာင္းရာမွ ထေတာ္မူျပီးလွ်င္ တစ္ေလာကလံုးကို ျခံဳ၍ ေခ်ခြ်တ္ထုိက္ေသာ သတၱ၀ါေ၀ေနယ်မ်ား ရွိ-မရွိ အျမဲ ရူၾကည့္ေတာ္မူေလသည္။

ျမတ္စြာဘုရား သီတင္းသံုးရာေဒသရွိ ဒကာ ဒကာမတုိ႔သည္ ညေနခ်မ္းကာလေရာက္လွ်င္ အေဖ်ာ္ယမကာ၊ ပန္းနံ႕သာ စသည္ယူေဆာင္လ်က္ တရားနာယူရန္ ေက်ာင္းေတာ္သို႔ ေရာက္လာစည္းေ၀းၾကသည္။ ထုိအခါ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ထုိတရားမ႑ပ္ရွိ ေနရာေတာ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူလ်က္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ တရားကို ေဟာၾကားေတာ္မူေလသည္။ ညေနေစာင္းအခ်ိန္ေလာက္တြင္ တရားပြဲျပီးဆံုး၍ ပရိသတ္တုိ႔ ေက်ာင္းေတာ္မွ ျပန္ၾကေလသည္။

(ဂ) ပုရိမယာမကိစၥ = ညဥ္႕ဦးယံ လုပ္ငန္းစဥ္
ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ တစ္ေန႕တာ ေဆာင္ရြက္ဖြယ္လုပ္ငန္းမ်ား ျပဳလုပ္ျပီးေနာက္ ေရခ်ိဳးေတာ္မူလုိလွ်င္ ေရခ်ိဳးအိမ္သို႔ ၀င္ေတာ္မူကာ ေရသပၸါယ္ေတာ္မူသည္။ အလုပ္အေကြ်းရဟန္း ကလည္း ဘုရားရွင္ ေနရာေတာ္ကို ဂႏၶကုဋီပရိ၀ုဏ္အတြင္း၌ ခင္းထားရေလရာ ေရသံုးသပ္ေတာ္မူျပီးလွ်င္ ထုိနရာေတာ္သို႔ၾကြကာ ႏွစ္ထပ္သကၤန္းကို ၀တ္၊ ခါးပန္းၾကိဳးကို ဖြဲ႕ခ်ည္ျပီးလွ်င္ ကိုယ္ရုံလက္ကန္ေတာ့ ထိုးေတာ္မူလ်က္ တစ္မုဟုတ္ခန္႕ တစ္ပါးတည္း ကိန္းေအာင္း စံေနေတာ္မူေလသည္။

ခဏၾကာလွ်င္ ထိုထုိအရပ္မွ ရဟန္းေတာ္မ်ား လာေရာက္ ဆည္းကပ္ၾကကုန္၏။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ညဥ္႕ဦးယံတစ္ခ်ိန္လံုး ထုိရဟန္းေတာ္မ်ား ေမးေလွ်ာက္သမွ် ေျဖဆုိေတာ္မူ၍ တရားဓမၼ ေဟာျပေပးေတာ္မူ၏။ ဤသို႔ျဖင့္ ညဥ္႕ဦးယံအခ်ိန္ပိုင္း ကုန္လြန္သြား၏။

(ဃ) မဇၥ်ိမယာမကိစၥ = သန္ေခါင္ယံ လုပ္ငန္းစဥ္
ညဥ္႕ဦးယံလုပ္ငန္းျပီးဆံုး၍ ရဟန္းေတာ္မ်ား ျပန္ၾကြျပီးေသာအခါ နတ္ျဗဟၼာတုိ႔ ဆည္းကပ္ရန္ အခ်ိန္ျဖစ္ေတာ့သည္။ စၾက၀ဠာေပါင္း တုိက္တစ္ေသာင္း၌ ေနၾကကုန္ေသာ နတ္ျဗဟၼာတုိ႔သည္ မိမိတုိ႔ ဆင္ျခင္စဥ္းစားခဲ့ၾကေသာ အေမးပုစၦာ ျပႆနာမ်ားကို ေမးေလွ်ာက္ၾကကုန္၏။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ သန္ေခါင္ယံ တစ္ခ်ိန္လံုး အေမးပုစၦာ ျပႆနာအလုိက္ နတ္ျဗဟၼာတုိ႔ သံသယေျပကင္းေအာင္ ေျဖရွင္းေဟာျပေတာ္မူရေလသည္။ မဂၤလသုတ္ စေသာ သုတ္ေတာ္မ်ားသည္ နတ္ျဗဟၼာမ်ား ေမးေလွ်ာက္သျဖင့္ ဤသန္ေခါင္ယံ၌ ေဟာၾကား ေျဖရွင္းေတာ္မူခဲ့ေသာ သုတ္ေတာ္မ်ား ျဖစ္ေလသည္။

(င) ပစၦိမယာမကိစၥ = မုိးေသာက္ယံ လုပ္ငန္းစဥ္
ပစၦိမယံ ေခၚ မုိးေသာက္ယံကို သံုးပိုင္း ခြဲေ၀ေတာ္မူလ်က္ က်င့္ေဆာင္ေတာ္မူေလသည္။

တစ္ေန႕တာလံုး ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူရသျဖင့္ ကိုယ္လက္ ပင္ပန္း ႏြမ္းနယ္မူ ေျပေပ်ာက္ေစရန္ ပထမပိုင္းတစ္ခ်ိန္ စၾကၤ ံၾကြျခင္းျဖင့္ ကုန္လြန္ေစသည္။

ဒုတိယပုိင္း တစ္ခ်ိန္မွာမူ ဂႏၶကုဋီေက်ာင္းေတာ္သို႔ ၀င္၍ လက္ယာနံေတာင္းျဖင့္ ေလ်ာင္းစက္ေတာ္မူသည္။

တတိယပုိင္းအခ်ိန္ ေလ်ာင္းေတာ္မူရာမွ ထေတာ္မူျပီးလွ်င္ ထက္၀ယ္ဖြဲ႕ေခြ ထုိင္ေနေတာ္မူကာ ေရွးေရွး ဘုရားရွင္တုိ႔ အထံ၌ ဒါန သီလ စသည္ ျပဳခဲ့ဖူးေသာ ကုသုိလ္ပါရမီထူး ရွိသူမ်ား ရွိ-မရွိ တစ္ေလာကလံုးကို ျခံဳငံု၍ ၾကည့္ရူေတာ္မူေလသည္။